Centrale Raad van Beroep, 23-04-2019, ECLI:NL:CRVB:2019:1785, 17/4857 PW

Naar aanleiding van een tip van de afdeling preventie, dat betrokkene niet bereid is andere werkzaamheden dan als kunstschilder te aanvaarden en dat hij mogelijk niet alle inkomsten uit de verkoop van schilderijen en uit het geven van workshops heeft opgegeven, hebben medewerkers van de Unit Werk en Inkomen (medewerkers) een onderzoek ingesteld naar de rechtmatigheid van de aan betrokkene verstrekte bijstand. In dat kader hebben de medewerkers onder andere internet en Suwinet geraadpleegd en informatie ingewonnen bij de Belastingdienst. Bij brieven van 30 april 2015 en 12 mei 2015 en 17 juni 2015 hebben de medewerkers nadere gegevens bij betrokkene opgevraagd, welke betrokkene op 26 mei 2015, 5 juni 2015 en 25 juni 2015 heeft verstrekt. Op 6 juli 2015 en op 26 oktober 2015 hebben medewerkers de galerie [X] bezocht, op 21 oktober 2015 het dorpshuis in [woonplaats] en op 5 november 2015 galerie [Y] . Verder heeft betrokkene op 21 oktober 2015 en 26 oktober 2015 verklaringen afgelegd en heeft er op 21 oktober 2015 een huisbezoek bij betrokkene plaatsgevonden. Op verzoek van de medewerkers heeft betrokkene op 16 november 2015, 15 december 2015 en 21 december 2015 nadere gegevens verstrekt. Op 20 januari 2016 heeft wederom een gesprek plaatsgevonden met betrokkene en heeft hij nog een stuk ingeleverd. De onderzoeksbevindingen zijn neergelegd in een rapport van

17 februari 2016.

Bij besluit van 17 februari 2016, na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 4 juli 2016 (bestreden besluit), heeft het college de bijstand van betrokkene ingetrokken met ingang van 1 april 2009 en de gemaakte kosten van bijstand over de periode van 1 april 2009 tot

1 december 2015 teruggevorderd tot een bedrag van € 97.143,68. Hierbij is het college afgeweken van het advies van de Commissie voor bezwaar- en beroepschriften Sociale Voorzieningen van 6 juni 2016 om het bezwaar tegen het besluit van 17 februari 2016 gegrond te verklaren en dit besluit te herroepen. Het college heeft zich op het standpunt gesteld dat het recht op bijstand niet kan worden vastgesteld omdat betrokkene niet alle aan hem gevraagde en voor de beoordeling van zijn recht op bijstand benodigde informatie heeft verstrekt. Volgens het college is, gelet op de onderzoeksbevindingen, voldoende aannemelijk dat betrokkene geen volledige opgave heeft gedaan van zijn activiteiten als kunstschilder. Van de activiteiten, inkomsten en onkosten van betrokkene zijn geen betrouwbare en verifieerbare stukken aanwezig en het besluit van 8 februari 2012 is achteraf gezien niet juist. Volgens het college zijn de schilderswerkzaamheden van betrokkene aan te merken als op geld waardeerbare werkzaamheden in het economische verkeer en heeft betrokkene niet voldaan aan zijn wettelijke inlichtingenverplichting ter zake van deze werkzaamheden. Een deugdelijke administratie ontbreekt en betrokkene heeft onvoldoende inzicht gegeven in zijn activiteiten en de in dat verband ontvangen inkomsten en gedane uitgaven. Betrokkene heeft zijn inlichtingenverplichting tevens geschonden door geen melding te doen van het op naam verkrijgen en van naam gaan van voertuigen en door geen afdoende verklaring te geven voor contante betalingen in de periode van 1 april 2009 tot 1 december 2015. Betrokkene heeft ten slotte niet aannemelijk gemaakt dat hij, indien hij de inlichtingenverplichting wel zou zijn nagekomen, recht zou hebben gehad op (aanvullende) bijstand.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit gegrond verklaard, het bestreden besluit vernietigd voor zover daarbij het besluit van 17 februari 2016 is gehandhaafd, dat besluit herroepen en bepaald dat de uitspraak in zoverre in de plaats treedt van het vernietigde gedeelte van het bestreden besluit. De rechtbank heeft overwogen dat het college niet aannemelijk heeft gemaakt dat betrokkene tijdens de periode in geding schilderactiviteiten heeft verricht die gelet op de aard, omvang en opbrengst ervan niet in overeenstemming zijn geweest met wat hem vanaf 1 april 2009 als marginaal zelfstandige en vanaf 1 januari 2012 als hobbymatig schilder was toegestaan. Het college heeft ook niet aannemelijk gemaakt dat betrokkene ter zake tekort is geschoten in de nakoming van de op hem rustende inlichtingenplicht en dat ten gevolge daarvan zijn recht op bijstand over de periode in geding niet kan worden vastgesteld. Naar het oordeel van de rechtbank heeft het college niet door middel van een inzichtelijke en concludente motivering aannemelijk gemaakt dat het recht op bijstand over de periode in geding niet kan worden vastgesteld, gelet op (het verschil tussen) de bedragen die betrokkene maandelijks contant heeft opgenomen en de hoogte van de door hem verrichtte contante betalingen. Voor wat betreft het achttal voertuigen waarvan de kentekens gedurende de periode in geding op naam van betrokkene hebben gestaan, wat hij niet aan het college heeft gemeld, heeft de rechtbank overwogen dat het college niet aannemelijk heeft gemaakt dat deze voertuigen, (oude) brommers en motoren die betrokkene hobbymatig opknapte, een meer dan geringe waarde vertegenwoordigden. De rechtbank acht dan ook niet aannemelijk dat betrokkene door het bezit van deze voertuigen ten tijde in geding over een vermogen heeft beschikt op grond waarvan aan hem geen recht op bijstand toekwam.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

