Centrale Raad van Beroep, 24-07-2013, ECLI:NL:CRVB:2013:1170, 12-2719 AKW

1.1. Betrokkene is geboren[in] 1979 en heeft de Surinaamse nationaliteit. In juni 2005 is zij met haar echtgenoot en hun eerste kind, [naam kind 1] (geboren in 2001), naar Nederland gekomen voor het volgen van een studie. Op 17 april 2009 is hun tweede kind, [naam kind 2], geboren, welk kind gehandicapt is. Beide kinderen hebben de Surinaamse nationaliteit. Tot medio 2006 beschikte betrokkene over een vergunning tot verblijf in verband met studie. Op grond van de handicap van [naam kind 2] is het gezin uitstel van vertrek verleend. Een verzoek om een verblijfsvergunning op medische gronden is afgewezen.

1.2. Bij besluit van 31 mei 2010 heeft de Svb de aanvraag om kinderbijslag van 22 maart 2010 afgewezen omdat betrokkene geen verblijfsvergunning heeft en daarom niet verzekerd is voor de Algemene Kinderbijslagwet (AKW).

1.3. Bij beslissing op bezwaar van 8 oktober 2010 (bestreden besluit) heeft de Svb zijn besluit van 31 mei 2010 gehandhaafd en aan betrokkene kinderbijslag over het tweede kwartaal van 2009 tot en met het tweede kwartaal van 2010 geweigerd.

2.1. Na de behandeling van de zaak ter zitting van de rechtbank op 14 april 2011 heeft de Raad op 15 juli 2011 (LJN BR1905) uitspraak gedaan in een aantal vergelijkbare zaken. In die uitspraak is onder meer overwogen dat ook in het licht van het Internationaal Verdrag inzake de rechten van het kind (IVRK) van een ongerechtvaardigde schending van artikel 8 van het Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) geen sprake is en dat ook het beroep op diverse andere verdragsbepalingen niet kan leiden tot een uitzondering op het in artikel 6, tweede lid, van de AKW neergelegde koppelingsbeginsel. In het kader van de toetsing aan artikel 8 in samenhang met artikel 14 van het EVRM heeft de Raad, onder verwijzing naar eerdere rechtspraak, voor het in artikel 6, tweede lid, van de AKW gemaakte onderscheid naar nationaliteit en verblijfsstatus in beginsel een afdoende rechtvaardiging aanwezig geacht. De Raad was evenwel van mening dat de gerechtvaardigdheid van het in artikel 6, tweede lid, van de AKW gemaakte onderscheid niet opgaat voor ouders die met hun kind(eren) voor de overheid kenbaar al langere tijd in Nederland verblijven, waarvan in ieder geval een zekere tijd rechtmatig in de zin van artikel 8, onder f, g of h, van de Vreemdelingenwet 2000, en inmiddels een zodanige band met Nederland hebben opgebouwd dat zij geacht kunnen worden ingezetenen van Nederland te zijn. Voor ouders in deze omstandigheden die bovendien ten tijde van de voor het geding relevante periode rechtmatig in Nederland verbleven, heeft de Raad de in de AKW neergelegde algemene uitsluiting van het recht op kinderbijslag op grond van verblijfsstatus geen evenredig middel geacht om de doelstelling van de koppelingswetgeving te bereiken, waardoor aan deze groep het ontbreken van een verblijfstitel als in artikel 6, tweede lid, van de AKW bedoeld, niet kan worden tegengeworpen.

2.2. Bij brief van 12 september 2011 heeft de rechtbank partijen in de gelegenheid gesteld op de uitspraak van de Raad te reageren.

2.3. Namens betrokkene is opgemerkt dat zij en haar kinderen voldoen aan de door de Raad geformuleerde criteria.

2.4. De Svb heeft te kennen gegeven dat zij betrokkene niet als ingezetene beschouwt, zodat de uitspraak van de Raad van 15 juli 2011 betrokkene geen soelaas biedt.

