Centrale Raad van Beroep, 14-07-2015, ECLI:NL:CRVB:2015:2279, 14-652 WWB

1.1.

Appellanten ontvingen vanaf 8 november 1982 bijstand, laatstelijk naar de norm voor gehuwden ingevolge de Wet werk en bijstand (WWB).

1.2.

1.3.

Op 10 oktober 2011 heeft het college appellanten per brief meegedeeld dat het een onderzoek gaat doen naar vermogen in het buitenland. Daarbij is uitgelegd wat bedoeld wordt met vermogen in het buitenland. Appellanten hebben twee weken de tijd gekregen eventueel vermogen in het buitenland te melden. Indien zij dit zouden doen, zou geen boete worden opgelegd, maar wel het recht op bijstand worden onderzocht en eventueel teveel ontvangen bijstand worden teruggevorderd. Als vermogen in het buitenland niet wordt gemeld en toch aanwezig blijkt, wordt wel een boete opgelegd, en eventueel aangifte gedaan bij het openbaar ministerie. Appellanten hebben niet op deze brief gereageerd.

1.4.

In opdracht van het college en met tussenkomst van het Internationaal Bureau Fraude van het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen (Uwv) heeft het Bureau Sociale Zaken van de Nederlandse Ambassade te Ankara (Bureau) een vermogensonderzoek in Turkije uitgevoerd. Het resultaat van dit onderzoek is neergelegd in een rapport van 24 april 2012. De conclusie van het onderzoek is dat appellant eigenaar is van twee naast elkaar liggende woningen, waarvan één wordt verhuurd door appellant, in [plaatsnaam] (Turkije) met een waarde van in totaal € 62.000,-.

1.5.

2. Bij aangevallen uitspraak 1 heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit 1 ongegrond verklaard.

3. Appellanten hebben zich in hoger beroep op de hierna te bespreken gronden tegen aangevallen uitspraak 1 gekeerd.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

4.1.

Appellanten hebben aangevoerd dat het college de gegevens voortkomend uit de pilot niet aan het bestreden besluit ten grondslag heeft mogen leggen. De pilot levert een verboden discriminatie op, zodat het bestreden besluit berust op onrechtmatig verkregen bewijs. Deze beroepsgrond slaagt niet. De Raad heeft in zijn uitspraak van 14 april 2015, ECLI:NL:CRVB:2015:1229, in een soortgelijk geschil geoordeeld dat het college, door het risicoprofiel als vermeld in 1.2 toe te passen en op grond daarvan onderzoek in het buitenland te doen, niet heeft gehandeld in strijd met het verbod van ongerechtvaardigde discriminatie. De Raad ziet in het onderhavige geval geen grond anders te oordelen. Appellanten betogen weliswaar dat deze uitspraak niet berust op een juiste motivering, omdat bij die zaak op de zitting van de Raad op 20 januari 2015 namens het college van burgemeester en wethouders van Rotterdam zou zijn verklaard dat de kadasters in Nederland geen openbare registers zijn en dat in die registers niet gezocht kan worden op naam, maar dit betoog slaagt niet, reeds omdat het proces-verbaal van die zitting geen deel uitmaakt van de gedingstukken in deze zaak en appellanten hun stelling niet nader hebben onderbouwd. Het college heeft daarom de gegevens voortkomend uit de pilot ten grondslag mogen leggen aan het bestreden besluit.

4.2.

Uit de uitspraak van de Raad van 14 april 2015 volgt tevens dat, anders dan appellanten betogen, geen concreet vermoeden van vermogen in het buitenland was vereist alvorens het college bevoegd was onderzoek in Turkije te laten verrichten. Uit de onder 4.1 genoemde uitspraak blijkt dat het college de toepassing van zijn algemene onderzoeksbevoegdheid

4.3.

