Centrale Raad van Beroep, 20-05-2021, ECLI:NL:CRVB:2021:1251, 19/1452 AKW

1.1.

Appellante en de derde-partij zijn in 2000 met elkaar getrouwd en hebben samen vier kinderen: [naam kind 1] (geboren [geboortedatum 1] 2001), [naam kind 2] (geboren [geboortedatum 2] 2002), [naam kind 3] (geboren [geboortedatum 3] 2003) en [naam kind 4] (geboren [geboortedatum 4] 2006). De derde-partij is in de administratie van de Svb van meet af aan geregistreerd als de ouder wiens recht op kinderbijslag wordt uitbetaald.

1.2.

Bij beschikking van 8 juni 2017 heeft de familierechter de echtscheiding tussen appellante en de derde-partij uitgesproken. Daarbij is bepaald dat de kinderen hun hoofdverblijfplaats houden bij appellante en is vastgelegd dat de derde-partij aan appellante een tussen hen beiden overeengekomen bedrag aan kinderalimentatie verschuldigd is. Verder is een co‑ouderschapsregeling getroffen. In de beschikking van 8 juni 2017 is niets opgenomen over de verdeling van voordelen uit publieke kindregelingen, zoals kinderbijslag en kindgebonden budget.

1.3.

In de tweede helft van 2017 heeft appellante de Svb verzocht de kinderbijslag voortaan volledig aan haar uit te betalen en haar aan te merken als co-ouder wiens recht op kinderbijslag wordt uitbetaald, opdat zij hiermee aanspraak kan maken op kindgebonden budget. In reactie op vragen van de Svb heeft de derde-partij verklaard dat hij niet instemt met inwilliging van dit verzoek.

1.4.

Bij primair besluit van 15 maart 2018 heeft de Svb beslist dat de kinderbijslag voor de kinderen van appellante en de derde-partij vanaf het vierde kwartaal van 2017 voor de ene helft wordt uitbetaald aan appellante en voor de andere helft aan de derde-partij. Daarnaast heeft de Svb afwijzend beslist op het verzoek van appellante om haar aan te merken als coouder wiens recht op kinderbijslag wordt uitbetaald.

1.5.

Tegen het besluit van 15 maart 2018 heeft appellante bezwaar gemaakt. Deze bezwaren heeft de Svb bij besluit van 11 juni 2018 (bestreden besluit) ongegrond verklaard.

2. Bij de aangevallen uitspraak is het beroep van appellante ongegrond verklaard. Daartoe is overwogen dat in de co-ouderschapsregeling waaraan appellante en de derde-partij gebonden zijn, geen bepaling is opgenomen over de verdeling van de kinderbijslag. Op grond van artikel 10, eerste lid, van het Besluit uitvoering kinderbijslag (BUK) moet het recht op kinderbijslag van één van beide co-ouders daarom gelijk verdeeld worden uitbetaald. De rechtbank heeft zich in de aangevallen uitspraak niet uitgesproken over de grieven van appellante tegen de weigering van de Svb om haar aan te merken als co-ouder wiens recht op kinderbijslag wordt uitbetaald.

3. In de tussenuitspraak heeft de Raad onder 4.5 overwogen:

“Uit 4.1 tot en met 4.4.4 blijkt dat het bestreden besluit niet voldoende zorgvuldig is voorbereid en evenmin toereikend is gemotiveerd. De Svb moet nader onderzoeken wat er aan in de weg staat om appellante vanaf het vierde kwartaal van 2017 alsnog voor één of meer van de kinderen aan te merken als co-ouder wiens recht op kinderbijslag wordt uitbetaald, en om aan het bestreden besluit – als dit besluit wordt gehandhaafd – een nadere belangenafweging en motivering ten grondslag te leggen.”

4. In vervolg op de tussenuitspraak heeft de Svb bij brief van 19 oktober 2020 nader toegelicht waarom afwijzend is beslist op het verzoek van appelante. De Svb heeft onder meer het volgende naar voren gebracht:

“Voor co-ouders is voor de uitbetaling van het recht op kinderbijslag sprake van een bijzondere situatie, omdat het kind afwisselend bij de ene of bij de andere ouder is. Naast de samenloopregels van artikel 18 AKW is voor de co-ouderschapssituatie een regeling getroffen in artikel 10 Besluit uitvoering kinderbijslag (BUK) dat luidt:

5. De Raad oordeelt als volgt.

5.1.

De Svb pleegt, in geval van co-ouderschap, een verzoek van een ouder (ouder A) om (verspreid over beide ouders) het recht op kinderbijslag van ouder A te gaan uitbetalen in plaats van het recht van de andere ouder (ouder B), in te willigen als ouder B daarmee instemt. Als ouder B daarmee niet instemt, pleegt de Svb het verzoek van ouder A af te wijzen. De Raad is van oordeel dat de Svb, met deze vaste gedragslijn als uitgangspunt, binnen de grenzen van een redelijke wetstoepassing blijft. Hierop bestaan echter (in ieder geval) twee uitzonderingen.

5.2.

De eerste uitzondering betreft het geval waarin uit een schriftelijke overeenkomst tussen beide co-ouders of een beslissing van de familierechter blijkt dat partijen bij het maken van afspraken, dan wel de familierechter bij het nemen van beslissingen, ervan zijn uitgegaan dat ouder A recht zal hebben op een financieel voordeel dat afhankelijk is van de status van aanvrager wiens recht op kinderbijslag wordt uitbetaald. Als bijvoorbeeld blijkt dat er in de overeenkomst of rechterlijke beslissing van is uitgegaan dat ouder A (ook) recht heeft op kindgebonden budget, zal de Svb op verzoek van ouder A de toepassing van artikel 10 van het BUK zo moeten regelen dat de Belastingdienst, bij de behandeling van een aanvraag om kindgebonden budget, niet aan ouder A kan tegenwerpen dat hij of zij niet de status heeft van aanvrager wiens recht op kinderbijslag wordt uitbetaald.

