Centrale Raad van Beroep, 10-08-2021, ECLI:NL:CRVB:2021:2009, 18/4813 WAO

1.2.

Appellante is op 21 april 2017 begonnen als zelfstandige. In verband daarmee heeft zij een aanvraag ingediend om te worden toegelaten tot de vrijwillige verzekering op grond van de WAO. Bij besluit van 9 mei 2017 heeft het Uwv deze aanvraag afgewezen. Bij besluit van 18 augustus 2017 (bestreden besluit 1) heeft het Uwv het bezwaar van appellante tegen het besluit van 9 mei 2017 ongegrond verklaard. Aan dit besluit heeft het Uwv ten grondslag gelegd dat appellante de vrijwillige verzekering niet heeft aangevraagd binnen de in artikel 83, eerste lid, van de WAO genoemde termijn van dertien weken na de herziening van de WAO-uitkering, en dat deze aanvraag ook niet op grond van artikel 83, derde lid, van de WAO geacht wordt tijdig te zijn gedaan.

1.3.

Op 17 juli 2017 heeft appellante aan aanvraag ingediend om te worden toegelaten tot de vrijwillige verzekering op grond van de Wet Werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wet WIA). Bij besluit van 22 augustus 2017 heeft het Uwv deze aanvraag afgewezen. Bij besluit van 30 november 2017 (bestreden besluit 2) heeft het Uwv het bezwaar van appellante tegen het besluit van 22 augustus 2017 ongegrond verklaard. Daaraan heeft het Uwv ten grondslag gelegd dat appellante in verband met het ontvangen van een WAO-uitkering op grond van artikel 123 van de Wet WIA niet kan worden toegelaten tot de vrijwillige verzekering van de Wet WIA.

3.1.

In hoger beroep heeft appellante betoogd dat de rechtbank heeft miskend dat de systematiek van de WAO en Wet WIA er niet aan in de weg staat dat zij wordt toegelaten tot de vrijwillige verzekering van de Wet WIA. Appellante heeft verder erkend dat zij haar aanvraag voor de vrijwillige verzekering WAO niet tijdig heeft gedaan, maar heeft gesteld dat zij redelijkerwijs niet geacht kan worden in verzuim te zijn geweest. In dat verband heeft appellante gewezen op het ontbreken van informatieverschaffing door het Uwv in 2002. Verder heeft appellante gesteld dat sprake is van een ongerechtvaardigd onderscheid wat betreft de toelating tot de vrijwillige verzekering tussen personen met een WAO-uitkering en personen met een WIA-uitkering. Tot slot heeft appellante, onder verwijzing naar de uitspraak van 29 mei 2019 van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, een beroep op het vertrouwensbeginsel gedaan. Zij heeft gesteld dat bij haar het beeld is gewekt dat het Uwv bereid was van de bevoegdheid van artikel 83, derde lid, van de WAO gebruik te (gaan) maken als zij de stap naar ZZP-er zou zetten, en dat de betrokken ambtenaren daartoe ook bevoegd waren. Zij heeft gewezen op het voor haar grote belang van het kunnen beschikken over een vrijwillige verzekering ten opzichte van het belang van het Uwv, dat gesteld noch gebleken is.

3.2.

Het Uwv heeft bevestiging van de aangevallen uitspraak bepleit.

4.1.

Voor de toepasselijke wet- en regelgeving wordt verwezen naar 4.1 van de aangevallen uitspraak. Daaraan wordt het volgende toegevoegd.

4.2.

Appellante ontvangt sinds 4 augustus 1998 een WAO-uitkering. De rechtbank heeft dan ook terecht geoordeeld dat appellante verzekerde blijft voor de WAO en daarom niet kan worden toegelaten tot de vrijwillige verzekering op grond van de Wet WIA. De motivering van de rechtbank wordt onderschreven. Verdere ondersteuning voor het oordeel dat appellante niet kan worden toegelaten tot de vrijwillige verzekering op grond van de Wet WIA wordt gevonden op pagina 105 van de, ook door de rechtbank genoemde, memorie van toelichting bij de Regels omtrent de invoering en financiering van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen alsmede met betrekking tot de intrekking van de Wet op de (re)integratie arbeidsgehandicapten (Wet Invoering en financiering Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen, Kamerstukken II, vergaderjaar 2004-2005, 30118, nr. 3). Bij de artikelsgewijze toelichting bij artikel 123, vierde lid, van de Wet WIA is het volgende vermeld:

4.3.

