Centrale Raad van Beroep, 01-12-2015, ECLI:NL:CRVB:2015:4285, 14-1835 WWB

1.1.

1.2.

Naar aanleiding van een anonieme melding dat appellante al zestien jaar samenwoont met [naam 1] (M) op het uitkeringsadres heeft de Unit Bijzondere Onderzoeken van de gemeente Rotterdam (sociale recherche) een onderzoek gedaan naar de rechtmatigheid van de aan appellante verleende bijstand. De sociale recherche heeft onder meer dossieronderzoek gedaan, diverse bronnen geraadpleegd, bankafschriften bestudeerd, waarnemingen gedaan bij het uitkeringsadres, buurtonderzoek verricht bij het uitkeringsadres en het adres van M, en appellante en M verhoord. De bevindingen van het onderzoek zijn neergelegd in een rapportage van 7 maart 2013.

1.3.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard.

3. In hoger beroep heeft appellante zich op de hierna te bespreken gronden tegen de aangevallen uitspraak gekeerd.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

4.1.

4.2.

4.3.

De beroepsgrond dat de netto-terugvordering een herstelactie betreft, maar dat brutering van het terugvorderingsbedrag een bestraffende sanctie is, zodat de beschermende werking van artikel 6, derde lid, van het EVRM zich voor dat gedeelte wel uitstrekt tot appellante, slaagt evenmin. Volgens vaste rechtspraak (uitspraak van 29 december 2009, ECLI:NL:CRVB:2009:BK8306) is de terugvordering van kosten van bijstand geen strafmaatregel, maar evenals in dit geval een doorgaans uit een intrekking van bijstand voortvloeiend besluit met een op herstel gericht karakter. De brutering ziet op de in verband met de verleende bijstand over voorgaande kalenderjaren door het college betaalde belasting en premies aan de Belastingdienst en maakt de terugvordering niet tot een bestraffende sanctie, ook niet voor zover het de brutering betreft. Appellante kan zich overigens voor eventuele teruggave hiervan wenden tot de Belastingdienst.

4.4.

Niet in geschil is dat appellante en M samen twee kinderen hebben, [naam kind 1] (1996) en [naam kind 2] (2002), zodat voor de beantwoording van de vraag of gedurende de te beoordelen periode sprake was van een gezamenlijke huishouding bepalend is of appellante en M hun hoofdverblijf in dezelfde woning hadden.

4.5.

Anders dan appellante heeft betoogd, bieden de gedingstukken een toereikende grondslag voor het oordeel dat appellante en M in de te beoordelen periode hun hoofdverblijf hadden op het uitkeringsadres. Van essentieel belang zijn in dat verband de verklaringen die appellante op 18 december 2012 tegenover de sociale recherche heeft afgelegd. Zo heeft appellante verklaard dat zij en M iets van veertien of vijftien jaar samen wonen, M zijn hoofdverblijf bij haar thuis heeft en M zijn administratie en (werk)kleding bij haar heeft. Daarbij moest het appellante, anders dan zij thans betoogt, redelijkerwijs duidelijk zijn wat onder gezamenlijke huishouding wordt verstaan. Uit het eerste verhoor van appellante op 18 december 2012 blijkt dat de sociaal rechercheurs het begrip gezamenlijke huishouding aan appellante hebben uitgelegd en dat appellante heeft verklaard dat zij dat begrijpt. Verder hebben bewoners uit de buurt van het uitkeringsadres verklaard dat op het uitkeringsadres appellante en M, die zij hebben herkend van de hun getoonde foto’s, en hun twee kinderen wonen. Zo verklaart J.O. [naam 2] , [adres 2] : “Ik woon sinds 1996 op dit adres. U vraagt naar de buren van 4B. Er wonen een man, een vrouw en twee kinderen. (…) Ze wonen er zeker tien jaar. (…) Ik zie de buren van 4B geregeld. Mijn buurman van 4B zie ik uit zijn werk thuiskomen. Ik sta vaak voor het raam te kijken en ik zie de buren, zowel de man, de vrouw en de kinderen dagelijks in en uit de woning gaan. (…) U vraagt mij of de samenstelling van het gezin de afgelopen tien jaar anders is geweest. Nee, voor zover ik weet wonen daar al tien jaar een man, een vrouw en twee kinderen. Volgens mij waren er in het begin toen de buren van 4B hier kwamen wonen nog twee oudere kinderen. Die zijn later het huis uit gegaan.” Buurtbewoner [naam buurtbewoner] verklaart: “Ik woon vanaf eind 1993 op het adres [adres 3] . U vraagt naar het adres [adres 1] . Daar woont een gezin, een man, een vrouw en twee kinderen. Ik zeg de buren van 4B gewoon gedag. Volgens mij wonen de buren van 4B er ongeveer twaalf à dertien jaar. De man en de vrouw van 4B zijn hier komen wonen en toen is later een dochtertje geboren toen zij hier al woonden. De man, vrouw en de kinderen die hebben hier altijd in deze samenstelling gewoond. (…) Ik zie de buren, zowel de buurman, de buurvrouw en de kinderen geregeld en dan zeggen we elkaar gedag.” Een bewoner uit de buurt van het adres waarop M stond ingeschreven bij het Gba heeft bovendien verklaard dat zij M eenmaal per maand ziet om de post op te halen. Het subsidiaire betoog van appellante dat in elk geval onvoldoende grondslag bestaat voor de conclusie dat vanaf 3 augustus 1998 al sprake was van een gezamenlijke huishouding, gelet op het feit dat de onderzoeksgegevens met name dateren vanaf 2009, houdt geen stand. Vanaf 2009 zijn inderdaad meer onderzoeksgegevens voorhanden, zoals verbruiksgegevens, waarnemingen en bankafschriften van appellante en M. Doorslaggevend is evenwel dat in de verklaringen van appellante geen aanknopingspunten zijn aan te wijzen waaruit moet worden afgeleid dat in de loop van de te beoordelen periode zich een relevante wijziging heeft voorgedaan met betrekking tot het hoofdverblijf van M, terwijl ook de verklaringen van de buurtbewoners daartoe geen aanleiding geven, nu de buurtbewoners hebben verklaard dat de gezinssamenstelling van appellante, M en de twee kinderen nooit is gewijzigd.

4.6.

Uit 4.2 tot en met 4.5 volgt dat het hoger beroep niet slaagt, zodat de aangevallen uitspraak moet worden bevestigd.