Centrale Raad van Beroep, 04-07-2019, ECLI:NL:CRVB:2019:2174, 17/5451 WW

1.1.

[naam werknemer] (werknemer) is van 15 mei 2001 tot 1 april 2013 in dienst geweest van appellante. Werknemer heeft op 7 maart 2013 een uitkering op grond van de Werkloosheidswet (WW) aangevraagd bij het Uwv. Appellante is overheidswerkgever als bedoeld in artikel 1, aanhef en onder i, van de WW en daarmee eigenrisicodrager voor de WW.

1.2.

Het Uwv heeft werknemer met ingang van 1 april 2013 in aanmerking gebracht voor een WW-uitkering, berekend naar een verlies van 36 arbeidsuren per week (oude WW-recht) en een dagloon van € 167,15. Bij een ongewijzigde situatie heeft werknemer recht op deze uitkering tot en met 31 mei 2016.

1.3.

Het Uwv heeft het oude WW-recht beëindigd per 13 juli 2015 wegens werkhervatting door werknemer bij [naam B.V.] voor 38 uur per week. Na beëindiging van dit dienstverband heeft werknemer op 26 januari 2016 opnieuw een WW-uitkering aangevraagd.

1.4.

Bij besluit van 15 maart 2016 heeft het Uwv werknemer met ingang van 1 februari 2016 in aanmerking gebracht voor een nieuw WW-recht, berekend naar een arbeidsurenverlies van 38 uur per week en een dagloon van € 116,70, zijnde een maandloon van € 2.538,23. Bij een ongewijzigde situatie heeft werknemer recht op deze uitkering tot en met 28 februari 2019. Voorts heeft het Uwv het oude WW-recht laten herleven tot en met 16 mei 2017, waarbij het dagloon van het oude WW-recht is omgezet door dit om te rekenen naar een maandloon en te verrekenen met het maandloon van het nieuwe WW-recht.

1.5.

Bij beslissing op bezwaar van 22 juni 2016 (bestreden besluit) heeft het Uwv het bezwaar van appellante tegen het besluit van 15 maart 2016 ongegrond verklaard. Het Uwv heeft zich op het standpunt gesteld dat artikel 21 van de WW (oud) in combinatie met artikel 130z van de WW zo moet worden gelezen dat een recht dat geheel of gedeeltelijk is beëindigd, herleeft voor zover geen nieuw recht op uitkering ingevolge hoofdstuk II, zoals dit luidde op 30 juni 2015, bestaat. Dit betekent volgens het Uwv dat het oude WW-recht herleeft, nu na 1 juli 2015 geen nieuw recht op uitkering op grond van hoofdstuk II van de WW, zoals dat luidde op 30 juni 2015, meer kan ontstaan.

3.1.

Appellante heeft in hoger beroep aangevoerd dat artikel 130z van de WW onjuist is geïnterpreteerd door de rechtbank. Niet van belang is of op grond van het oude recht na 1 juli 2015 nog een nieuw recht kan ontstaan, maar of op grond van het oude recht na 1 juli 2015 een nieuw recht zou zijn ontstaan, waarbij voor dat ontstaan het urenverlies en niet het inkomensverlies van belang is voor eventuele herleving van het oude recht. Daarbij is het door de rechtbank genoemde criterium van onaanvaardbare financiële gevolgen onjuist, omdat het om een keuze van de wetgever gaat. Verder heeft de rechtbank het beroep op artikel 130aa van de WW ten onrechte buiten beschouwing gelaten. Indien dit artikel zou moeten worden toegepast, is er sprake van een samenloop van een oud recht en een nieuw recht, waarbij het oude recht moet worden omgezet naar een nieuw recht. Artikel 130aa van de WW is echter niet van toepassing, omdat de situatie van werknemer onder geen van de drie in het Besluit conversie WW genoemde situaties valt.

3.2.

Het Uwv heeft bevestiging van de aangevallen uitspraak bepleit.

4.2.

