Centrale Raad van Beroep, 08-12-2020, ECLI:NL:CRVB:2020:3232, 18/5252 PW

Appellant ontving vanaf 12 juli 2013 bijstand naar de norm voor een alleenstaande, laatstelijk op grond van de Participatiewet (PW).

Op 27 april 2017 heeft appellant in België bij de gemeente [woonplaats] een ‘Aanvraag van een verklaring van inschrijving’ (inschrijvingsaanvraag) ingediend in de hoedanigheid van ‘Europees onderdaan – Werkzoekende’. Op dit door appellant ondertekende aanvraagformulier is vermeld: “verklaart op volgend adres te verblijven: [X] ([woonplaats])” en: “In afwachting van de uitvoering van de controle van de verblijfplaats is appellant vanaf die datum in het wachtregister op het verklaarde adres ingeschreven”. Appellant heeft op 24 juli 2017 twee formulieren toegezonden aan de afdeling Werk en Inkomen van de gemeente Rotterdam (afdeling). Op het formulier ‘Melding verblijf in binnen- of buitenland’ (formulier 1) heeft appellant ingevuld dat hij op 27 april 2017 is vertrokken naar het buitenland. Op het formulier ‘Wijzigingsformulier’ (formulier 2) heeft appellant verzocht om de bijstand te beëindigen per 25 juli 2017. Hij heeft op dit formulier ook ingevuld dat hij sinds 28 juni 2017 werkt voor een uitzendbureau en dat zijn nieuwe adres per 27 april 2017 is: X te [woonplaats]. Bij ‘soort verblijf’ heeft appellant: ‘permanent’ ingevuld. Op 25 juli 2017 heeft de maatschappelijk werker van appellant het college per e-mailbericht verzocht om de bijstand van appellant te beëindigen, omdat appellant per 28 juni 2017 in het buitenland verblijft.

Bij besluiten van 10 augustus 2017 en 24 augustus 2017, beide na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 28 december 2017, heeft het college de bijstand van appellant vanaf 27 april 2017 ingetrokken, onderscheidenlijk de over de periode van 27 april 2017 tot en met 30 juni 2017 gemaakte kosten van bijstand van appellant teruggevorderd tot een bedrag van € 2.047,48. Daaraan ligt ten grondslag dat appellant zijn inlichtingenverplichting heeft geschonden door niet direct te melden dat hij vanaf 27 april 2017 in België woont en niet langer in de gemeente Rotterdam. Deze besluitvorming is in rechte komen vast te staan.

Bij besluit van 25 september 2017, na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 13 februari 2018 (bestreden besluit), heeft het college aan appellant een bestuurlijke boete opgelegd van € 1.023,74. Aan het bestreden besluit heeft het college ten grondslag gelegd dat appellant de op hem rustende inlichtingenverplichting heeft geschonden door niet tijdig te melden dat hij op 27 april 2017 naar België is verhuisd. Het college is daarbij uitgegaan van normale verwijtbaarheid en heeft de boete vastgesteld op 50% van het benadelingsbedrag.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard.

3. In hoger beroep heeft appellant zich op de hierna te bespreken gronden tegen de aangevallen uitspraak gekeerd.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

Een boeteoplegging wordt aangemerkt als het instellen van een strafvervolging. Artikel 6, tweede lid, van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden bevat de waarborg dat eenieder tegen wie een strafvervolging is ingesteld voor onschuldig wordt gehouden, totdat zijn schuld volgens de wet is bewezen. Deze waarborg brengt mee dat de bijstandverlenende instantie feiten moet stellen en, voor zover betwist, moet aantonen dat de betrokkene de op hem rustende inlichtingenverplichting heeft geschonden. In geval van twijfel dient aan de betrokkene het voordeel van de twijfel te worden gegund. Vergelijk de uitspraak van 28 juni 2016, ECLI:NL:CRVB:2016:3024. De bewijslast bij een bestraffende sanctie als hier aan de orde, is dus zwaarder dan die bij beëindiging, herziening, intrekking en terugvordering op de grond dat de inlichtingenverplichting is geschonden. Het college dient dan ook aan te tonen dat voldaan is aan de voorwaarden om een boete op te leggen.

Appellant heeft aangevoerd dat het college niet heeft aangetoond dat hij zijn inlichtingenverplichting heeft geschonden over de periode van 27 april 2017 tot en met 27 juni 2017. Appellant is namelijk pas op 28 juni 2017 naar België verhuisd. Hij heeft zich wel op 27 april 2017 ingeschreven op het adres van zijn zus in [woonplaats], maar dat inschrijfadres was nodig om daar naar een baan te kunnen zoeken.

Deze beroepsgrond slaagt. Daartoe wordt het volgende overwogen.

Uit 4.3 tot en met 4.3.2 volgt dat het hoger beroep slaagt. De aangevallen uitspraak zal daarom worden vernietigd. Doende wat de rechtbank zou behoren te doen, zal de Raad het beroep tegen het bestreden besluit gegrond verklaren en dit besluit vernietigen wegens strijd met artikel 7:12, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Voorts zal de Raad zelf in de zaak voorzien door het besluit van 25 september 2017 te herroepen en met toepassing van artikel 8:72a van de Awb een waarschuwing te geven. In dat verband wordt het volgende overwogen.