Centrale Raad van Beroep, 13-04-2016, ECLI:NL:CRVB:2016:1431, 14/3070 WIA

1.1.

Werkneemster is op 2 maart 2011 met wegrakingen uitgevallen uit haar werk via appellante als productiemedewerkster voor 40 uur per week. Na de aanvraag van werkneemster om een uitkering ingevolge de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wet WIA) heeft het Uwv de re-integratie-inspanningen van appellante beoordeeld.

1.2.

1.3.

Bij besluit van 14 augustus 2013 (bestreden besluit 1) heeft het Uwv het bezwaar van appellante tegen het besluit van 30 januari 2013, onder verwijzing naar rapporten van een verzekeringsarts bezwaar en beroep van 13 augustus 2013 en een arbeidsdeskundige bezwaar en beroep van 14 augustus 2013, ongegrond verklaard. De verzekeringsarts bezwaar en beroep heeft in zijn rapport te kennen gegeven dat niet ter discussie staat dat werkneemster slechts marginale mogelijkheden had. De aanvankelijk ingezette behandeling heeft hij als adequaat bestempeld. Toen echter medio 2012 ondanks de behandeling een stagnatie in het toestandsbeeld van werkneemster optrad had dit moeten worden gesignaleerd en had hierop actie moeten worden ondernomen door de bedrijfsarts. Deze had adviezen kunnen geven voor alternatieve behandeling. Verder had een expertise kunnen worden geëntameerd. De arbeidsdeskundige bezwaar en beroep heeft te kennen gegeven dat de basis voor de loonsanctie is dat de bedrijfsarts niet op adequate wijze interventies heeft ingezet dan wel bijgesteld om het herstel van werkneemster te bevorderen. Na de vaststelling dat de behandeling onvoldoende resultaat had gegeven had onmiddellijk een andere interventie moeten worden ingezet. Doordat geen adequate actie is ondernomen is er sprake van stagnatie. Voorts had van een klachtcontingente werkwijze moeten worden overgeschakeld naar een tijdcontingente werkwijze.

1.4.

Appellante heeft beroep ingesteld tegen bestreden besluit 1. Hangende de beroepsprocedure heeft het Uwv onderkend dat hij bij zijn besluitvorming ten onrechte geen rekening had gehouden met het eigenrisicodragerschap van appellante voor de Ziektewet (ZW). Het Uwv heeft hierop bij besluit van 10 december 2013 (bestreden besluit 2), onder verwijzing naar artikel 26, tweede lid, van de Wet WIA, de grondslag van bestreden besluit 1 gewijzigd in die zin dat appellante gehouden is het ziekengeld op grond van de ZW – en niet het loon – van werkneemster door te betalen tot 26 februari 2014. De rechtbank heeft het beroep mede gericht geacht tegen bestreden besluit 2.

1.5.

3.1.

Appellante heeft in hoger beroep aangevoerd dat de rechtbank onvoldoende gewicht heeft toegekend aan de voorlopige conclusies van Trompenaars en Ligthart als verwoord in een aan de rechtbank overgelegd mailbericht. In hoger beroep heeft appellante het definitieve rapport van Trompenaars en Ligthart, gedateerd 12 januari 2014, overgelegd. Appellante heeft er in hoger beroep op gewezen dat het volgens Trompenaars niet mogelijk is werkneemster uit haar zorgwekkende klemzittende situatie te halen voor een behandeling, aangezien dat tot onverantwoorde gevolgen kan leiden. Hierdoor was een behandeling, zowel tijdens de wachttijd als daarna, onmogelijk. Volgens appellante was hierin een deugdelijke grond gelegen om geëxcuseerd te worden voor de vermeend onjuiste re-integratie-inspanningen. Een sanctie tot doorbetaling van het ziekengeld had dan ook volgens haar achterwege moeten blijven. Appellante heeft voorts de vraag opgeworpen of een werkgever zomaar tegen het advies van een psychiater in mag gaan en besluiten mag nemen die mogelijk tot schade voor de werknemer kunnen leiden.

3.2.

Het Uwv heeft bevestiging van de aangevallen uitspraak bepleit.

4.1.