Tussen partijen is niet in geschil dat het oude WW-recht per 13 juli 2015 is beëindigd en dat per 1 februari 2016 een nieuw WW-recht is ontstaan. Evenmin is in geschil dat de hoogte van het maandloon van het nieuwe WW-recht minder dan 87,5% bedraagt dan het maandloon van het oude WW-recht. In geschil is of per 1 februari 2016 het oude WW-recht is herleefd. Hiervoor is het overgangsrecht zoals opgenomen in de artikelen 130z en 130aa van de WW van belang.

4.3.

Het Uwv stelt zich op het standpunt dat het oude WW-recht herleeft, omdat indien ingevolge artikel 21 (oud) van de WW een WW-recht eindigt en vervolgens de omstandigheid die tot dat eindigen heeft geleid ophoudt te bestaan, het oude WW-recht herleeft, voor zover geen nieuw recht op uitkering ingevolge dit hoofdstuk, zoals dit luidde op 30 juni 2015, bestaat. Volgens het Uwv kan er na 1 juli 2015 geen nieuw recht op grond van hoofdstuk II van de WW, zoals dat luidde op 30 juni 2015, ontstaan. Het nieuwe WW-recht dat per 1 februari 2016 is ontstaan is op grond van het per 1 juli 2015 geldende recht ontstaan. De hoogte van dit nieuwe recht bedraagt minder dan 87,5% van het maandloon van het oude recht, zodat op grond van het tweede lid van artikel 21 van de WW (nieuw) het oude WW-recht herleeft, dat vervolgens op grond van het Besluit conversie WW wordt omgezet. De rechtbank heeft dit standpunt onderschreven.

4.4.

Ter zitting heeft het Uwv dit standpunt als volgt toegelicht. Het Uwv werd na de inwerkingtreding van de Wet werk en zekerheid (WWZ) per 1 juli 2015 geconfronteerd met de gevolgen van toepassing van de nieuwe systematiek van inkomstenkorting in plaats van urenkorting. Voor een grote groep WW-gerechtigden leidde deze nieuwe systematiek tot een (zeer) laag dagloon, waarvoor ook de nieuwe dagloongarantie geen soelaas bood. Omdat het Uwv dit onwenselijk achtte, heeft het Uwv contact opgenomen met het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Ministerie). Het Ministerie achtte de toepassing van het overgangsrecht door het Uwv als zodanig juist, maar vond – met het Uwv – de uitkomst daarvan onredelijk. De wettelijke bepalingen dienden daarom zo gelezen te worden dat een oud recht wél herleeft, op de grond dat na 1 juli 2015 geen nieuw recht op uitkering op grond van het voor 1 juli 2015 geldende recht meer kan ontstaan. Aanpassing van de wettelijke bepalingen achtte het Ministerie daarvoor niet nodig. Op grond van het na 1 juli 2015 geldende recht herleeft een oud recht dus steeds, tenzij een nieuw recht op uitkering ontstaat waarvan het maandloon meer dan 87,5% bedraagt van het maandloon van de eerdere uitkering als bedoeld in artikel 21 van de WW (nieuw).

4.5.

