Centrale Raad van Beroep, 08-04-2020, ECLI:NL:CRVB:2020:904, 19/41 WW

[naam werknemer] (de werknemer) was vanaf 1 maart 2003 in dienst bij appellante. Met een vaststellingsovereenkomst is dit dienstverband geëindigd met ingang van 1 juni 2016. Aan de werknemer is met ingang van 1 juni 2016 een uitkering op grond van de Werkloosheidswet (WW) toegekend. Met ingang van 1 augustus 2016 is de werknemer bij andere werkgevers in dienst getreden. De WW is (gedeeltelijk) blijven doorlopen. In december 2016 zijn aan de werknemer eindejaarsuitkeringen toegekend. De werknemer heeft de bruto bedragen aan eindejaarsuitkeringen ingeruild voor netto bedragen op grond van een fiscale regeling.

Het Uwv heeft bij besluiten van 18 november 2016, 19 december 2016, 19 januari 2017 en 17 maart 2017 (de verhaalsbesluiten) de WW-uitkering van de werknemer over de periode van 1 september 2016 tot en met 31 januari 2017 verhaald op appellante, die overheidswerkgever is in de zin van artikel 1, eerste lid, aanhef en onder i, van de WW. Appellante heeft bezwaar gemaakt tegen deze besluiten. Volgens appellante heeft de werknemer vanaf 1 augustus 2016 meer dan 87,5% van het maandloon verdiend, zodat de WW-uitkering niet meer uitbetaald diende te worden. Het Uwv heeft volgens appellante de eindejaarsuitkeringen ten onrechte toegerekend aan de maand december 2016. Uit artikel 4:1, achtste lid, van het Algemeen inkomensbesluit socialezekerheidswetten (AIB) volgt dat het Uwv de eindejaarsuitkeringen als extra periodiek salaris had moeten toerekenen aan de maanden waarin deze zijn opgebouwd. Bij beslissing op bezwaar van 17 juli 2017 (bestreden besluit 1) heeft het Uwv de bezwaren van appellante tegen deze besluiten ongegrond verklaard.

Bij besluit van 14 juli 2017 heeft het Uwv de inkomstenverrekening van de WW‑uitkering van de werknemer over de periode van 1 september 2016 tot en met 31 december 2016 nader gespecificeerd. Tegen dit besluit heeft appellante ook bezwaar gemaakt. Bij beslissing op bezwaar van 11 september 2017 (bestreden besluit 2) heeft het Uwv het bezwaar van appellante tegen dit besluit niet-ontvankelijk verklaard, omdat dit stuk niet als nieuw besluit kan worden beschouwd nu de rechtsgevolgen, te weten het verhaal van de WW‑uitkering over genoemde maanden, al met de verhaalsbesluiten zijn ingetreden.

Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep van appellante tegen bestreden besluit 1 wegens een motiveringsgebrek gegrond verklaard en bestreden besluit 1 vernietigd. De rechtbank heeft daartoe overwogen dat het Uwv bij dat besluit ten onrechte niet is ingegaan op de bezwaargrond van appellante dat het Uwv gebruik had moeten maken van zijn bevoegdheid in artikel 4:1, achtste lid, van het AIB. Omdat het Uwv in beroep alsnog heeft gemotiveerd waarom geen gebruik is gemaakt van deze bevoegdheid, heeft de rechtbank onderzocht of de rechtsgevolgen van bestreden besluit 1 in stand kunnen blijven. De rechtbank heeft overwogen dat er geen grond is voor het oordeel dat het Uwv gebruik had moeten maken van zijn bevoegdheid om bij de vaststelling van het maandloon de eindejaarsuitkering van de werknemer toe te rekenen aan de maanden waarin de opbouw daarvan heeft plaatsgevonden. De hoofdregel is dat de eindejaarsuitkering wordt toegerekend aan de maanden waarin de werkgever aangifte heeft gedaan van dat loon. Het Uwv is bevoegd een uitzondering te maken op deze hoofdregel maar is daartoe niet verplicht. Het Uwv heeft uitgelegd dat het belang van uitkeringsgerechtigden om snel duidelijkheid te hebben over de WW-uitkering maakt dat er bij de vaststelling van het maandloon geen rekening wordt gehouden met de opgebouwde salarisaanspraken. De rechtbank heeft deze belangenafweging niet onredelijk geacht. Dat het Uwv een andere uitkeringsmethodiek hanteert voor uitkeringen in het kader van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wet WIA) heeft niet geleid tot een ander oordeel, nu WIA-uitkeringen anders van aard zijn. De rechtbank heeft aanleiding gezien om de rechtsgevolgen van bestreden besluit in stand te laten. Met betrekking tot de subsidiaire grond van appellante, dat het Uwv is uitgegaan van het verkeerde bedrag aan uitbetaalde eindejaarsuitkering, heeft de rechtbank overwogen dat er geen rechtsregel bestaat op grond waarvan het Uwv gehouden is om het maandloon hoger vast te stellen in het geval een werknemer zijn sv-loon heeft verlaagd door gebruik te maken van een regeling die hem fiscaal voordeel biedt.

