Centrale Raad van Beroep, 09-05-2017, ECLI:NL:CRVB:2017:1688, 15/5475 WWB

1.1.

Appellante ontving sinds 30 januari 2009 bijstand naar de norm voor een alleenstaande ouder op grond van de Wet werk en bijstand (WWB). Met ingang van 13 september 2012 ontving zij bijstand naar de norm voor een alleenstaande, laatstelijk op grond van de Participatiewet.

1.2.

In het kader van een themacontrole op bezit van onroerende zaken heeft de Sociale Recherche Twente (sociale recherche) een onderzoek ingesteld naar de rechtmatigheid van de aan appellante verleende bijstand. In dat kader heeft de sociale recherche Bureau Buitenland verzocht een onderzoek in te stellen naar eventuele bezittingen van appellante in Turkije. Uit dat onderzoek, uitgevoerd door [G.] Law Office ( [G.] ), is naar voren gekomen dat appellante sinds 12 november 2009 voor 3/40ste deel staat geregistreerd als eigenaar van een twintigtal percelen landbouwgrond gelegen te [plaatsnaam] in Turkije (landbouwgronden). [U.] , landbouw technisch ingenieur (U), heeft de landbouwgronden op 19 februari 2014 getaxeerd op een bedrag van in totaal 17.543,84 Turkse Lira (TL), omgerekend € 6.971,80. De sociale recherche heeft hierover op 5 september 2014 een gesprek gevoerd met appellante. Tijdens dit gesprek heeft appellante onder meer kenbaar gemaakt dat de landbouwgronden behoren tot de erfenis van haar in 2007 overleden vader en dat haar broers, die het grootste deel van de gronden bezitten, hebben voorgesteld om appellante en haar zussen uit te kopen voor TL 3.000,- per persoon, maar dat appellante dit heeft geweigerd, omdat zij dat bedrag te laag vond. De bevindingen van het onderzoek van de sociale recherche zijn neergelegd in een rapport van 12 september 2014.

1.3.

1.4.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard. Daartoe heeft de rechtbank, kort weergegeven en voor zover thans nog van belang, het volgende overwogen. Onbestreden is dat de gronden in Turkije voor 3/40ste deel op naam van appellante staan. Appellante heeft de inlichtingenverplichting geschonden. Zij heeft immers erkend niet bij het college te hebben gemeld dat zij de landbouwgronden had geërfd. Met betrekking tot de periode van 13 september 2012 tot 1 januari 2014 heeft het college geen gegevens over de waarde van de gronden, zodat over deze periode het recht op bijstand niet kan worden vastgesteld. Ten aanzien van de periode daarna kan de waarde van de gronden wel worden vastgesteld, namelijk aan de hand van de onder 1.2 vermelde rapportage van [G.] . Appellante heeft geen onderbouwd tegenrapport ingediend. Ervan uitgaande dat de door [G.] getaxeerde waarde voor de gehele in 2014 van belang zijnde periode geldt, beschikte appellante in die periode over een vermogen boven het voor haar geldende vrij te laten vermogen en was haar recht op bijstand daarmee vast te stellen op nihil. Het betoog dat de terugvordering buitenproportioneel is en/of dat rekening had moeten worden gehouden met een interingsnorm, slaagt niet. Er is sprake van een wettelijke terugvorderingsplicht en een interingsnorm kan niet worden toegepast bij een terugvordering die het gevolg is van een schending van de inlichtingenverplichting.

3. Appellante heeft zich in hoger beroep tegen de aangevallen uitspraak gekeerd. Zij voert aan dat haar financiële situatie door de erfenis niet is gewijzigd en dat zij de erfenis daarom niet heeft gemeld. Het college had voor de gehele in geding zijnde periode van de waarde van het vermogen, zoals genoemd in de rapportage van [G.] , uit kunnen gaan, zodat het recht op bijstand over deze gehele periode had kunnen worden vastgesteld. De erfenis van haar vader rechtvaardigt voorts niet dat de bijstand over de gehele periode wordt ingetrokken en tot een bedrag van € 26.580,30 wordt teruggevorderd. De terugvordering dient beperkt te blijven tot de waarde van de landbouwgronden minus het voor appellante geldende vrij te laten vermogen. Appellante doet daarbij een beroep op de uitspraken van de Raad van

25 november 2014, ECLI:NL:CRVB:2014:3897, en van 15 maart 2016, ECLI:NL:CRVB:2016:995.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

4.1.

