College van Beroep voor het bedrijfsleven, 17-12-2013, ECLI:NL:CBB:2013:329, AWB 12/150

Appellante stelt zich op het standpunt dat verweerder de aanvraag ten onrechte heeft afgewezen. Daartoe voert zij – samengevat – aan dat uit verschillende documenten blijkt dat het innovatieprogramma “Service Innovation & ICT” (hierna: SII) in 2010 is gestart en is uitgevoerd. Ook op de begroting van 2011 was geld gereserveerd voor SII. De conclusie is dan ook dat verweerder voornemens was SII voort te zetten. De begroting laat verweerder de ruimte om voor SDN subsidie te verlenen. De brief van 4 februari 2011 aan de Voorzitter van de Tweede Kamer, waarin verweerder het nieuwe bedrijfslevenbeleid aankondigt, kan daar niet aan afdoen. Deze plotselinge koerswijziging van verweerder is in strijd met artikel 2 Kaderwet EZ-subsidies, aldus appellante.

Voorts is appellante van mening dat verweerder in strijd heeft gehandeld met het vertrouwensbeginsel. Vanaf de totstandkoming van het project tot het primaire besluit heeft verweerder door zijn handelen het vertrouwen gewekt dat de subsidie zou worden verleend. In zijn brief van 8 december 2009 heeft verweerder meegedeeld dat budget wordt gereserveerd voor pilot-innovatieprogramma’s. Verweerder heeft zijn goedkeuring verleend aan het op basis daarvan opgestelde pilot-innovatieprogramma SII en daarvoor tot en met 2011 12,5 miljoen euro beschikbaar gesteld. Daarnaast is verweerder vanaf het begin nauw betrokken geweest bij SDN en de inhoudelijke invulling daarvan. Appellante verwijst onder meer naar het verslag van het Tripartiet Overleg van 20 juli 2010 en naar de correspondentie tussen appellante en (medewerkers van) verweerder. Verweerder was er ook van op de hoogte dat appellante, in afwachting van de subsidieverlening, al met SDN was begonnen en derhalve kosten had gemaakt. Door continu de indruk te wekken dat de subsidieverlening slechts een formaliteit was, heeft verweerder het vertrouwen gewekt dat appellante in aanmerking zou komen voor subsidie voor SDN. Verder wijst appellante op de Voortgangsrapportage Innovatieprogramma’s 2010 (“Werken aan de innovaties van de toekomst”), die op 19 januari 2011 aan de Tweede Kamer is aangeboden. Daarin wordt bevestigd dat SII één van de innovatieprogramma’s is, is het budget van 12,5 miljoen euro voor 2010 en 2011 opgenomen en is SDN ook genoemd. Appellante merkt voorts op dat haar aanvraag deel uitmaakte van een groep van drie aanvragen in hetzelfde deelprogramma binnen SII, waarvan de andere twee wel zijn toegekend.

Tot slot is appellante van mening dat verweerder het fair play-beginsel heeft geschonden. Verweerder heeft 23 weken gedaan over de beoordeling van de subsidieaanvraag, en zich daarmee niet gehouden aan de wettelijke beslistermijnen. Daardoor heeft verweerder niet – zoals de bedoeling was – in 2010, maar pas in 2011 op de subsidieaanvraag beslist. Daardoor is appellante benadeeld, omdat anders de subsidie wel zou zijn verleend.

Verweerder stelt dat de subsidieaanvraag van appellante voor SDN terecht is afgewezen. Op grond van artikel 2, tweede lid, in samenhang met artikel 4, aanhef en onder a, van de Kaderwet EZ-subsidies, is hij bevoegd een incidentele subsidie te verstrekken voor activiteiten op het gebied van de onderwerpen die zijn genoemd in de begrotingsstaat. De beleidsvrijheid die artikel 2, tweede lid, biedt, houdt tevens de bevoegdheid in om, binnen de grenzen van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, de subsidieaanvraag af te wijzen. Vanaf het begin zijn de omstandigheden toegelicht waaronder subsidie zou worden verleend voor de innovatieprogramma’s. Verweerder verwijst onder andere naar zijn brief van 8 december 2009, waarin is opgenomen dat beschreven inzichten en voornemens kunnen wijzigen, bijvoorbeeld indien nieuwe politieke verhoudingen daartoe aanleiding geven, en dat aan die brief geen nieuwe aanspraken kunnen worden ontleend. Aan de enkele reservering van gelden op de begrotingsstaat kan geen recht op subsidieverstrekking worden ontleend. Het gevolg van de beleidswijziging, zoals in de brief van 4 februari 2011 over het nieuwe bedrijfslevenbeleid wordt verwoord, is dat geen geld meer is gereserveerd voor SDN. Subsidieverlening was om die reden niet meer mogelijk.

Naar de mening van verweerder zijn geen ongeclausuleerde en ondubbelzinnige toezeggingen gedaan dat de subsidie zou worden verleend. Uit de correspondentie tussen appellante en verweerders medewerkers blijkt dat niet. Een van deze medewerkers, [naam 3], heeft verklaard dat er geen toezeggingen zijn gedaan, dat is gezegd dat men ernaar streefde nog in 2010 een beslissing te nemen en dat in verband met het nieuwe kabinet en regeerakkoord de situatie zou kunnen veranderen. Ook uit het verslag van het Tripartiet Overleg volgt niet dat subsidie is toegezegd dan wel zou worden verleend. Er is gezegd dat een reservering is gedaan, maar dat is daarvoor niet voldoende. De nauwe betrokkenheid van verweerder is daarvoor evenmin een garantie. Advisering en begeleiding gedurende een aanvraagprocedure behoort tot de taak van de betrokken medewerkers van verweerder en is niet hetzelfde als het nemen van een besluit op de aanvraag. Juist in het kader van een incidentele subsidie, zoals hier aan de orde is, wordt extra begeleid. Gelet op het voorgaande mocht appellante er derhalve niet op vertrouwen dat de subsidie daadwerkelijk zou worden verleend, zodat van strijd met het vertrouwensbeginsel geen sprake is. Dat appellante reeds was gestart met SDN en daarvoor ook kosten heeft gemaakt, komt voor haar rekening en risico. Dat is haar ook expliciet door de heer [naam 3] meegedeeld.

Van strijd met het fair play-beginsel is volgens verweerder ook geen sprake. Appellantes aanvraag is beoordeeld met inachtneming van de feiten en omstandigheden zoals die waren op het tijdstip van de beschikking. Verweerder ziet niet in dat hiervoor een ander tijdstip had moeten worden genomen.