De Raad, begrijpt gelet op de omschrijving van bestreden besluit 2 in de rubriek “Procesverloop” van de aangevallen uitspraak, dat de door de rechtbank uitgesproken ongegrondverklaring van het beroep ziet op bestreden besluit 1, zoals dit is gewijzigd bij bestreden besluit 2.

4.2.

4.3.

Artikel 26, tweede lid, van de Wet WIA behelst een vergelijkbare bepaling ten aanzien van eigenrisicodragers, met dien verstande dat de eigenrisicodrager niet het loon moet doorbetalen, maar het ziekengeld als bedoeld in artikel 29 van de ZW.

4.4.

4.5.

4.6.

In zijn rechtspraak heeft de Raad tot uitdrukking gebracht dat het besluit tot oplegging van een loonsanctie – en hetzelfde heeft te gelden voor een ziekengeldsanctie – een door het Uwv ambtshalve genomen besluit is, met een voor een werkgever belastend karakter. Gelet daarop – en mede in aanmerking genomen de Beleidsregels – is het aan het Uwv om aannemelijk te maken dat de werkgever onvoldoende re-integratie-inspanningen heeft verricht, en daarbij te beoordelen of dit zonder deugdelijke grond is geschied. Uit artikel 65 van de Wet WIA volgt dat het bij de beoordeling van de re-integratie-inspanningen gaat om de vraag of de werkgever daartoe in redelijkheid heeft kunnen komen. Het Uwv dient zijn besluit in dit verband deugdelijk te motiveren en zal zich daarbij moeten houden aan de uitgangspunten van de Regeling procesgang eerste en tweede ziektejaar en het beoordelingskader van de Beleidsregels (zie bijvoorbeeld 18 november 2009 ECLI:NL:CRVB:2009:BK3717).

4.7.

4.8.

In de fase voorafgaand aan het primaire besluit van 30 januari 2013 heeft de bedrijfsarts de in 4.7 vermelde informatie vanuit de behandelend sector overgelegd aan de verzekeringsarts. In reactie op de vraag van de verzekeringsarts of een andere behandeling of behandelaar overwogen is heeft zij te kennen gegeven dat werkneemster een goede klik heeft met de behandelaar en dat deze haar in haar eigen taal kan spreken (werkneemster spreekt bijna geen Nederlands). Er was geen reden de behandeling te veranderen, omdat het ook de goede kant op leek te gaan. Wel was er de laatste tijd een terugval. Gelet op de aard van de klachten zal het een langdurige kwestie zijn, aldus de bedrijfsarts. Voorts heeft de bedrijfsarts de verzekeringsarts laten weten geen twijfels te hebben over de arbeidsongeschiktheid van werkneemster, waarbij zij heeft vermeld dat werkneemster ook enkele malen is gezien door een collega die de mening deelt dat werkneemster niet kan werken.

4.9.

In de bezwaarfase heeft de bedrijfsarts benadrukt dat werkneemster onder behandeling is van een gespecialiseerd intercultureel centrum, waar hulpverlening wordt geboden in de eigen taal en kennis aanwezig is van de cultuur, hetgeen het herstelproces ten goede komt. De bedrijfsarts heeft meermalen contact gehad met de behandelaars. Daarbij is haar gebleken dat de behandeling adequaat is, maar tijd vraagt; een snel herstel ligt niet in de lijn der verwachting. In reactie op de suggestie van het Uwv dat HSK zou kunnen worden ingeschakeld heeft de bedrijfsarts te kennen gegeven dat haar uit contact met HSK is gebleken dat men daar de gewenste hulpverlening niet kan bieden. HSK beschikt niet over therapeuten die Turks spreken en gespecialiseerd zijn in de stoornis van werkneemster. Een tolk biedt gelet op de aard van de behandeling geen oplossing. In reactie op opmerkingen van het Uwv over het ontbreken van een tijdcontingente opbouw heeft de bedrijfsarts benadrukt dat van een tijdcontingente opbouw pas sprake kan zijn als werkneemster in enigerlei mate met arbeid belastbaar is. Werkneemster is inmiddels door vier bedrijfsartsen gezien, die allen tot de conclusie zijn gekomen dat dit laatste niet het geval is.

