Centrale Raad van Beroep, 20-03-2019, ECLI:NL:CRVB:2019:982, 18/2213 WMO15

1.1.

Appellante, geboren in 1932, ondervindt beperkingen ten gevolge van onder meer de ziekte van Werlhoff (een auto‑immuunziekte), psoriasis en artrose. Appellante ontving vanaf 2 juni 2009 feitelijk drieënhalf uur huishoudelijke ondersteuning per week.

1.2.

Het college heeft bij besluit van 11 april 2016 appellante voor de periode van 11 april 2016 tot en met 4 april 2021 een ondersteuningsarrangement verstrekt voor het voeren van een huishouden (bestaande uit ondersteuning en regie bij het huishouden: trede zes, alleenstaande, schoonhouden van woning, wassen van kleding, strijken van kleding (inclusief opbergen), extra bewassing) en voor (sociale) dagbesteding, intensief. De ondersteuning wordt verleend in natura. De zorgaanbieder ontvangt voor dit volledige ondersteuningsarrangement een budget van maximaal € 327,00 per week, waarvan € 66,- per week voor de huishoudelijke verzorging. Appellante heeft tegen dit besluit bezwaar gemaakt.

1.3.

Het college heeft bij besluit van 23 december 2016 (bestreden besluit) het bezwaar gedeeltelijk gegrond verklaard en met ingang van 11 april 2016 het aan de zorgaanbieder te betalen budget voor het onderdeel huishoudelijke verzorging verhoogd naar € 87,25 per week. Hieraan is ten grondslag gelegd dat de zeldzame combinatie van de aandoeningen progressieve klachten geven die invloed hebben op de schoonheid en hygiëne van het huis. Het college blijft na de uitspraak van de Raad van 18 mei 2016 (ECLI:NL:CRVB:2016:1402) werken zonder urenberekening, maar het college maakt wel duidelijker welke concrete ondersteuning cliënten kunnen verwachten. De afspraken die de cliënt en zorgaanbieder met elkaar maken (het leveringsplan) zijn nu onderdeel van de beschikking. Het op 8 december 2016 door zorgaanbieder Aafje Hulpthuis opgestelde leveringsplan, waarin de frequentie van de diverse huishoudelijke werkzaamheden is vastgelegd, maakt onderdeel uit van het bestreden besluit. Appellante heeft beroep ingesteld tegen het bestreden besluit.

2. De rechtbank heeft het beroep ongegrond verklaard. Daartoe heeft de rechtbank, samengevat en voor zover van belang, overwogen dat appellante niet aannemelijk heeft gemaakt dat de extra indicatie die haar is toegekend ontoereikend is. Het beroep op de uitspraak van de Raad van 18 mei 2016 slaagt niet, nu in de onderhavige zaak sprake is van een andere, individuele wijze van indiceren.

3. Appellante voert in hoger beroep aan dat zij vanaf 11 april 2016 feitelijk tweeënhalf uur en vanaf 23 december 2016 drieënhalf uur huishoudelijk hulp in de praktijk heeft ontvangen. Ook die laatste omvang is onvoldoende; er blijven continu allerlei wisselende taken liggen.

Er is geen rekening gehouden met (de progressie van) haar zeldzame medische klachten. De wijkverpleging komt dagelijks bij appellante wonden verschonen en verbinden. Vanwege de vele open wondjes en de daaruit volgende ontstekingen is het van belang dat met name de badkamer schoon is. Door het tweemaal daags insmeren met zalf, alsmede de bloedingen, worden het huis en het beddengoed extra bevuild. De beroepsgrond en de verwijzing naar de uitspraak van de Raad van 18 mei 2016 dat er geen objectief onderzoek heeft plaatsgevonden naar noodzakelijke handelingen en de frequentie waarmee zij moeten worden verricht, heeft de rechtbank ten onrechte verworpen. Ten slotte is de relatie tussen het beschikbaar gestelde budget en het opgestelde leveringsplan niet inzichtelijk.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

4.1.

Artikel 2.3.5, derde lid, van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) bepaalt dat het college beslist tot verstrekking van een maatwerkvoorziening ter compensatie van de beperkingen in de zelfredzaamheid of participatie die de cliënt ondervindt, voor zover de cliënt deze beperkingen naar het oordeel van het college niet op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk dan wel met gebruikmaking van algemene voorzieningen kan verminderen of wegnemen. De maatwerkvoorziening levert, rekening houdend met de uitkomsten van het in artikel 2.3.2 van de Wmo 2015 bedoelde onderzoek, een passende bijdrage aan het realiseren van een situatie waarin de cliënt in staat wordt gesteld tot zelfredzaamheid of participatie en zo lang mogelijk in de eigen leefomgeving kan blijven.