5.3.

De tweede uitzondering is de situatie waarin ouder A aannemelijk maakt dat hij of zij bij het verzoek een te respecteren belang heeft, terwijl ouder B geen begin van aannemelijkheid verschaft dat hij of zij een te respecteren belang heeft bij voortzetting van de bestaande situatie. Onder “te respecteren belang” wordt daarbij verstaan een financieel belang, zoals het verkrijgen van aanspraak op fiscale voordelen zoals het kindgebonden budget. De wens toezicht te kunnen houden op de manier waarop de andere ouder uitkeringen op grond van de kindregelingen besteedt of anderszins uitvoering geeft aan de ouderlijke verantwoordelijkheid, is in dit verband geen rechtens te respecteren belang. Als een financieel belang van ouder B bij handhaving van de bestaande situatie niet een begin van aannemelijk wordt, kan in redelijkheid niet van ouder A worden gevergd opnieuw een gang naar de familierechter te maken. Zo’n nieuwe familierechtelijke procedure zet de verhouding tussen de ouders nog verder op scherp, met alle gevolgen voor de kinderen van dien. Bovendien zijn er de nodige tijd en kosten mee gemoeid.

5.4.

In dit geval is de vraag of de Svb het verzoek van appellante, waarbij de instemming van de andere ouder ontbreekt, vanaf het vierde kwartaal van 2017 heeft kunnen afwijzen. De Raad overweegt als volgt.

5.5.

Bij beschikking van 5 december 2016 heeft de familierechter bij wege van voorlopige voorziening bepaald dat de derde-partij aan appellante een bedrag aan kinderalimentatie moet betalen. Daarbij heeft de familierechter uitdrukkelijk rekening gehouden met het door appellante te ontvangen kindgebonden budget en de alleenstaande ouderkop die daarvan deel uitmaakt. Uit de echtscheidingsbeschikking van 8 juni 2017 blijkt niet of bij de bepaling van de hoogte van de vanaf die datum door de derde-partij aan appellante te betalen kinderalimentatie rekening gehouden is met aanspraken ingevolge de kindregelingen. Bij beschikking van 4 december 2020 heeft de familierechter de door de derde-partij aan appellante verschuldigde kinderalimentatie gewijzigd vanaf 2 december 2019, vanaf 1 februari 2020 en vanaf 1 augustus 2020. Daarbij heeft de familierechter er uitdrukkelijk rekening mee gehouden dat appellante vanaf 2 december 2019 in aanmerking komt voor kindgebonden budget voor [naam kind 2] , [naam kind 3] en [naam kind 4] , vanaf 1 februari 2020 voor [naam kind 2] en [naam kind 4] en vanaf 1 augustus 2020 alleen nog voor [naam kind 4] . Verder heeft de familierechter bepaald dat de hoofdverblijfplaats van [naam kind 3] vanaf 10 februari 2020 bij de derde-partij is en is er rekening mee gehouden dat de derde-partij vanaf 1 februari 2020 in aanmerking komt voor kindgebonden budget voor [naam kind 3] .

5.6.

Nu uit de beschikkingen van de familierechter van voor en na de beschikking van 8 juni 2017 blijkt dat de familierechter er bij de berekening van de draagkracht expliciet rekening mee houdt dat appellante in aanmerking komt voor kindgebonden budget, kan hierin – zoals de Svb ter zitting heeft bevestigd – een aanknopingspunt worden gevonden om aan te nemen dat appellante moet worden gekwalificeerd als de co-ouder wiens recht op kinderbijslag wordt uitbetaald. Deze status is immers een voorwaarde om in aanmerking te komen voor kindgebonden budget.

5.7.

Daarnaast heeft appellante aannemelijk gemaakt dat zij, door het verkrijgen van de status van co-ouder wiens recht op kinderbijslag wordt uitbetaald, over de periode in geding (alsnog) in aanmerking kan komen voor kindgebonden budget, terwijl duidelijk is geworden dat de derde-partij hierop geen aanspraak kan maken. De derde-partij heeft niet een begin van aannemelijk gemaakt dat hij een ander, in dit geschil te respecteren, belang heeft bij het behoud van zijn status van co-ouder wiens recht op kinderbijslag wordt uitbetaald.

5.8.

De Svb heeft de in 5.1 beschreven bestendige gedragslijn in dit geval dus niet in redelijkheid kunnen toepassen. De Raad ziet gelet op 5.6 en 5.7 geen andere mogelijke uitkomst dan dat de Svb appellante alsnog dient te registreren als ouder wiens recht op kinderbijslag is uitbetaald vanaf het vierde kwartaal van 2017.

6.1.

Uit 5.1 tot en met 5.8 vloeit voort dat het hoger beroep van appellante slaagt. De Svb heeft het door de Raad bij zijn tussenuitspraak geconstateerde gebrek met de aanvullende motivering niet gerepareerd. De aangevallen uitspraak en het bestreden besluit zullen worden vernietigd voor zover deze zien op de afwijzing van het verzoek van appellante om haar aan te merken als de co-ouder wiens recht op kinderbijslag wordt uitbetaald vanaf het vierde kwartaal van 2017. De Raad zal zelf in de zaak voorzien door te bepalen dat appellante vanaf het vierde kwartaal van 2017 als zodanig moet worden aangemerkt.

6.2.