4.10.

Trompenaars en Ligthart hebben in hun rapport van 12 januari 2014 geconcludeerd tot een conversiestoornis met uitvalsverschijnselen gelijkend op Psychogene Niet Epileptische Aanvallen (PNEA). Verder hebben zij aanwijzingen gevonden voor een PTSS en hebben zij een ernstig geagiteerde depressieve stoornis gezien. In hun rapport hebben zij uitgelegd dat PNEA primair het gevolg zijn van hevige emotionele reacties. Hoewel zij op epileptische aanvallen lijken gaan PNEA niet gepaard met epileptische storingen in de hersenen. Ook is geen sprake van andere storingen in het lichaam, zoals bij flauwvallen en hartritmestoornissen, waarbij de bloedstroom naar de hersenen even tekortschiet. Werkneemster heeft heel lang in een zeer beklemmende situatie verkeerd en heeft als beschermingsmechanisme een conversiebeeld met PNEA ontwikkeld. De invloed hiervan is dusdanig dat werkneemster volgens Trompenaars en Ligthart in de eerste 104 weken van haar ziekte in het geheel niet in staat is geweest te werken en dat nog altijd niet is. De aard en de ernst van de psychiatrische problemen van werkneemster en het al zeer langdurig bestaan daarvan zouden in hun visie een klinische opname of een intensieve vorm van dagbehandeling rechtvaardigen. Zij achten dit echter gezien de sterk cultureel bepaalde context van de problemen van werkneemster naar alle waarschijnlijkheid niet te realiseren, zodat de klachten en problemen van werkneemster naar hun inschatting onverkort aanwezig zullen blijven. Omdat werkneemster verkeert in een situatie waarin zij volkomen klem zit en er naar alle waarschijnlijkheid geen mogelijkheden voor haar zijn om daar verandering in te brengen, kan van een behandeling in ieder geval ten tijde van hun onderzoek niet meer verwacht worden dan een steunende en structurerende begeleiding, zoals ook in de correspondentie van de behandelaars is te lezen.

4.11.

In zijn reacties van 15 januari 2014 en 26 februari 2014 op respectievelijk de voorlopige conclusies van Trompenaars en Ligthart en hun eindrapport heeft de verzekeringsarts bezwaar en beroep te kennen gegeven dat niet ter discussie staat dat werkneemster slechts marginale mogelijkheden had en dat de re-integratie in spoor 1 en 2 niet ter hand is genomen op basis van het toestandsbeeld. Hij heeft daarbij evenwel ook toegelicht de visie van Trompenaars en Ligthart op de behandelingsmogelijkheden van werkneemster niet te delen. Voorts heeft hij beklemtoond dat volgens hem feit blijft dat re-integratie is gestagneerd en dat de bedrijfsarts actie had moeten ondernemen in de vorm van adviezen voor (alternatieve) behandeling dan wel verder onderzoek had moeten entameren.

4.12.

4.13.

Uit 4.2 tot en met 4.12 volgt de conclusie dat appellante binnen de grenzen van de redelijkheid haar re-integratieverplichtingen heeft verricht en dat het standpunt van het Uwv, dat de re-integratie-inspanningen onvoldoende zijn geweest zonder dat daarvoor een deugdelijke grond is, niet wordt gedragen door een afdoende motivering.

5. Het hoger beroep slaagt, zodat de aangevallen uitspraak en het bestreden besluit moeten worden vernietigd. De Raad zal het besluit van 30 januari 2013 herroepen.

6. Er is aanleiding het Uwv te veroordelen in de kosten van appellante. De kosten van rechtsbijstand worden overeenkomstig het verzoek van appellante op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht begroot op € 992,- in bezwaar, op € 1.240,- in beroep en op € 496,- in hoger beroep. De kosten verbonden aan het rapport van Trompenaars en Ligthart worden begroot op € 2.966,90. De door het Uwv te vergoeden kosten zijn € 5.694,90 in totaal. Bij appellante is door de rechtbank een griffierecht geheven van € 318,- zodat het betaalde griffierecht in beroep en hoger beroep (€ 493,-) in totaal een bedrag van € 811,- moet worden vergoed.