De te beoordelen periode loopt van 13 september 2012, de aanvangsdatum van de intrekking, tot en met 18 september 2014, de datum van het intrekkingsbesluit.

4.2.

4.3.

Tussen partijen is niet in geschil dat, ook al dateert de taxatie van de landbouwgronden van 19 februari 2014 en ontbreken gegevens over de waarde(ontwikkeling) van de landbouwgronden in de periode van 1 januari 2014 tot 19 februari 2014, het recht op bijstand over die periode toch kan worden vastgesteld op basis van de getaxeerde waarde op 19 februari 2014.

4.4.

4.5.

Uit 4.4 volgt dat het college op grond van artikel 58, eerste lid, van de WWB verplicht was de over de periode van 13 september 2012 tot en met 31 augustus 2014 gemaakte kosten van bijstand van appellante terug te vorderen.

4.6.

Vaststaat dat het vermogenssurplus in de periode waarover het college de kosten van bijstand heeft teruggevorderd € 1.814,93 bedroeg. Het teruggevorderde bedrag is een veelvoud van dit vermogenssurplus.

4.7.

Het gegeven dat artikel 58, eerste lid, van de WWB een verplichtend karakter heeft, staat er niet aan in de weg dat bij de vaststelling van de hoogte van het terug te vorderen bedrag rekening wordt gehouden met een eventueel aanvullend recht op bijstand. Het moet er immers voor worden gehouden dat op grond van artikel 58, eerste lid, van de WWB niet méér kan worden teruggevorderd dan per saldo ten onrechte aan bijstand is verleend. Hierbij is van belang dat een besluit tot terugvordering op grond van artikel 58, eerste lid, van de WWB reparatoir van aard is en niet gericht op leedtoevoeging (sanctionering), maar op herstel in de rechtmatige toestand, zoals die zou hebben bestaan indien appellante van meet af aan de juiste inlichtingen had verstrekt. Het is in een dergelijke situatie aan de betrokkene om aannemelijk te maken dat indien de verplichting tot het geven van inlichtingen wél naar behoren zou zijn nagekomen (aanvullende) bijstand zou zijn verstrekt. Vergelijk de uitspraak van 15 maart 2016 (ECLI:NL:CRVB:2016:995).

4.8.

4.9.

De rechtbank heeft wat onder 4.8 is overwogen niet onderkend. Dit betekent dat het hoger beroep deels slaagt. De aangevallen uitspraak zal daarom worden vernietigd. Doende wat de rechtbank zou behoren te doen zal de Raad het beroep tegen het bestreden besluit gegrond verklaren en dit besluit vernietigen wegens strijd met artikel 7:12, eerste lid, van de Awb, voor zover het betreft de hoogte van het door het college teruggevorderde bedrag over de periode van 13 september 2012 tot en met 31 augustus 2014.

4.10.

In dit geval kan het geschil niet finaal worden beslecht. Het gaat hier immers, gelet op wat in 4.8 is overwogen, om een financiële uitwerking die de Raad bij gebrek aan toereikende gegevens - in het bijzonder over de brutering - zelf niet kan maken. Nu het nog slechts gaat om een financiële uitwerking, ziet de Raad geen aanleiding voor toepassing van de zogeheten bestuurlijke lus en zal hij het college op dit punt een opdracht geven om een nieuwe beslissing op bezwaar te nemen. Wel bestaat aanleiding om met toepassing van artikel 8:113, tweede lid, van de Awb te bepalen dat tegen het nieuwe besluit slechts bij de Raad beroep kan worden ingesteld.