Centrale Raad van Beroep, 15-07-2014, ECLI:NL:CRVB:2014:2378, 12-1805 WWB

Betrokkene ontving sinds 10 februari 2005 bijstand op grond van de Wet werk en bijstand naar de norm voor een alleenstaande.

Betrokkene is op 18 mei 2011 verschenen. Betrokkene heeft daarbij niet alle gevraagde bankafschriften overgelegd. De oudere afschriften heeft hij weggegooid. Betrokkene heeft een verklaring afgelegd, die in een gespreksverslag is vastgelegd en door betrokkene is ondertekend. Betrokkene heeft verklaard dat hij als hobby optreedt als muzikant. Hij speelt de Turkse drum. Hij doet dit langer dan drie jaar. Hij speelt meestal op zaterdag, maar ook wel op vrijdag en zondag. De feesten duren meestal van 16.00 uur tot 22.00 uur. Van juli tot oktober zijn er geen feesten, maar de rest van het jaar komt het minimaal één keer per week voor. Hij speelt het meest bij [band]. Betrokkene legt de afspraken niet vast in zijn agenda en er zijn geen schriftelijke vastleggingen; hij wordt gebeld door degene die een feest geeft. Hij krijgt daarvoor warm eten, sigaretten en soms beltegoed. Hij krijgt ook wel fooien.

Bij besluit van 19 mei 2011 heeft appellant het recht op bijstand met toepassing van artikel 54, eerste lid, van de WWB opgeschort op de grond dat appellant zijn inlichtingenverplichting heeft geschonden of onvoldoende medewerking heeft verleend aan het onderzoek naar het recht op bijstand. Hierbij heeft appellant meegedeeld dat betrokkene op 18 mei 2011 niet alle gevraagde gegevens heeft overgelegd. Appellant heeft betrokkene een termijn gesteld tot en met 27 mei 2011 om nog de ontbrekende bankafschriften, een overzicht van zijn werkzaamheden vanaf 1 januari 2010 en een overzicht van ontvangen fooien in te leveren. Daarbij is meegedeeld dat indien betrokkene in gebreke blijft de bijstand kan worden ingetrokken.

Bij brief van 27 mei 2011 heeft betrokkene meegedeeld dat de gevraagde gegevens er niet zijn. Hij heeft de ontbrekende bankafschriften nog niet binnen. De levertijd van de ontbrekende bankafschriften is ongeveer twee weken. Hij heeft ook geen overzicht van zijn werkzaamheden als muzikant, omdat hij geen vast contract heeft, geen vaste baan en geen werkgever. Een overzicht van de ontvangen fooien is er dus ook niet. Op 7, 14 en 17 juni 2011 heeft de consulent nog duplicaatbankafschriften ontvangen. De consulent heeft voorts op 10 en 20 juni 2011 inlichtingen ingewonnen bij [naam 2] van [band] (K) en [naam 3], de leider van [naam band] (S). Zij hebben bevestigd dat betrokkene en [naam 4] (E) soms meespelen met [naam band], ook los daarvan spelen bij bruiloften, en dat deze twee muzikanten fooien ontvangen. E is in het kader van het onderzoek naar zijn recht op bijstand ook gehoord. Hij heeft een verklaring afgelegd waarin hij bevestigt met betrokkene samen te spelen en met [naam band] en dat van één en ander niets op papier wordt gezet.

Bij besluit van 19 september 2011 (bestreden besluit) heeft appellant de bezwaren tegen de besluiten van 19 mei 2011 en 28 juni 2011 ongegrond verklaard. Daartoe heeft appellant onder meer overwogen dat de werkzaamheden van betrokkene geen hobbymatig karakter hebben en dat hij in gebreke is gebleven verifieerbare en valideerbare gegevens daarover te verstrekken, zodat terecht het recht op bijstand is opgeschort en de bijstand is ingetrokken.

Appellant heeft zich in hoger beroep tegen de aangevallen uitspraak gekeerd. Appellant heeft aangevoerd dat hij wel bevoegd was om tot opschorting en intrekking over te gaan en dat de door de rechtbank gegeven opdracht onbegrijpelijk is. Het niet voeren van een administratie wordt op deze manier beloond. De rechtbank had het geschil finaal moeten beslechten door de intrekking te baseren op artikel 54, derde lid, van de WWB. Door schending van de inlichtingenverplichting is het recht op bijstand immers niet vast te stellen.