Op 1 juli 2015 is de WWZ in werking getreden (Stb. 2014, 216), waarbij ook de WW is gewijzigd. Het overgangsrecht is geregeld in de artikelen 130z en 130aa van de WW. Op grond van artikel 130z van de WW blijft de WW zoals die luidde tot 1 juli 2015 van toepassing op een recht op uitkering waarvan de eerste werkloosheidsdag voor die datum is gelegen. In afwijking van artikel 130z van de WW bepaalt het eerste lid van artikel 130aa van de WW dat, indien een recht op uitkering zoals dat luidde op de dag voor 1 juli 2015 bestaat of na die inwerkingtreding herleeft en er bestaat of ontstaat een recht op uitkering op grond van deze wet zoals deze luidt na 1 juli 2015, het eerstgenoemde recht door het Uwv wordt omgezet in een recht op uitkering op grond van deze wet zoals deze luidt na 1 juli 2015. Niet in geschil is dat na 1 juli 2015 een nieuw WW-recht is ontstaan op grond van de wet zoals deze luidt na 1 juli 2015, zijnde het nieuwe WW-recht dat per 1 februari 2016 is ontstaan, zodat aan de tweede voorwaarde is voldaan. Echter, niet is voldaan aan de in het eerste lid van artikel 130aa van de WW genoemde eerste voorwaarde dat het eerstbedoelde recht – in deze zaak het oude WW-recht – bestaat of na 1 juli 2015 herleeft. Immers, het oude recht is per 13 juli 2015 volledig beëindigd. Door de duur van de werkhervatting van werknemer is per 1 februari 2016 een nieuw WW-recht ontstaan met een arbeidsurenverlies dat groter is dan het arbeidsurenverlies van het oude WW-recht, waardoor het oude WW-recht niet herleeft. Dit betekent dat niet wordt toegekomen aan omzetting van rechten als bedoeld in artikel 130aa WW, of aan de toepassing van het Besluit conversie WW aangezien er één nieuw WW-recht bestaat op 1 februari 2016.

4.6.

De door het Uwv ter zitting verstrekte nadere toelichting leidt niet tot een ander oordeel. Het Uwv heeft bevestigd dat het oude WW-recht, uitgaande van het aantal arbeidsuren waarop het nieuwe WW-recht gebaseerd is, niet herleeft en dat gelet op de tekst van het overgangsrecht per 1 februari 2016 uitsluitend een nieuw WW-recht is ontstaan. De handelwijze van het Uwv komt er, in gevallen als de onderhavige, in wezen op neer dat een juiste toepassing van het overgangsrecht achterwege blijft vanwege de voor de uitkeringsgerechtigden ongewenste resultaten. Dat het Ministerie deze andere uitleg voorstaat omdat anders voor een (grote) groep uitkeringsgerechtigden een ongewenste (financiële) situatie ontstaat, betekent echter niet dat de duidelijke bewoordingen in de overgangsbepalingen uit de WW die slechts tot één uitkomst leiden, anders uitgelegd moeten worden. Dat er onder omstandigheden, zoals in de situatie van werknemer, sprake kan zijn van een ongunstigere financiële situatie ten opzichte van de situatie van vóór 1 juli 2015 doordat uitkeringsgerechtigden na 1 juli 2015 worden geconfronteerd met een lager dagloon, vloeit voort uit de keuze van de (formele) wetgever. Het staat de rechter op grond van artikel 120 van de Grondwet en artikel 11 van de Wet algemene bepalingen niet vrij om formele wetgeving te toetsen op haar grondwettigheid noch om de innerlijke waarde of billijkheid van de wet te toetsen. Dit betekent dat de rechter de keuze van de wetgever voor de in het overgangsrecht van artikel 130z en 130aa van de WW neergelegde voorwaarden moet respecteren.

4.7.

Uit wat in 4.5 tot en met 4.6 is overwogen volgt dat het hoger beroep slaagt en dat de aangevallen uitspraak zal worden vernietigd. Doende wat de rechtbank zou behoren te doen, zal de Raad het beroep gegrond verklaren en het bestreden besluit vernietigen. De Raad zal zelf in de zaak voorzien door het bezwaar van appellante gegrond te verklaren en het besluit van 15 maart 2016 te herroepen voor zover is vastgesteld dat het oude WW-recht met ingang van 1 februari 2016 herleeft. Artikel 23 van de WW staat in dit geval aan verlaging van de uitkering per laatstgenoemde datum in de weg, nu de uitkering niet door eigen schuld of toedoen van de werknemer tot een te hoog bedrag is vastgesteld. Gelet daarop vindt de verlaging van de uitkering niet eerder plaats dan de dag volgend op de dag waarop deze uitspraak is gedaan. Appellante kan ter zake van de hierdoor door haar geleden schade een verzoek als bedoeld in artikel 108, eerste lid, onder j, van de Wet financiering sociale verzekeringen indienen.