Het beroep van appellanten op een passage uit de brochure: “Inkomen en vermogen in het buitenland, handreiking bij grensoverschrijdend onderzoek en recht op bijstand” (handreiking) van het Uwv, volgens welke het IBF pas onderzoek zou mogen doen bij een concreet vermoeden van fraude slaagt evenmin. In deze brochure informeert het Uwv bestuursorganen over de wijze waarop het verrichten van onderzoek naar mogelijke inkomens- en/of vermogensbestanddelen buiten Nederland in zijn werk gaat. Gelet op het informatieve karakter van de handreiking kunnen appellanten aan de inhoud daarvan geen rechten ontlenen.

4.4.

Het betoog dat het IBF niet bevoegd was om in opdracht van de gemeente onderzoek te verrichten slaagt ook niet. De uitoefening van de in artikel 53a van de WWB neergelegde onderzoeksbevoegdheid en van de in artikel 17 van de WWB opgenomen bevoegdheid om inlichtingen en medewerking van de bijstandsgerechtigde te verlangen, zijn bij wet opgedragen aan het college van burgemeester en wethouders en mogen niet worden uitbesteed aan private bedrijven (zie bijvoorbeeld de uitspraak van 16 september 2014, ECLI:NL:CRVB:2014:2947). Het IBF is echter geen privaat bedrijf met een buiten het publieke belang gelegen doel, maar onderdeel van de directie Handhaving van UWV en is door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) aangewezen als het coördinatiepunt voor grensoverschrijdende uitwisseling van fraude-informatie, en als zodanig geheel dienstbaar aan het publieke belang. Daarom mag het college onderdelen van dergelijk onderzoek, zoals hier is gebeurd, wel door het IBF laten uitvoeren.

4.5.

6.1.

Appellanten ontvangen vanaf 20 april 2013 een ouderdomspensioen op grond van de Algemene Ouderdomswet.

6.2.

6.3.

Op 13 mei 2013 hebben appellanten een aanvraag ingediend voor een aanvullende inkomensvoorziening ouderen (AIO-aanvulling) ingevolge de WWB.6.4. Bij besluit van 23 mei 2013 heeft de Svb de aanvraag afgewezen op de grond dat het totale vermogen van appellanten (woning in Turkije) hoger is dan het toegestane maximum bedrag van € 11.590,-.

6.5.

Bij besluit van 22 oktober 2013 (bestreden besluit 2) heeft de Svb het bezwaar tegen het besluit van 23 mei 2013 ongegrond verklaard.

7. Bij aangevallen uitspraak 2 heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard.

8. Appellanten hebben zich in hoger beroep tegen aangevallen uitspraak 2 gekeerd. Appellanten hebben aangevoerd dat de Svb zijn besluitvorming niet heeft mogen baseren op het onderzoek van het college als vermeld onder 1.4, omdat dat onderzoek om verscheidene redenen onrechtmatig is geweest.

9. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

9.1.

Anders dan appellanten betogen, heeft de Svb zijn besluitvorming niet gebaseerd op het onderzoek van het college als vermeld onder 1.4, maar op door appellanten in het kader van hun inlichtingenverplichting bij hem aangedragen gegevens. De zoon en de dochter van appellanten hebben immers op 8 onderscheidenlijk 11 april 2013 bij de Svb melding gemaakt van het vermogen van appellanten in Turkije en het besluit van het college van 4 september 2012 aan de Svb overgelegd, waarin de - niet langer betwiste - waarde van het vermogen is vermeld. De Svb is bij de besluitvorming op deze overgelegde gegevens afgegaan, zoals ook blijkt uit het bestreden besluit 2. Weliswaar heeft de Svb de stukken van het onderzoek van het college in bezwaar alsnog bij het college opgevraagd, maar uit het bestreden besluit 2 blijkt dat de Svb dit ter completering van het dossier heeft gedaan. De beroepsgronden die zien op de rechtmatigheid van het onderzoek door het college en de vraag of, zou sprake zijn van onrechtmatigheid, de Svb de resultaten van dat onderzoek mag benutten, zal de Raad daarom niet bespreken.

9.2.

Uit 9.1 volgt dat het hoger beroep tegen aangevallen uitspraak 2 niet slaagt. Aangevallen uitspraak 2 dient te worden bevestigd.