Centrale Raad van Beroep, 18-09-2013, ECLI:NL:CRVB:2013:1858, 11-5210 Wajong

In hoger beroep heeft appellant aangevoerd dat het Uwv de Wajong-uitkering ten onrechte heeft ingetrokken. Appellant heeft tevens gronden aangevoerd tegen de intrekking met terugwerkende kracht tot 25 mei 2008. Ter zitting heeft de gemachtigde van appellant naar voren gebracht dat appellant door de strafrechter sterk verminderd toerekeningsvatbaar is geacht, wat nauwelijks verschilt van volledige ontoerekeningsvatbaarheid.

Ter zitting in hoger beroep heeft het Uwv toegezegd een nieuw besluit te nemen waarin de Wajong-uitkering van appellant niet langer wordt ingetrokken met terugwerkende kracht. Wat betreft de toekomst heeft het Uwv zijn standpunt gehandhaafd dat de wet geen ruimte laat om in dit geval de Wajong-uitkering in stand te laten. De uitzonderingssituatie zoals omschreven in de uitspraak van de Raad van 18 juni 2004 (ECLI:NL:CRVB:2004:AP4680) doet zich hier niet voor. De officier van Justitie heeft in de strafzaak wel ontslag van alle rechtsvervolging geëist, maar dat is door de rechtbank niet uitgesproken.

In hoger beroep is in geschil of het Uwv de Wajong-uitkering van appellant terecht heeft ingetrokken met ingang van 25 mei 2008. Daarbij spitst het geschil zich toe op de vraag of het Uwv terecht heeft vastgesteld dat geen recht op een Wajong-uitkering bestaat indien de strafrechter, in verband met sterk verminderde toerekeningsvatbaarheid van de verdachte, de maatregel TBS met dwangverpleging heeft opgelegd.

Ingevolge de Wet sociale zekerheidsrechten gedetineerden (Wsg) is in artikel 6b van de Wajong bepaald dat de arbeidsongeschiktheidsuitkering wordt ingetrokken indien aan de rechthebbende rechtens zijn vrijheid is ontnomen, vanaf de dag dat deze vrijheidsontneming één maand heeft geduurd. Op grond van artikel 1, eerste lid, aanhef en onder g, van de Wajong wordt onder “rechtens zijn vrijheid is ontnomen” verstaan: rechtens zijn vrijheid is ontnomen, behoudens de gevallen, bedoeld in de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz-gevallen) en in artikel 37, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht (Sr). Onder “justitiële inrichting” wordt op grond van artikel 1, eerste lid, aanhef en onder h, van de Wajong onder andere verstaan een penitentiaire inrichting en een inrichting voor verpleging van ter beschikking gestelden.

In de in 3.2 genoemde uitspraak van 18 juni 2004 heeft de Raad de door de wetgever gecreëerde uitzondering voor opname op grond van de Bopz of op grond van artikel 37, eerste lid, Sr tevens toegepast in geval van dwangverpleging op grond van art. 37b Sr nadat ontslag van alle rechtsvervolging heeft plaatsgevonden. De Raad heeft in die zaak geoordeeld dat er geen rechtens relevant verschil valt aan te wijzen tussen de persoon ten aanzien van wie met toepassing van artikel 37 Sr opname in een psychiatrisch ziekenhuis wordt bevolen en de persoon die wordt ontslagen van alle rechtsvervolging en ten aanzien van wie TBS met dwangverpleging wordt bevolen.

De in 4.4. genoemde uitzondering dient tevens te gelden voor een geval als dit, waarin appellant op grond van een ziekelijke stoornis van de geestvermogens sterk verminderd toerekeningsvatbaar is geacht en de strafrechter uitsluitend TBS met dwangverpleging heeft bevolen. Appellant is niet veroordeeld tot een gevangenisstraf. Deze situatie valt in het kader van de beoordeling van de vraag of appellant ‘rechtens zijn vrijheid is ontnomen’ op één lijn te stellen met de situatie waarin iemand is ontslagen van alle rechtsvervolging omdat hij volledig ontoerekeningsvatbaar is. De opname van appellant in een TBS-inrichting kan dan ook geen grondslag zijn voor intrekking van de Wajong-uitkering.

Op grond van de overwegingen in 4.3 tot en met 4.5 kan de aangevallen uitspraak niet in stand blijven. Doende hetgeen de rechtbank zou behoren te doen zal de Raad het beroep tegen het bestreden besluit gegrond verklaren en het bestreden besluit vernietigen. Het bezwaar zal eveneens gegrond worden verklaard en het besluit van 18 november 2010 zal worden herroepen. De Raad zal zelf in de zaak voorzien en bepalen dat appellant vanaf 25 mei 2008 recht heeft op een Wajong-uitkering, berekend naar een mate van arbeidsongeschiktheid van 80 tot 100%.