Centrale Raad van Beroep, 26-10-2016, ECLI:NL:CRVB:2016:4096, 13/6872 AWBZ

1.1.

Appellante is sinds 2002 blind als gevolg van acuut glaucoom. Ook heeft appellante verschillende andere klachten. Appellante ondervindt hierdoor beperkingen in de sociale redzaamheid, het bewegen en verplaatsen en de persoonlijke verzorging. Appellante beschikte voor de periode van 16 februari 2011 tot en met 15 februari 2012 over een indicatie voor zorg op grond van het bepaalde bij en krachtens de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) voor de functies begeleiding individueel, begeleiding groep en persoonlijke verzorging, alles naar klasse 2 en voor de functie behandeling individueel.

1.2.

Naar aanleiding van een aanvraag van appellante om herindicatie, heeft CIZ bij besluit van 17 januari 2012 een indicatie gegeven voor de functies begeleiding individueel en persoonlijke verzorging, beide klasse 2, voor de periode 17 januari 2012 tot en met 16 januari 2027 en voor de functies begeleiding groep en behandeling individueel voor enkel 17 januari 2012.

1.3.

Bij besluit van 17 juli 2012 (bestreden besluit 1) heeft CIZ onder verwijzing naar medische adviezen van 16 april 2012 en 18 juni 2012 het besluit van 17 januari 2012 ingetrokken en appellante geïndiceerd naar klasse 2 voor de functies begeleiding groep, van 17 januari 2012 tot en met 17 februari 2012, begeleiding individueel, van 17 januari 2012 tot en met 28 augustus 2012, en voor persoonlijke verzorging, van 17 januari 2012 tot en met 16 januari 2027.

2.1.

Lopende de behandeling van het beroep bij de rechtbank heeft CIZ een aanvullend medisch advies van 16 april 2013 ingediend. Onder verwijzing naar dit advies heeft CIZ geen aanleiding gezien bestreden besluit 1 aan te passen.

2.2.

Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen bestreden besluit 1 gegrond verklaard, dat besluit vernietigd en de rechtsgevolgen van bestreden besluit 1 in stand gelaten.

3.1.

Appellante heeft zich in hoger beroep tegen de aangevallen uitspraak gekeerd voor zover daarbij de rechtsgevolgen van bestreden besluit 1 in stand zijn gelaten.

3.2.

Lopende het hoger beroep heeft CIZ op 14 maart 2014 een nieuwe beslissing op bezwaar (bestreden besluit 2) genomen. CIZ heeft persoonlijke verzorging naar klasse 3 geïndiceerd. De indicatie voor begeleiding groep en de beëindiging van de functie begeleiding individueel per 29 augustus 2012 heeft CIZ gehandhaafd.

3.3.

4.1.

Nu bestreden besluit 2 niet geheel tegemoet komt aan het bezwaar van appellante, wordt dit besluit, gelet op het bepaalde in de artikelen 6:19 en 6:24 van de Algemene wet bestuursrecht, mede in de beoordeling betrokken.

4.2.

4.3.

Tussen partijen is in geschil of CIZ de indicatie voor begeleiding individueel terecht heeft beëindigd per 29 augustus 2012.

4.4.

Bij brief van 30 mei 2016 heeft CIZ de Raad bericht dat verzekerden op wie de grondslag Zintuigelijke handicap van toepassing is, in tegenstelling tot het door CIZ in bestreden besluit 2 ingenomen standpunt, in aanmerking komen voor de functie begeleiding. CIZ heeft hierbij verwezen naar de Indicatiewijzer, waarin is vermeld dat voor verzekerden met een grondslag Zintuigelijke handicap geldt dat zij op basis van de voorwaarden die zijn gesteld aan deze grondslag toegang hebben tot de functie begeleiding. Volgens CIZ komt appellante dan ook alsnog in aanmerking voor begeleiding individueel naar klasse 2 voor hulp bij complexe taken en praktische zaken, voor de periode van 29 augustus 2012 tot de ingangsdatum van een door de gemeente op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) met betrekking tot deze zorg te nemen of genomen besluit. Appellante heeft in reactie op deze brief aangegeven dat zij zich in deze indicatie kan vinden.

4.5.