2.5. De rechtbank heeft het beroep ongegrond verklaard. Ze heeft bij haar oordeelsvorming de hiervoor genoemde overwegingen van de Raad tot leidraad genomen. Geconcludeerd wordt dat betrokkene niet voldoet aan de door de Raad geformuleerde voorwaarden. Het koppelingsbeginsel neergelegd in artikel 6, tweede lid, van de AKW, kan aan betrokkene onverkort worden tegengeworpen, zodat de weigering om aan betrokkene kinderbijslag toe te kennen bij het bestreden besluit met recht is gehandhaafd.

3.1. Het hoger beroep van betrokkene beperkt zich, zoals haar gemachtigde ter zitting van de Raad heeft verklaard, tot de grond dat de weigering van kinderbijslag aan betrokkene in strijd moet worden geacht met artikel 8 van het EVRM.

3.2. Het hoger beroep van de Svb richt zich enkel tegen de gronden waarop de rechtbank haar oordeel heeft gestoeld. Het oordeel van de rechtbank steunt op de uitspraak van de Raad van 15 juli 2011. Tegen die uitspraak heeft de Svb beroep in cassatie ingesteld. Volgens de Svb is het tegenwerpen van artikel 6, tweede lid, van de AKW gerechtvaardigd óók indien is voldaan aan de door de Raad in die uitspraak geformuleerde voorwaarden. Daarbij wordt aangetekend dat mocht de Raad de Svb in de door betrokkene aanhangig gemaakte procedure in het gelijk stellen, het procesbelang van de Svb bij de door haar ingestelde procedure komt te vervallen.

3.3. De Hoge Raad heeft op 23 november 2012 (LJN BW7740) het beroep in cassatie, ingesteld door de Svb tegen de uitspraak van de Raad van 15 juli 2011, gegrond verklaard, de uitspraak van de Raad vernietigd en de uitspraken van de rechtbanken bevestigd. De Hoge Raad heeft hiertoe overwogen dat het in artikel 6, tweede lid, van de AKW gemaakte onderscheid naar nationaliteit en verblijfsstatus, ook in het geval van betrokkenen een legitiem doel dient, en tot een redelijke en proportionele verhouding staat tot dat legitieme doel, zodat voor dat onderscheid ook in hun geval een toereikende rechtvaardiging bestaat. Hierbij heeft de Hoge Raad in aanmerking genomen dat het onderscheid niet hoeft te worden gerechtvaardigd door zeer gewichtige redenen, maar dat bepalend is of een dergelijk onderscheid wordt gerechtvaardigd door toereikende argumenten. In dat kader heeft de Hoge Raad onder meer van belang geacht dat het voorwerp van geschil de sociale zekerheid betreft, op welk gebied aan de wetgever een ruime beoordelingsvrijheid toekomt. Voor de rechtvaardiging van de uitsluiting van bepaalde groepen vreemdelingen van het recht op kinderbijslag, heeft de Hoge Raad, naast de (legitieme) doelstelling van de koppelingswetgeving, verder van betekenis geacht dat bij de ouders een eigen verantwoordelijkheid voor de opvoeding en ontwikkeling van de kinderen rust, waarbij kinderbijslag slechts is bedoeld ter ondersteuning in de kosten daarvan en niet behoort tot de sociale voorzieningen die tot doel hebben te verhinderen dat gezinnen met kinderen onder het bestaansminimum leven. Hoewel het kind in zekere zin een eigen belang heeft bij de uitkering, heeft het geen zelfstandige aanspraak op kinderbijslag noch resulteert het eigen belang van het kind in een aanspraak van de ouders op kinderbijslag. Anders dan de Raad heeft de Hoge Raad de omstandigheid dat een betrokkene met medeweten van de Staat langdurig in Nederland verblijft en door dit verblijf met zijn gezin een bepaalde band met de Nederlandse samenleving heeft kunnen opbouwen, in zijn beoordeling niet relevant geacht. Ook indien de band van de betrokkenen met Nederland zo sterk is geworden dat zij naar de omstandigheden beoordeeld hier te lande wonen in de zin van artikel 3 van de AKW, is volgens de Hoge Raad geen sprake van een bijzondere omstandigheid die aanleiding kan geven om een nuancering aan te brengen op het oordeel dat het onderhavige onderscheid gerechtvaardigd is. Ook het bepaalde in het IVRK leidt niet tot een ander oordeel.