4.2.

Artikel 11, eerste lid, van de Verordening maatschappelijke ondersteuning Rotterdam 2015 (Verordening) bepaalt dat de ondersteuning in de vorm van dienstverlening plaatsvindt in de vorm van een ondersteuningsarrangement, binnen één of meer van de volgende door het college, in overleg met de cliënt, vastgestelde resultaatgebieden: (…) b. het voeren van een huishouden, inclusief het voeren van de regie over het doen van het huishouden (…).

4.3.

In de Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Rotterdam 2015 (Beleidsregels) is in paragraaf 1 vermeld:

4.7.

Aan appellante is een ondersteuningsarrangement toegekend waarin voor het voeren van het huishouden ondersteuning is begrepen in trede 6 met anderhalf keer het daarbij behorende budget, kennelijk uitkomend op een bedrag van € 87,25 per week. Uit de gedingstukken blijkt dat het college de feitelijke omvang van de huishoudelijke ondersteuning laat bepalen door de zorgaanbieder. In het leveringsplan van 8 december 2016 is opgenomen dat de zorgaanbieder voor de uitvoering van de werkzaamheden een inschatting maakt van de benodigde inzet. In beginsel komt de zorgaanbieder twee keer per week. De vastgelegde afspraken gelden als richtsnoer, de huishoudelijke hulp die bij appellante komt kan hierin variëren. Uit het bestreden besluit en uit het leveringsplan blijkt niet op hoeveel uren huishoudelijke ondersteuning appellante recht heeft. De zorgaanbieder heeft appellante ook niet hierover concreet geïnformeerd. Tussen partijen is niet in geschil dat de zorgaanbieder in de praktijk drieënhalf uur per week huishoudelijke ondersteuning heeft geleverd aan appellante.

4.8.

Zoals de Raad in zijn uitspraak van 18 mei 2016 heeft geoordeeld, weten de hulpvrager en de aanbieder bij deze wijze van toekennen van een voorziening niet hoeveel huishoudelijke ondersteuning is verstrekt. Hoewel deze uitspraak is gewezen onder de Wet maatschappelijke ondersteuning moet deze werkwijze ook onder de Wmo 2015 strijdig worden geacht met het rechtszekerheidsbeginsel (vergelijk de uitspraak van de Raad van 18 oktober 2017, ECLI:NL:CRVB:2017:3633). In feite weet appellante door deze wijze van verstrekking van een maatwerkvoorziening tot de dag van vandaag niet op hoeveel uur ondersteuning zij kan rekenen. Dat het college in het bestreden besluit voor de concretisering van de aanspraak heeft verwezen naar het bijgevoegde leveringsplan, waarin per woonruimte is vermeld welke werkzaamheden moeten worden uitgevoerd, door wie en met welke frequentie, doet hieraan niet af. Vergelijk hiertoe de uitspraak van de Raad van 8 oktober 2018 (ECLI:NL:CRVB:2018:3241).

4.9.

Hieruit volgt dat in het bestreden besluit de aanspraken van appellante onvoldoende zijn geconcretiseerd. Dit betekent dat het beroep gegrond is en dat de aangevallen uitspraak en het bestreden besluit moeten worden vernietigd.

4.10.

Onder verwijzing naar de uitspraak van 8 oktober 2018, overweging 4.14, sluit de Raad bij het zelf voorzien in deze zaak aan bij de normen van het CIZ Protocol Huishoudelijke Verzorging. Gelet op de specifieke omstandigheden van dit geval, waaronder de grootte van de woning, het feit dat appellante alleenstaand is, de onbetwiste noodzaak van de extra wasverzorging vanwege haar bloedingen, de extra vervuiling als gevolg van de bloedingen en van het zalven en de noodzaak van hoge hygiëne vanwege het infectiegevaar komt de Raad vierenhalf uur huishoudelijke ondersteuning per week niet onredelijk voor. Dit betekent dat de Raad zal beslissen dat appellante vanaf 11 april 2016 in aanmerking komt voor vierenhalf uur huishoudelijke ondersteuning per week.