Uit wat in 4.4 is overwogen vloeit voort dat bestreden besluit 2 niet in stand kan blijven, voor zover dat betrekking heeft op de indicatie voor begeleiding individueel. De Raad zal het beroep tegen bestreden besluit 2 gegrond verklaren en dit besluit, voor zover dat betrekking heeft op de indicatie voor begeleiding individueel vernietigen. De Raad zal, conform het verzoek van CIZ, zelf in de zaak voorzien door te bepalen dat appellante met ingang van 29 augustus 2012 is geïndiceerd voor begeleiding individueel naar klasse 2, tot de ingangsdatum van een door het College van burgemeester en wethouders van de betrokken gemeente op grond van de Wmo 2015 met betrekking tot deze zorg te nemen of reeds genomen besluit. De Raad zal bepalen dat deze uitspraak in de plaats treedt van het vernietigde gedeelte van bestreden besluit 2.

5.1.

Appellante heeft verzocht om immateriële schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het EVRM.

5.2.

Of de redelijke termijn is overschreden moet worden beoordeeld aan de hand van de omstandigheden van het geval. Uit de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens volgt dat daarbij van belang zijn de ingewikkeldheid van de zaak, de wijze waarop de zaak door het bestuursorgaan en de rechter is behandeld, het processuele gedrag van appellante gedurende de hele procesgang en de aard van de maatregel en het daardoor getroffen belang van appellante.

5.3.

De redelijke termijn is voor een procedure in drie instanties in zaken zoals deze in beginsel niet overschreden als die procedure in haar geheel niet langer dan vier jaar heeft geduurd. Heeft – in zaken zoals deze – de totale procedure langer dan vier jaar geduurd, dan moet vervolgens per instantie worden bezien of sprake is van een langere behandelingsduur dan gerechtvaardigd. Daarbij zouden de verschillende instanties binnen de volgende termijnen moeten worden afgerond: bezwaar een half jaar, beroep anderhalf jaar en hoger beroep twee jaar. Hierbij geldt dat doorgaans geen sprake is van een te lange behandelingsduur in de rechterlijke fase in haar geheel als deze niet meer dan drie en een half jaar heeft geduurd (zie de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 29 januari 2014, ECLI:NL:RVS:2014:188 en de uitspraak van de Raad van 26 januari 2009, ECLI:NL:CRVB:2009:BH1009).

5.4.

De redelijke termijn eindigt wanneer de geschillen die veroorzaakt zijn door, gelieerd zijn aan of in verband gebracht kunnen worden met dezelfde rechtsvraag onaantastbaar zijn beantwoord en uitgevoerd. In dit geval eindigt de redelijke termijn op de dag dat de Raad uitspraak doet.

5.5.

Zoals de Raad heeft overwogen in de hiervoor genoemde uitspraak van 26 januari 2009 is, in beginsel, een vergoeding gepast van € 500,- per half jaar of gedeelte daarvan waarmee de redelijke termijn is overschreden.

5.6.

Voor het voorliggende geval betekent wat hiervoor is overwogen het volgende. Vanaf de ontvangst van het bezwaarschrift door CIZ op 23 februari 2012 tot de datum van deze uitspraak zijn vier jaar en ruim acht maanden verstreken. De Raad heeft in de zaak zelf, die niet als complex is aan te merken, noch in de opstelling van appellante en CIZ aanknopingspunten gevonden voor het oordeel dat in dit geval de totale lengte van de procedure meer dan vier jaar zou mogen bedragen. De redelijke termijn is derhalve met acht maanden overschreden. Van dit tijdsverloop heeft de behandeling van het bezwaar bijna vijf maanden geduurd. Vanaf de ontvangst door de rechtbank op 24 augustus 2012 van het beroepschrift van appellant heeft de behandeling van het beroep door de rechtbank bijna één jaar en drie maanden geduurd. De behandeling van het hoger beroep heeft vanaf de ontvangst door de Raad op 23 december 2013 van het hogerberoepschrift van appellant tot de datum van deze uitspraak twee jaar en ruim tien maanden geduurd. Dit betekent dat de redelijke termijn is geschonden door de Raad. De door appellante geleden immateriële schade moet worden vastgesteld op een bedrag van twee maal € 500,- is € 1.000,-, te betalen door de Staat.

6.1.

De Raad ziet aanleiding om CIZ te veroordelen in de proceskosten van appellante in hoger beroep. Deze kosten worden begroot op € 1.736,-.