Ter uitvoering van de aangevallen uitspraak heeft appellant bij besluit van 22 maart 2012 (nader besluit) de bezwaren tegen de besluiten van 19 mei 2011 en 28 juni 2011 gegrond verklaard, de bijstand herzien met inachtneming van de (geschatte) genoten inkomsten en met toepassing van de Maatregelverordening WWB Zaanstad de bijstand met ingang van 18 mei 2011 met 10 procent verlaagd als maatregel wegens schending van de inlichtingenverplichting.

Appellant heeft echter bij het bestreden besluit de opschorting en intrekking niet zonder meer mogen handhaven. Uit het nader onderzoek dat appellant heeft verricht na de opschorting, in het bijzonder uit de verklaringen van E, S en K, zoals weergegeven onder 1.4, bleek immers dat, zoals betrokkene al vóór de opschorting had meegedeeld, geen administratie van de werkzaamheden en inkomsten van betrokkene als muzikant bestond. In zoverre is betrokkene niet in verzuim geraakt door die niet tijdig over te leggen en kon de opschorting en intrekking niet daarop gebaseerd worden. Ten aanzien van de gevraagde, en vóór de opschorting nog niet overgelegde bankafschriften, geldt dat betrokkene daarover wel is gaan beschikken, maar dat hij dat niet kon vóór het einde van de hersteltermijn, zoals hij voor het einde van die termijn had meegedeeld. Appellant heeft in zoverre evenmin de opschorting en intrekking kunnen handhaven, omdat de hersteltermijn in zoverre te kort was en hij die niet verlengd heeft. Hieruit volgt dat de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit terecht gegrond heeft verklaard en dat besluit heeft vernietigd. In zoverre faalt het hoger beroep.

Uit 4.2 en 4.3 volgt dat betrokkene de op hem rustende inlichtingenverplichting heeft geschonden ten aanzien van zijn werkzaamheden en inkomsten als muzikant.

Schending van de inlichtingenverplichting levert een rechtsgrond op voor intrekking van de bijstand indien als gevolg daarvan niet kan worden vastgesteld of, en zo ja in hoeverre, de betrokkene verkeert in bijstandbehoevende omstandigheden. Het is dan aan de betrokkene om aannemelijk te maken dat hij, indien hij destijds wel aan de inlichtingenverplichting zou hebben voldaan, over de betreffende periode recht op volledige dan wel aanvullende bijstand zou hebben gehad. Dit geldt ook ten aanzien van de te beoordelen periode. Betrokkene heeft immers verklaard iedere week te spelen, met uitzondering van de maanden juli tot en met september. Over de omvang en duur van de werkzaamheden, noch over de inkomsten heeft hij, ook in hoger beroep niet, enig verifieerbaar gegeven aangedragen.

De rechtbank heeft hetgeen in 4.4 en 4.5 is overwogen ten aanzien van de stelplicht en bewijslast niet onderkend en ten onrechte de opdracht gegeven tot het nemen van een nieuw besluit zoals onder 2 is weergegeven. Het hoger beroep slaagt op dit punt. De aangevallen uitspraak dient te worden vernietigd voor zover het de door de rechtbank gegeven opdracht betreft. Doende hetgeen de rechtbank zou behoren te doen, zal de Raad de rechtsgevolgen van het vernietigde besluit in stand laten. Uit 4.5 volgt immers dat, zoals appellant betoogd heeft, de bijstand over te beoordelen periode met toepassing van artikel 54, derde lid, van de WWB kan worden ingetrokken, terwijl geen grond is voor het oordeel dat die bevoegdheid niet in redelijkheid kan worden uitgeoefend. Daarbij stelt de Raad vast dat appellant blijkens de motivering van het intrekkingsbesluit van 28 juni 2011 deze grondslag onder ogen heeft gezien en aan betrokkene bekend heeft gemaakt.

Uit 4.6 volgt dat de grondslag voor het nemen van het nadere besluit is komen te ontvallen, zodat dit ook voor vernietiging in aanmerking komt.