De rechtbank heeft bij de aangevallen uitspraak het beroep tegen bestreden besluit 2 ongegrond verklaard. De rechtbank heeft hiertoe overwogen dat de brief van 14 juli 2017 geen besluit is in de zin van artikel 1:3 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) omdat met deze brief geen rechtsgevolgen in het leven zijn geroepen. De brief bevat slechts een nadere toelichting aan appellante over de hoogte van de reeds toegekende WW-uitkeringen.

Voor het wettelijk kader wordt verwezen naar overweging 7 van de aangevallen uitspraak. Hier wordt aan toegevoegd dat in artikel 129b van de WW is bepaald dat een bezwaar tegen het verhaal, als bedoeld in artikel 79, eerste lid, van de WW, niet gegrond kan zijn op de grief dat de uitkering ten onrechte of tot een te hoog bedrag is vastgesteld.

De rechtbank heeft bij de beoordeling van het beroep tegen bestreden besluit 1 niet onderkend dat de bezwaren van appellante tegen de verhaalsbesluiten, die uitsluitend zien op de vraag of de WW-uitkering ten onrechte of tot een te hoog bedrag is vastgesteld, op grond van artikel 129b van de WW niet tot een gegrondverklaring van die bezwaren kunnen leiden. Ook het Uwv heeft dit pas in hoger beroep onderkend.

Dat betekent dat de aangevallen uitspraak, waarbij de rechtsgevolgen van bestreden besluit 1 op inhoudelijke overwegingen in stand zijn gelaten, niet juist is. De rechtsgevolgen van bestreden besluit 1 kunnen evenwel in stand worden gelaten, nu de bezwaren van appellante gelet op artikel 129b van de WW terecht ongegrond zijn verklaard.

Het standpunt van partijen in hoger beroep, dat de brief van 14 juli 2017 als besluit in de zin van de Awb moet worden aangemerkt, nu appellante daarbij voor het eerst is geïnformeerd over de wijze waarop de WW-uitkering van de werknemer over de maanden september tot en met december 2016 is vastgesteld, wordt onderschreven. De rechtbank heeft dit niet onderkend. Dit betekent dat de aangevallen uitspraak, waarbij de rechtbank heeft overwogen dat het Uwv in bestreden besluit 2 de bezwaren van appellante terecht niet‑ontvankelijk heeft verklaard, vernietigd dient te worden. Doende wat de rechtbank zou behoren te doen, zal het beroep tegen bestreden besluit 2 inhoudelijk worden beoordeeld.

Nu het Uwv de inhoudelijke bezwaren van appellante tegen het besluit van 14 juli 2017 heeft betrokken in bestreden besluit 1 en zijn standpunt in hoger beroep nader heeft toegelicht, zal deze motivering worden betrokken bij de beoordeling van het beroep tegen bestreden besluit 2. Zoals ter zitting met partijen is besproken zal daarbij, ondanks dat deze maand niet is genoemd in het besluit van 14 juli 2017 en bestreden besluit 2, worden aangenomen dat voor de maand januari 2017 hetzelfde heeft te gelden als voor de periode van 1 september 2016 tot en met 31 december 2016.

