Centrale Raad van Beroep, 03-06-2014, ECLI:NL:CRVB:2014:1947, 12-6669 WWB

Betrokkene ontving sinds 29 september 2011 een inkomensvoorziening op grond van de Wet investeren in jongeren. Met ingang van 1 januari 2012 is de inkomensvoorziening van rechtswege omgezet in bijstand op grond van de Wet werk en bijstand (WWB). Betrokkene staat sinds 10 januari 2011 in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens ingeschreven op het adres [adres] te [woonplaats] (uitkeringsadres), alwaar hij een kamer huurt. De kamer is gelegen boven een restaurant. Zowel het pand als het restaurant is eigendom van de vader van betrokkene.

De afdeling Handhaving en Bijzondere Regelingen van de sector Publieksdiensten en Sociale Zaken van de gemeente Hengelo (afdeling HBR) heeft een bijzonder onderzoek ingesteld naar de rechtmatigheid van de aan betrokkene verstrekte bijstand. Dit onderzoek heeft onder meer bestaan uit dossieronderzoek, waarnemingen, het horen van getuigen en het verhoren van betrokkene.

Op basis van de onderzoeksbevindingen heeft appellant bij besluit van 21 maart 2012 de bijstand van betrokkene met ingang van 1 januari 2012 ingetrokken en de over de maanden januari 2012 en februari 2012 gemaakte kosten van bijstand tot een bedrag van € 1.269,60 van betrokkene teruggevorderd. Aan de intrekking van de bijstand heeft appellant ten grondslag gelegd dat betrokkene op geld waardeerbare arbeid heeft verricht in het restaurant van zijn vader zonder daarvan melding te doen waardoor het recht op bijstand niet kan worden vastgesteld.

Bij besluit van 29 mei 2012 (bestreden besluit) heeft appellant het bezwaar van betrokkene tegen het besluit van 21 maart 2012 ongegrond verklaard.

Appellant heeft de intrekking niet beperkt tot een bepaald periode. Dat betekent dat hier beoordeeld dient te worden de periode van 1 januari 2012 tot en met 21 maart 2012.

Volgens vaste rechtspraak van de Raad (bijvoorbeeld uitspraak van 26 februari 2013, ECLI:NL:CRVB:2013:BZ2364) veronderstelt de aanwezigheid tijdens reguliere arbeidsuren op een werkplek dat de desbetreffende persoon bij geconstateerde aanwezigheid ook daadwerkelijk op geld waardeerbare arbeid heeft verricht. Het is dan aan de betrokkene om het tegendeel aannemelijk te maken. Betrokkene is daarin niet geslaagd. Niet in geschil is dat betrokkene met regelmaat bij zijn vader in het restaurant aanwezig was tijdens reguliere openingstijden. Vaststaat verder dat de op 15 maart 2012 afgelegde verklaring van betrokkene niet overeenstemt met wat tijdens de waarnemingen is geconstateerd.

De rechtbank heeft het hiervoor overwogene niet onderkend. De aangevallen uitspraak zal daarom worden vernietigd. De Raad ziet geen aanleiding de zaak terug te wijzen naar de rechtbank en zal de zaak zelf afdoen.

Betrokkene heeft in beroep betoogd dat de afdeling HRB in strijd met artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden betrokkene veelvuldig en maandenlang heeft geobserveerd en dat de bevindingen uit deze stelselmatige observaties daarom als onrechtmatig verkregen bewijsmateriaal buiten beschouwing dienen te worden gelaten.

De wettelijke grondslag voor het doen van waarnemingen is te vinden in artikel 53a, tweede lid, van de WWB. Op grond van de feitelijke situatie in combinatie met het gegeven dat het pand waar betrokkene woonde in het kader van het project "partiële inkomsten 2010" meerdere keren in beeld is geweest in verband met niet opgegeven inkomsten, bestond voldoende aanleiding het recht op bijstand door middel van gerichte waarnemingen te onderzoeken. De waarnemingen voldoen in het onderhavige geval aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit. Daarbij is van belang dat de waarnemingen weliswaar over een lange periode plaatsvonden, maar niet dagelijks en ook niet op dezelfde tijdstippen en alleen in een openbare ruimte. Van stelselmatige observaties waarvoor toestemming van de officier van justitie nodig is, was daarom geen sprake. De waarnemingen waren ten tijde hier van belang voorts niet zodanig intensief dat deze als ongeoorloofd moeten worden beschouwd. Appellant kon de waarnemingen daarom aan de besluitvorming ten grondslag leggen.

Vaststaat dat betrokkene van de werkzaamheden in het restaurant van zijn vader, die onmiskenbaar van belang zijn voor de beoordeling van het recht op bijstand, in strijd met artikel 17, eerste lid, van de WWB geen opgave heeft gedaan bij appellant. Aangezien betrokkene voorts geen duidelijkheid heeft gegeven over de precieze omvang van de werkzaamheden, heeft appellant zich terecht op het standpunt gesteld dat als gevolg van de schending van de inlichtingenverplichting het recht op bijstand ten tijde in geding niet is vast te stellen. Appellant was derhalve bevoegd om de bijstand met ingang van 1 januari 2012 in te trekken en de kosten van bijstand van betrokkene terug te vorderen. Betrokkene heeft tegen de terugvordering geen zelfstandige beroepsgronden aangevoerd.

Uit 4.4 tot en met 4.6 volgt dat het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond dient te worden verklaard.