Centrale Raad van Beroep, 09-06-2020, ECLI:NL:CRVB:2020:1189, 18/3320 PW

1.1.

Betrokkene ontving laatstelijk vanaf 30 december 2016 bijstand ingevolge de Participatiewet naar de norm voor een alleenstaande. Op 11 april 2017 is zijn woning ontruimd wegens een huurschuld. De bijstand aan betrokkene is vanaf 11 april 2017 opgeschort in afwachting van een onderzoek naar zijn woonsituatie. In een gesprek met twee toezichthouders op 9 juni 2017 heeft betrokkene verklaard dat hij, steeds in [gemeente] , korte tijd in de woning van zijn op 5 april 2017 overleden moeder had gewoond, daarna bij een vriendin en vanaf 30 mei 2017 staat ingeschreven op het adres van zijn broer. Met zijn toestemming hebben de toezichthouders aansluitend aan het gesprek een huisbezoek afgelegd in de flat van de broer van betrokkene. Dit huisbezoek is afgebroken, omdat betrokkene volgens de toezichthouders een agressieve verbale en non-verbale houding heeft aangenomen, waardoor een dreigende sfeer is ontstaan. De bevindingen van het onderzoek staan in een rapport van 16 juni 2017.

1.2.

Bij besluit van 28 juni 2017, na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 7 december 2017 (bestreden besluit), heeft het college de bijstand met ingang van 9 juni 2017 ingetrokken. Uit coulance overwegingen is de bijstand niet met ingang van 11 april 2017 ingetrokken en is de bijstand van 11 april 2017 tot 9 juni 2017 aan betrokkene nabetaald. Het college heeft voor zover nu nog van belang aan de besluitvorming ten grondslag gelegd dat betrokkene in strijd met de op hem rustende medewerkingsverplichting niet volledig heeft meegewerkt aan het huisbezoek. Als gevolg daarvan kan zijn recht op bijstand niet worden vastgesteld.

2.1.

Ter uitvoering van de aangevallen uitspraak heeft het college van 9 juni 2017 tot en met 28 juni 2017 bijstand aan betrokkene nabetaald.

3.1.

In zijn incidenteel hoger beroep heeft het college zich gekeerd tegen de gegrondverklaring van het beroep en de overwegingen over vergoeding van griffierecht en proceskosten. Bij het huisbezoek op 9 juni 2017 ontstond voor de toezichthouders een dusdanig dreigende situatie, dat zij voor hun fysieke of psychische veiligheid vreesden. Het is een organisatie- en maatschappelijke norm dat zij de onveilige situatie dienden te ontvluchten. Het ging hier om ervaren toezichthouders, die gepokt en gemazeld zijn en wel tegen een stootje kunnen. De overweging van de rechtbank “om in een geëscaleerde situatie een persoon met psychische problemen tot kalmte te manen dan wel om na een korte hersteltermijn (bijv. 1 uur) nogmaals aan te bellen”, getuigt volgens het college van weinig realiteitszin. De situatie zou door een dergelijke actie naar verwachting tot een nog hoger niveau van escalatie leiden. Daarom zijn de gevolgen van het afbreken van het huisbezoek betrokkene aan te rekenen. Het niet bieden van een hersteltermijn maakt in dit geval niet dat het besluit onzorgvuldig is voorbereid.

4.1.

Voor het huisbezoek bestond een redelijke grond. Niet is meer in geschil dat de gang van zaken tijdens het huisbezoek in het rapport juist is weergegeven. Partijen verschillen alleen van mening over juistheid van de gevolgen die het college aan het gedrag van betrokkene tijdens het huisbezoek heeft verbonden.

4.2.

Uit het rapport blijkt dat de toezichthouders eerder bij de flat waren dan betrokkene, dat zijn broer de toezichthouders al had binnengelaten en hen de woonkamer had laten zien. Toen de broer naar boven ging, hebben de toezichthouders op de galerij op betrokkene gewacht en het portiek van de flat geopend toen betrokkene aanbelde. Betrokkene kwam al razend en tierend de galerij op en de toezichthouders liepen met hem mee de flat in. Aan zijn stem was te horen dat betrokkene behoorlijk opgefokt was. Toen betrokkene naast zijn broer op de bank zat, hebben de toezichthouders hem opnieuw uitgelegd wat de reden was van het huisbezoek. Zij hebben hem verteld dat zijn broer al een en ander had laten zien en aan betrokkene gevraagd welke spullen in de woning van hem zijn. Hierop sprak betrokkene luidruchtig zijn broer aan in het Arabisch. Op het verzoek van de toezichthouders om zijn spullen te tonen raapte betrokkene wat spullen uit een kast en gooide deze met kracht de woonkamer in. Hij zei: “Dit is mijn woning en mijn regels”. Vanwege de agressieve verbale en non-verbale houding van betrokkene hebben de toezichthouders uit veiligheidsoverwegingen het huisbezoek gestaakt. De broer van betrokkene sprong ook overeind en schreeuwde “Kanker mijn woning uit, kanker Turk, Satan”. Terwijl zijn broer bleef schreeuwen liep betrokkene de toezichthouders intimiderend en schreeuwend achterna en pakte voor het portiek willekeurig een fiets en gooide die weg.

4.3.

Nu betrokkene het formulier toestemming huisbezoek al bij het gesprek had ondertekend en de toezichthouders hem na zijn eerste verbaal agressieve gedrag nogmaals uitleg hebben gegeven, hadden voor hem de gevolgen van zijn gedrag duidelijk moeten zijn. Het gooien met een fiets heeft zich weliswaar pas na het afgebroken huisbezoek voorgedaan, maar daaruit blijkt wel de agressieve houding van betrokkene. De Raad deelt het standpunt van het college dat de toezichthouders, gelet op hun veiligheid, betrokkene in deze situatie niet nogmaals tot kalmte hadden hoeven manen en ook niet na een korte hersteltermijn nogmaals hadden moeten aanbellen. Betrokkene heeft zijn stelling dat zijn agressieve houding is veroorzaakt door zijn psychische gesteldheid en hij niet anders kon handelen niet met medische informatie onderbouwd.

4.4.

4.5.

Met wat onder 4.1 tot en met 4.4 is overwogen staat vast dat betrokkene vanaf 9 juni 2017 geen recht had op bijstand. Het hoger beroep van betrokkene slaagt niet.

5. Dit betekent dat de aangevallen uitspraak zal worden vernietigd en dat het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond zal worden verklaard. Hiermee is aan de nabetaling van bijstand over de periode van 9 juni 2017 tot en met 28 juni 2017 en aan de vergoeding van griffierecht in beroep en aan de kosten voor rechtsbijstand in bezwaar en beroep de grondslag komen te ontvallen. Het college kan deze bedragen als zijnde onverschuldigd betaald terugvorderen.

6. Voor een veroordeling in de proceskosten bestaat geen aanleiding.