Centrale Raad van Beroep, 09-09-2021, ECLI:NL:CRVB:2021:2358, 20/1906 AKW

Appellante en de derde-partij zijn in 2004 met elkaar getrouwd en hebben samen twee kinderen: [naam zoon] (geboren [geboortedatum 1] 2004) en [naam dochter] (geboren [geboortedatum 2] 2007). De Svb betaalt de kinderbijslag van meet af aan volledig uit aan de derde-partij.

Bij beschikking van 8 augustus 2018 heeft de familierechter de echtscheiding tussen appellante en de derde-partij uitgesproken. Daarbij is bepaald dat de kinderen hun hoofdverblijfplaats hebben bij de derde-partij en is een regeling getroffen voor de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken. Verder is bepaald dat de derde-partij per maand € 84,- aan appellante betaalt als bijdrage in de kosten van de verzorging en opvoeding van de kinderen.

Bij formulier van 5 november 2018 heeft appellante aan de Svb gevraagd om voortaan de helft van de kinderbijslag aan haar uit te betalen. Ter toelichting van dit verzoek heeft appellante meegedeeld dat de derde-partij en zij uit elkaar zijn en dat er een coouderschapsregeling is getroffen.

Bij besluit van 18 januari 2019 heeft de Svb bepaald dat appellante en de derde-partij vanaf het eerste kwartaal van 2019 ieder de helft van de kinderbijslag ontvangen. Daartoe is overwogen dat appellante en de derde-partij uit elkaar zijn en geen afspraken hebben gemaakt over de verdeling van de kinderbijslag.

Bij besluit van 21 maart 2019 heeft de Svb het onder 1.4 vermelde besluit herzien en bepaald dat aan appellante (toch) geen kinderbijslag wordt uitbetaald. Daartoe is overwogen – in essentie – dat gebleken is dat de derde-partij een hogere financiële bijdrage levert in de onderhoudskosten van de kinderen dan appellante.

In hoger beroep heeft appellante onder verwijzing naar een uitspraak van de rechtbank Noord-Holland van 21 december 2018¹ in hoofdzaak gesteld dat de Svb de kinderbijslag voor kinderen met ouders die geen gezamenlijke huishouding met elkaar voeren, in beginsel altijd gelijk zou moeten verdelen over beide ouders, indien deze ouders ingevolge een beschikking van de familierechter de zorg voor hun kinderen gelijk verdelen. Verder heeft appellante te kennen gegeven dat de derde-partij meer bijdraagt in de kosten van het onderhoud van de kinderen dan zij, maar dat de derde-partij ook een hoger inkomen heeft, terwijl de derde-partij bovendien kindgebonden budget geniet. Volgens appellante heeft de Svb er ten onrechte geen rekening mee gehouden dat zij veel minder draagkracht heeft dan de derde-partij.Tot slot heeft appellante erop gewezen dat ten tijde van haar aanvraag op de website van de Svb was vermeld dat er sprake is van co-ouderschap indien gescheiden ouders hun kinderen samen opvoeden en verzorgen, terwijl de kinderen om beurten – ongeveer even vaak – bij beide ouders verblijven. Het vereiste dat iedere ouder ongeveer hetzelfde bijdraagt in de kosten van het onderhoud van de kinderen stond destijds niet op de website van de Svb.

De Svb heeft te kennen gegeven dat er geen beleidsregels zijn die zien op de uitleg en toepassing van het in artikel 10 van het BUK opgenomen vereiste ‘overwegend in gelijke mate onderhouden’. In de uitvoeringspraktijk van de AKW houdt de Svb bij de uitleg en toepassing van dit vereiste geen rekening met verschillen in draagkracht tussen ouders. Als ouders die geen gezamenlijke huishouding met elkaar voeren – in nominale bedragen uitgedrukt – hun kinderen niet overwegend in gelijke mate onderhouden, betaalt de Svb ingevolge artikel 18, vijfde lid, van de AKW het recht op kinderbijslag uit van de ouder die de hoogste financiële bijdrage levert. Aan de andere ouder wordt dan geen kinderbijslag uitbetaald, tenzij de ouder die de hoogste bijdrage levert verzoekt om (een deel van) de kinderbijslag aan de andere ouder uit te betalen. Als kinderen van ouders die geen gezamenlijke huishouding met elkaar voeren overwegend in gelijke mate worden verzorgd door beide ouders, maar niet is vastgelegd dat beide ouders – nominaal – in gelijke mate bijdragen in de onderhoudskosten van de kinderen en geen afspraken zijn gemaakt over de uitbetaling van de kinderbijslag, leidt deze toepassing van de AKW volgens de Svb soms tot resultaten waarvan betwijfeld kan worden of de wetgever die nastreeft. De Svb beraadt zich over een mogelijke aanpassing van zijn beleid op dit punt.