Uit 4.2 volgt dat vervolgens aan de orde is de vraag of het Uwv appellante had moeten toelaten tot de vrijwillige verzekering op grond van de WAO.

4.5.

Bij de door appellante genoemde uitspraak van 29 mei 2019 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, in navolging van de conclusie van de staatsraad advocaat-generaal van 20 maart 2019, geoordeeld dat bij de beoordeling van een beroep op het vertrouwensbeginsel drie stappen moeten worden doorlopen. De Raad heeft de Afdeling in deze lijn gevolgd. In deze lijn is voor een geslaagd beroep op het vertrouwensbeginsel in de eerste plaats vereist dat de betrokkene aannemelijk maakt dat van de zijde van de overheid toezeggingen of andere uitlatingen zijn gedaan of gedragingen zijn verricht waaruit de betrokkene in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs kon en mocht afleiden of en, zo ja, hoe het bestuursorgaan in een concreet geval een bevoegdheid zou uitoefenen. Appellante heeft niet aannemelijk gemaakt dat het Uwv haar heeft toegezegd dat zij binnen dertien weken na het einde van haar loondienstverhouding zou worden toegelaten tot (ook) de vrijwillige verzekering op grond van de WAO. Zo heeft appellante geen stukken overgelegd waaruit dat blijkt. Ook heeft zij geen begin van bewijs aangedragen dat het Uwv haar toezeggingen heeft gedaan, bijvoorbeeld door het noemen van namen van medewerkers van het Uwv die de toezeggingen zouden hebben gedaan dan wel data waarop de toezeggingen zouden zijn gedaan. Het beroep op het vertrouwensbeginsel slaagt dus niet.

4.6.

Uit 4.1 tot en met 4.5 volgt dat het hoger beroep niet slaagt. De aangevallen uitspraak zal worden bevestigd. Voor een veroordeling in de proceskosten bestaat geen aanleiding.

5.1.

Voor het in de procedure tegen het besluit van 9 mei 2017 gedane verzoek om schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het EVRM geldt het volgende.

5.2.

De redelijke termijn is voor een procedure in drie instanties in zaken zoals deze in beginsel niet overschreden als die procedure in haar geheel niet langer dan vier jaar heeft geduurd (zie de uitspraak van de Raad van 26 januari 2009, ECLI:NL:CRVB:2009:BH1009). De behandeling van het bezwaar mag ten hoogste een half jaar, de behandeling van het beroep ten hoogste anderhalf jaar en de behandeling van het hoger beroep ten hoogste twee jaar duren, terwijl doorgaans geen sprake is van een te lange behandelingsduur in de rechterlijke fase in haar geheel als deze niet meer dan drie en een half jaar heeft geduurd. De omstandigheden van het geval kunnen aanleiding geven een langere behandelingsduur te rechtvaardigen. Verder heeft de Raad in die uitspraak overwogen dat in beginsel een vergoeding van immateriële schade gepast is van € 500,- per half jaar of gedeelte daarvan, waarmee de redelijke termijn in de procedure als geheel is overschreden.

5.3.

Vanaf de datum van ontvangst door het Uwv op 6 juni 2017 van het, tegen het besluit van 9 mei 2017 gerichte, bezwaarschrift tot de datum van deze uitspraak heeft de procedure afgerond vier jaar en ruim twee maanden geduurd. In de zaak zelf noch in de opstelling van appellante zijn aanknopingspunten gevonden voor het oordeel dat in dit geval de totale lengte van de procedure meer dan vier jaar zou mogen bedragen. De redelijke termijn is dus met twee maanden overschreden. Dit leidt tot een schadevergoeding van in totaal € 500,-.

5.4.

Van het totale tijdsverloop heeft de behandeling van het bezwaar tegen het besluit van 9 mei 2017 door het Uwv ruim drie maanden geduurd. Vanaf de ontvangst van het beroepschrift door de rechtbank op 25 september 2017 tot de datum van deze uitspraak zijn drie jaar en ruim tien maanden verstreken. Daarmee is vastgesteld dat de redelijke termijn in de rechterlijke fase is overschreden. De Staat wordt veroordeeld tot vergoeding van immateriële schade aan appellante tot een bedrag van € 500,-.

5.5.

Aanleiding bestaat om de Staat te veroordelen in de proceskosten van appellante voor verleende rechtsbijstand ter zake van het verzoek. Deze kosten worden begroot op € 374,- (1 punt à € 784,- voor het indienen van het verzoek met wegingsfactor 0,5).