Centrale Raad van Beroep, 30-08-2021, ECLI:NL:CRVB:2021:2212, 19/1667 PW

Appellant lijdt aan een gehoorstoornis. Het college heeft op 24 november 2014 besloten om hem op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning wegens de gehoorstoornis te compenseren door het aanbrengen van geluidsisolatie in zijn woning. Appellant lijdt ook aan een verzamelstoornis of hoarding, een psychiatrische aandoening. Het praktische probleem doet zich voor dat de woning leeg en schoon moet zijn om de geluidsisolatie aan te brengen, wat door de hoarding een kostbare klus is.

Op 7 maart 2016, aangevuld op 26 maart 2016, heeft appellant een aanvraag om bijzondere bijstand ingediend voor de kosten van het leegmaken en reinigen van zijn woning, de opslag van zijn spullen, en het weer terugzetten van de spullen.

Bij besluit van 5 juli 2017, na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 14 mei 2018 (bestreden besluit) heeft het college de aanvraag afgewezen. Daaraan heeft het college ten grondslag gelegd dat de kosten zich wel voordoen, maar dat de kosten niet voortvloeien uit bijzondere individuele omstandigheden.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard. De rechtbank is van oordeel dat de kosten zich op het moment van de beoordeling van de aanvraag (nog) niet voordeden en ook (nog) niet zijn begroot.

3. In hoger beroep heeft appellant zich op hierna te bespreken gronden tegen de aangevallen uitspraak gekeerd.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

Ambtshalve oordelend moet worden vastgesteld dat de rechtbank zich los van de grondslag van het bestreden besluit zelfstandig een oordeel heeft gevormd over de vraag of de kosten zich voordoen, met als uitkomst dat de aanvraag terecht is afgewezen omdat de kosten zich niet voordoen. Dit is een andere grond dan die welke aan het bestreden besluit ten grondslag is gelegd. Naar vaste rechtspraak van de Raad (uitspraak van 15 januari 2013, ECLI:NL:CRVB:LJN BY8664) verdraagt het zich niet met de in artikel 8:69, eerste lid, van de Awb neergelegde afbakening van de omvang van het geding dat de bestuursrechter in het kader van de toetsing van het in beroep bestreden besluit de grondslag van dat besluit uitbreidt. Mede gelet op het gegeven dat artikel 8:69, eerste lid, van de Awb van openbare orde is, geeft dit al aanleiding de aangevallen uitspraak te vernietigen. Doende wat de rechtbank zou behoren te doen, zal de Raad het beroep tegen het bestreden besluit beoordelen.

Tussen partijen is in geschil of het college de aanvraag van appellant om bijzondere bijstand voor de kosten van het leegmaken en reinigen van zijn woning, de opslag van zijn spullen, en het weer terugzetten van de spullen terecht heeft afgewezen.

Bij de toepassing van artikel 35, eerste lid, van de Participatiewet (PW) dient eerst te worden beoordeeld of de kosten waarvoor bijzondere bijstand wordt gevraagd zich voordoen, vervolgens of die kosten in het individuele geval van de betrokkene noodzakelijk zijn en daarna of die kosten voortvloeien uit bijzondere omstandigheden. Ten slotte dient de vraag te worden beantwoord of de kosten kunnen worden voldaan uit de bijstandsnorm, de individuele inkomenstoeslag, individuele studietoeslag, het vermogen en het inkomen voor zover dit meer bedraagt dan de bijstandsnorm. Op dit punt heeft de bijstandverlenende instantie een zekere beoordelingsruimte.

Gelet op de inhoud van het bestreden besluit is niet in geschil dat de kosten zich voordoen en dat de kosten in het individuele geval van appellant noodzakelijk zijn.

In de PW wordt onderscheid gemaakt tussen algemene bijstand en bijzondere bijstand. Algemene bijstand is bedoeld om te voorzien in algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan, dat wil zeggen kosten die kunnen worden gerekend tot het op minimumniveau algemeen gangbare bestedingspatroon. Bijzondere bijstand is bedoeld om te voorzien in kosten van bestaan die in het individuele geval noodzakelijk zijn en die voortvloeien uit bijzondere omstandigheden.

Gelet op de onder 1.1 weergegeven specifieke omstandigheden van dit geval kan niet worden gezegd dat de kosten kunnen worden gerekend tot het op minimumniveau algemeen gangbare bestedingspatroon. Dit betekent dat de afwijzing van de aanvraag in het bestreden besluit ten onrechte is gebaseerd op het standpunt dat de kosten niet voortvloeien uit bijzondere omstandigheden. Het beroep tegen het bestreden besluit is gegrond en dat besluit moet worden vernietigd, voor zover het gaat over de afwijzing van de aanvraag om bijzondere bijstand voor kosten van het leegmaken en reinigen van zijn woning, de opslag van zijn spullen, en het weer terugzetten van de spullen.

De Raad beschikt over onvoldoende gegevens om zelf in de zaak te voorzien. De Raad draagt het college daarom op een nieuwe beslissing op bezwaar te nemen met inachtneming van deze uitspraak. Met het oog op een voortvarende afdoening van het geschil bestaat aanleiding om met toepassing van artikel 8:113, tweede lid, van de Awb te bepalen dat tegen de door het college te nemen nieuwe beslissing op het bezwaar slechts bij de Raad beroep kan worden ingesteld.

5. De Raad ziet aanleiding om het college te veroordelen in de proceskosten van appellant. Deze kosten worden als volgt begroot:

-

2 punten voor het instellen van beroep en het bijwonen van de zitting in beroep, in totaal 2x € 748,- = € 1.496,-

-

1 punt voor het hoger beroepschrift, € 748,-;

-

1 punt voor de zitting van 16 november 2020, 0,5 punt voor de zitting van 15 december 2020 en 0,5 punt voor de zitting van 19 januari 2021, in totaal € 1.496,-;

-

0,5 punt voor de schriftelijke inlichtingen, € 374,-;

-

3x € 20,36 voor reiskosten van appellant in hoger beroep, in totaal € 61,08.

Dit komt dit neer op € 4.114,- voor verleende rechtsbijstand en € 61,08 voor reiskosten van appellant.