De beroepsgrond dat het college als gevolg van het laten bestaan van onduidelijkheid door betrokkene over zijn vermogen, het recht op bijstand niet kan vaststellen, slaagt niet.

Volgens het college had het betrokkene redelijkerwijs duidelijk moeten zijn dat het bezit van één of meerdere brommers/motoren van invloed kan zijn op zijn recht op bijstand en dat hij het op naam krijgen van een voertuig en het van naam gaan van een voertuig aan het college had moeten melden. Het college heeft evenwel niet aannemelijk gemaakt dat het recht op bijstand van betrokkene hierdoor niet kan worden vastgesteld. Vooropstaat dat het college zich niet op het standpunt heeft gesteld dat betrokkene heeft gehandeld in brommers en/of motoren. Verder heeft betrokkene aannemelijk gemaakt dat hij de brommers en motoren zelf heeft aangeschaft van zijn eigen geld. Het betreft dan geen vermogenstoeval. Een aantal voertuigen heeft betrokkene opgeknapt en verkocht voor een bedrag dat niet veel hoger was dan de aanschafwaarde, een aantal voertuigen is gesloopt voor onderdelen en een drietal voertuigen heeft betrokkene ten tijde van het onderzoek nog in bezit. Het vorenstaande blijkt uit het door betrokkene op 11 december 2015 verstrekte overzicht. Met dit overzicht en de daarop gegeven toelichting heeft betrokkene tevens aannemelijk gemaakt dat geen sprake is geweest van voor de bijstand relevante vermogensmutaties.

Voor de periode tot 1 januari 2012 geldt bovendien het volgende. Met het besluit van 8 februari 2012 heeft het college over de periode van 1 april 2009 tot 1 januari 2012 aanvullende bijstand verleend. Net als aan het besluit van 15 oktober 2009 heeft het college aan het besluit van 8 februari 2012 ten grondslag gelegd dat de kosten van het schilderen in mindering worden gebracht op de opbrengsten. Uit een oogpunt van rechtszekerheid valt niet te aanvaarden dat van een eenmaal genomen beslissing, genomen op een tijdstip waarop alle voor de beslissing relevante feiten bekend waren, althans redelijkerwijs bekend konden zijn, met terugwerkende kracht ten nadele van de betrokkene wordt teruggekomen. Vergelijk de uitspraak van 12 maart 2003, ECLI:NL:CRVB:2003:AF5669. Het besluit van 8 februari 2012 had tot doel om de bijstandverlening over de periode 1 april 2009 tot 1 januari 2012 af te sluiten. De hiervoor benodigde gegevens, waaronder de informatie van de Belastingdienst over deze jaren, waren voorhanden en uit het aan het besluit ten grondslag gelegde rechtsmatigheidsonderzoek zijn kennelijk geen onregelmatigheden naar voren gekomen. Het standpunt van het college dat de intrekking van de bijstand gerechtvaardigd is omdat achteraf is gebleken dat hij in zijn besluit van 8 februari 2012 over de periode 1 april 2009 tot

1 januari 2012 is uitgegaan van onjuiste en onvolledige gegevens, wordt dan ook, mede gelet op 4.4 tot en met 4.6, niet gevolgd.