In artikel 4:1, derde lid, van het AIB is de hoofdregel met betrekking tot het vaststellen van het inkomen neergelegd, namelijk dat het loon geacht wordt genoten te zijn in het aangiftetijdvak waarover de werkgever van dat loon opgave heeft gedaan. Met betrekking tot onder andere extra periodiek salaris, zoals een eindejaarsuitkering, geeft het achtste lid van artikel 4:1 van het AIB het Uwv de discretionaire bevoegdheid om bij het vaststellen van het inkomen het in het aangiftetijdvak opgebouwde bedrag aan eindejaarsuitkering in aanmerking te nemen. Het Uwv heeft deze keuze met verwijzing naar het belang om een WW-uitkering, die doorgaans van beperkte duur is en veelal gepaard gaat met inkomstenverrekeningen, zo spoedig mogelijk definitief vast te stellen, deugdelijk gemotiveerd en inzichtelijk toegelicht. Het Uwv is met deze vaste gedragslijn de grenzen van de redelijke wetstoepassing niet te buiten gegaan. Dat deze keuze voor eigen risicodragers, zoals appellante, in bepaalde gevallen ongunstiger uitpakt dan een keuze waarbij zou worden uitgegaan van opgebouwde bedragen leidt niet tot een ander oordeel. Deze consequentie is niet zodanig, dat geen sprake meer zou zijn van een redelijke wetstoepassing. Het Uwv heeft afdoende toegelicht waarom in het kader van de Wet WIA wel gebruik wordt gemaakt van de bedoelde bevoegdheid. In het kader van de Wet WIA is immers – in tegenstelling tot de WW – veelal sprake van een langdurende uitkering.

Appellant wordt niet gevolgd in zijn standpunt dat in het geval van werknemer het niet gebruik maken van de bevoegdheid van artikel 4:8, achtste lid, van het AIB leidt tot een kennelijk onredelijk resultaat als bedoeld in artikel 4:1, elfde lid, van het AIB. Dat in bepaalde gevallen, zoals in dit geval, het voor appellante financieel voordeliger was geweest als het Uwv wel gebruik had gemaakt van zijn discretionaire bevoegdheid om de opgebouwde eindejaarsuitkeringen in aanmerking te nemen, is geen reden om het resultaat kennelijk onredelijk te achten. Van belang is daarbij dat niet elk feitelijk of ervaren nadelig resultaat als kennelijk onredelijk kan worden aangemerkt. Dat in het geval van de werknemer inkomsten zijn verworven vanuit een dienstverband dat met betrekking tot de werkzaamheden en arbeidsvoorwaarden vergelijkbaar is met het dienstverband van waaruit hij werkloos is geworden is ook geen omstandigheid die leidt tot een kennelijk onredelijk resultaat.

Bij de toepassing van de hoofdregel van artikel 4:1 van het AIB gaat het Uwv uit van het fiscale loonbegrip, zoals gedefinieerd in artikel 3:2 van het AIB, in samenhang bezien met artikel 16 van de Wet financiering sociale verzekeringen en artikel 31 van de Wet op de Loonbelasting 1964. Dit betekent dat wanneer eindejaarsuitkeringen, zoals in deze zaak is gebeurd, worden uitbetaald in de vorm van onbelaste vergoedingen, zij niet in aanmerking worden genomen bij de vaststelling van het loon. Dat hierdoor de eindejaarsuitkeringen in zo’n geval ook niet worden betrokken bij de vaststelling van het inkomen in de maand waarin deze bedragen zijn uitbetaald, leidt niet tot het oordeel dat het Uwv in redelijkheid geen gebruik zou kunnen maken van haar vaste gedragslijn of dat sprake is van kennelijk onredelijk resultaat.

Omwille van de duidelijkheid zal de aangevallen uitspraak in zijn geheel worden vernietigd. Doende wat de rechtbank zou behoren te doen, zullen de beroepen tegen bestreden besluiten 1 en 2 gegrond worden verklaard en deze besluiten worden vernietigd. Voorts zullen met toepassing van artikel 8:72, derde lid, van de Awb de rechtsgevolgen van bestreden besluit 1 in stand worden gelaten en zelf in de zaak worden voorzien door het bezwaar tegen het besluit van 14 juli 2017 ongegrond te verklaren.

Bij deze uitkomst is een veroordeling tot schadevergoeding niet aan de orde. Het verzoek om veroordeling tot vergoeding van de schade wordt dan ook afgewezen.