Centrale Raad van Beroep, 23-02-2021, ECLI:NL:CRVB:2021:405, 18/1913 PW

Appellant ontving sinds 20 mei 2014 bijstand, laatstelijk ingevolge de Participatiewet (PW) naar de norm voor een alleenstaande.

In het kader van het project Heronderzoek PW 2016 (project) heeft een medewerker van de gemeente Rotterdam een onderzoek naar de rechtmatigheid van de aan appellant verstrekte bijstand verricht. In het kader van dit onderzoek heeft appellant onder meer bankafschriften overgelegd en heeft hij op 6 september 2016 en op 13 september 2016 een verklaring afgelegd. De bevindingen van het onderzoek zijn neergelegd in een rapport van 1 november 2016.

Naar aanleiding van de onderzoeksbevindingen heeft het college bij besluit van 4 november 2016, na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 15 juni 2017 (bestreden besluit), de bijstand van appellant met ingang van 1 september 2015 ingetrokken en de over de periode van 1 september 2015 tot en met 30 september 2016 gemaakte kosten van bijstand tot een bedrag van € 14.525,57 van appellant teruggevorderd. Aan het bestreden besluit heeft het college ten grondslag gelegd dat appellant de inlichtingenverplichting heeft geschonden door geen melding te maken van de door hem verrichte op geld waardeerbare activiteiten op het gebied van muziek. Appellant geeft muzikale workshops, is bestuurder dan wel ambassadeur van een stichting, [naam stichting] (stichting). Hij heeft een muziekstudio voor jongeren, doet pleinwerk voor [naam organisatie] en doet vrijwilligerswerk zoals het geven van schrijfsessies en knutselen. De activiteiten zijn te vergelijken met die van een jongerencoach of jongerenmedewerker. Nu de omvang van de activiteiten niet is vast te stellen kan niet worden bepaald of appellant in bijstandbehoevende omstandigheden verkeerde en is het recht op bijstand niet vast te stellen.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard.

3. In hoger beroep heeft appellant zich op de hierna te bespreken gronden tegen de aangevallen uitspraak gekeerd.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

De te beoordelen periode loopt van 1 september 2015 (datum intrekking) tot en met 4 november 2016 (datum intrekkingsbesluit).

Het besluit tot intrekking van bijstand is een voor de betrokkene belastend besluit. Daarom rust de bewijslast om aannemelijk te maken dat aan de voorwaarden voor intrekking is voldaan in beginsel op de bijstandverlenende instantie. Dit betekent dat de bijstandverlenende instantie de nodige kennis over de relevante feiten moet verzamelen.

Uit 4.3 volgt dat de vraag voorligt of appellant zijn inlichtingenverplichting heeft geschonden door geen melding te maken van zijn werkzaamheden voor de stichting. Appellant heeft aangevoerd dat hij zijn inlichtingenverplichting niet heeft geschonden omdat het college bekend was met zijn activiteiten voor de stichting. Die grond slaagt. Uit de akte van oprichting van de stichting blijkt – anders dan uit het gespreksverslag volgt – dat appellant niet één van de oprichters van de stichting is. Uit de zich bij de gedingstukken bevindende RAAK-rapportages blijkt dat appellant heeft gemeld dat hij bij de stichting was betrokken. Het college wist verder dat de stichting een muziekstudio had, dat de stichting in dat kader een subsidie ontving en dat appellant in de muziekstudio muziek maakte en produceerde. Uit het bestreden besluit en uit de beantwoording van de in het vooronderzoek gestelde vraag van de Raad aan het college, leidt de Raad af dat het college zich op het standpunt stelt dat appellant weliswaar melding heeft gemaakt van de stichting en het feit dat hij daarbinnen muziek maakte en produceerde, maar dat appellant nader had moeten duiden waar die activiteiten precies uit bestonden. Niet inzichtelijk is daardoor volgens het college wat de omvang van de door appellant verrichte werkzaamheden is geweest. Het college gaat er daarmee echter aan voorbij dat het college appellant, nadat hij zijn activiteiten voor de stichting had gemeld, niet heeft gevraagd naar de aard en omvang van die activiteiten. Het had op de weg van het college gelegen aan appellant te vragen wat zijn betrokkenheid bij de stichting precies inhield en hem erop te wijzen wat in het kader van de bijstand wel en niet was toegestaan. De gedingstukken geven er geen blijk van dat het college dat heeft gedaan. Daarentegen blijkt uit die stukken wel dat appellant in 2016 door zijn consulent, in verband met de door hem verrichte activiteiten, is verwezen naar het Regionaal Bureau Zelfstandigen.

Uit 4.4 volgt dat appellant melding heeft gedaan van de activiteiten die het college aan de bestreden besluitvorming ten grondslag legt. Dit betekent dat het bestreden besluit, in strijd met artikel 7:12, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht, niet deugdelijk is gemotiveerd en om die reden moet worden vernietigd. De rechtbank heeft dit niet onderkend. De aangevallen uitspraak zal daarom worden vernietigd. De vraag is welk vervolg hieraan moet worden gegeven. Aan het besluit van 4 november 2016 kleeft immers hetzelfde gebrek als aan het bestreden besluit. De Raad ziet aanleiding om zelf in de zaak te voorzien door het besluit van 4 november 2016 te herroepen. Daartoe zijn van belang het lange tijdsverloop, het feit dat het college de kans heeft gehad na de melding van de activiteiten door appellant nader onderzoek te doen en ook het feit dat het college na daartoe te zijn opgeroepen niet ter zitting is verschenen en dus ook geen toelichting kon geven op vragen van de Raad.

Tevens ziet de Raad aanleiding om het college te veroordelen in de kosten van appellant. Deze kosten worden begroot op € 1.068,-in bezwaar, € 1.068,- in beroep en op € 1.068,- in hoger beroep voor verleende rechtsbijstand, in totaal € 3.204,-.