De derde-partij heeft te kennen gegeven dat hij niet wil dat de Svb de helft (of een ander gedeelte) van de kinderbijslag aan appellante uitbetaalt. De derde-partij acht de tekst van artikel 18, vijfde lid, van de AKW en artikel 10 van het BUK duidelijk. Verder heeft de derde-partij benadrukt dat de familierechter er bij de vaststelling van de door de derde-partij aan appellante verschuldigde kinderalimentatie van is uitgegaan dat de derdepartij kinderbijslag en kindgebonden budget ontvangt en appellante niet.

In geding is of de Svb terecht heeft bepaald dat aan appellante vanaf het eerste kwartaal van 2019 geen kinderbijslag wordt uitbetaald.

Verzekerden voor de AKW hebben recht op kinderbijslag voor kinderen jonger dan 18 jaar die tot hun huishouden behoren of door hen worden onderhouden. Meestal hebben kinderen twee voor de AKW verzekerde ouders en hebben de twee ouders over dezelfde tijdvakken recht op kinderbijslag voor dezelfde kinderen. Hun rechten op kinderbijslag lopen dan samen. Dit leidt niet tot een dubbel recht op uitbetaling van kinderbijslag. Op grond van de samenloopbepalingen die zijn opgenomen in de AKW en het BUK, wordt over hetzelfde tijdvak per kind slechts éénmaal kinderbijslag uitbetaald. Meestal moet de Svb de kinderbijslag volledig uitbetalen aan één van beide ouders. Soms is een gesplitste uitbetaling aan de orde.

Tussen partijen is niet in geschil dat de derde-partij in de kwartalen in geding structureel meer heeft bijgedragen in de onderhoudskosten van de kinderen dan appellante. Hieruit volgt dat de situatie die voorligt niet valt onder het toepassingsbereik van artikel 10 van het BUK (en de vaste gedragslijn die de Svb ter zake hanteert), maar alleen onder het toepassingsbereik van artikel 18, vijfde lid, van de AKW. Daarom moet de Svb de volledige kinderbijslag aan de derde-partij uitbetalen. Dit zou slechts anders zijn als de derde-partij op de voet van artikel 18, achtste lid, aan de Svb had verzocht (een deel van) de kinderbijslag aan appellante uit te betalen. Dat is niet gebeurd.

Geconcludeerd wordt dat de Svb terecht heeft beslist om vanaf het eerste kwartaal van 2019 op grond van artikel 18, vijfde lid, van de AKW de volledige kinderbijslag aan de derdepartij uit te betalen.

Appellante heeft erop gewezen dat de informatieverstrekking over artikel 10 van het BUK ten tijde van belang tekort schoot. Voor zover appellante hiermee een beroep heeft willen doen op het vertrouwensbeginsel, overweegt de Raad dat voor een geslaagd beroep op het vertrouwensbeginsel in de eerste plaats is vereist dat de betrokkene aannemelijk maakt dat van de zijde van de overheid toezeggingen of andere uitlatingen zijn gedaan of gedragingen zijn verricht waaruit de betrokkene in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs kon en mocht afleiden of, en zo ja hoe, het bestuursorgaan in een concreet geval een bevoegdheid zou uitoefenen. Verwezen wordt naar de uitspraak van de Raad van 31 december 2019.² Daarvan is in dit geval geen sprake, zodat dit beroep niet slaagt.