Centrale Raad van Beroep, 09-03-2023, ECLI:NL:CRVB:2023:455, 19 / 4859 PW

Appellant is alleenstaand en woont sinds juli 2012 bij zijn moeder. Appellant heeft tot april 2014 inkomsten ontvangen uit arbeid en een aansluitende uitkering op grond van de Werkloosheidswet (WW-uitkering).

Na melding op 1 april 2018 heeft appellant op diezelfde datum een aanvraag om bijstand naar de norm voor een alleenstaande op grond van de PW ingediend (aanvraag 1). Als reden voor de aanvraag heeft appellant vermeld dat hij langer dan drie jaar geen inkomen heeft gehad en zijn familie hem niet langer kan blijven ondersteunen.

Bij brief van 12 april 2018 heeft een medewerker van de Afdeling Werk en Inkomen van de gemeente Enschede (medewerker) appellant verzocht om binnen één week nadere informatie te verstrekken, waaronder alle afschriften van zijn bankrekeningen over de laatste drie maanden en een schriftelijke verklaring, onderbouwd met verifieerbare bewijsstukken, waaruit blijkt hoe appellant vanaf 2014 in zijn kosten van levensonderhoud heeft voorzien. Naar aanleiding hiervan heeft appellant op 19 april 2018 diverse gegevens aangeleverd, waaronder een handgeschreven briefje, waarin hij heeft verklaard hoe hij in zijn levensonderhoud heeft voorzien.

Bij brief van 1 mei 2018 heeft de medewerker appellant uitgenodigd voor een gesprek op 7 mei 2018. De medewerker heeft appellant daarbij verzocht om onder meer een schriftelijke verklaring, onderbouwd met verifieerbare bewijsstukken, waaruit blijkt hoe hij vanaf 2014 in zijn kosten van levensonderhoud heeft kunnen voorzien, mee te nemen naar het gesprek. De medewerker heeft hierbij vermeld dat de verklaring die appellant op 19 april 2018 had aangeleverd onvoldoende was. Appellant is op dit gesprek verschenen, maar heeft geen nadere gegevens ingeleverd. Tijdens het gesprek heeft appellant verklaard dat hij de voorgaande jaren heeft geleefd van zijn spaargeld, van geld ontvangen uit de verkoop van zijn auto aan zijn broer en van geleend geld. Zijn zorgpremie heeft hij vanaf april 2014 contant betaald bij het GWK met geleend geld van zijn moeder en broer. Appellant heeft na het gesprek nog een aantal aanvullende gegevens ingeleverd, waaronder een schriftelijke verklaring inzake de overdracht van zijn auto aan zijn broer, een betalingsoverzicht van Menzis over de periode van mei 2011 tot en met oktober 2017, alsmede vijftien betalingsbewijzen van contante betalingen bij het GWK ten behoeve van de zorgpremie en bankafschriften van zijn betaalrekening over de periode van mei 2014 tot en maart 2018.

Bij besluit van 28 mei 2018 (besluit 1) heeft het college aanvraag 1 afgewezen.

Na melding op 31 mei 2018 heeft appellant op diezelfde datum opnieuw een aanvraag om bijstand naar de norm voor een alleenstaande op grond van de PW ingediend met als gewenste ingangsdatum 1 april 2018 (aanvraag 2). Met deze aanvraag heeft appellant geen andere stukken ingediend dan die hij al had aangeleverd bij aanvraag 1.

Bij besluit van 11 juni 2018 (besluit 2) heeft het college aanvraag 2 afgewezen.

Bij besluit van 10 september 2018 (bestreden besluit 1) heeft het college de tegen de besluiten 1 en 2 gemaakte bezwaren ongegrond verklaard. Het college heeft aan bestreden besluit 1, voor zover deze ziet op aanvraag 1, ten grondslag gelegd dat appellant onvoldoende inzicht heeft gegeven in de wijze waarop hij in de periode voorafgaand aan de bijstandsaanvraag in zijn levensonderhoud heeft voorzien. Hierdoor kan niet worden vastgesteld of, en zo ja, in hoeverre appellant in bijstandbehoevende omstandigheden verkeerde. Ook de afwijzing van aanvraag 2 heeft het college bij bestreden besluit 1 gehandhaafd.

Na melding op 15 juni 2018 heeft appellant op diezelfde datum een aanvraag om bijstand naar de norm voor een alleenstaande op grond van de PW ingediend (aanvraag 3). Appellant heeft met deze aanvraag onder andere een schriftelijke verklaring meegezonden, ondertekend door zowel hemzelf als zijn broer, waarin zijn broer heeft verklaard dat hij appellant in 2016 en 2017 financieel heeft gesteund door hem elk jaar € 700,- te schenken om zijn vaste lasten te betalen.

Bij brief van 26 juni 2018 heeft een medewerker appellant verzocht om binnen één week controleerbare en verifieerbare bewijsstukken te verstrekken waaruit blijkt hoe appellant vanaf 2014 in zijn kosten van levensonderhoud heeft voorzien. Naar aanleiding hiervan heeft appellant een verklaring ingeleverd van zijn moeder, waarin zij heeft verklaard dat appellant kosteloos bij haar inwoont en zij hem financieel ondersteunt. Ook heeft appellant bankafschriften van de rekening van zijn moeder over de periode van 5 juni 2014 tot en met 20 oktober 2017 ingeleverd. Verder heeft appellant bankafschriften van de rekening van zijn broer over de periode van 2 maart 2016 tot en met 28 september 2017 aangeleverd, alsmede bankafschriften van zijn eigen rekening over de periode van 2007 tot en met 2012.

Bij brief van 13 juli 2018 heeft de medewerker appellant uitgenodigd voor een gesprek op 18 juli 2018. Appellant is op dit gesprek verschenen. Tijdens dit gesprek heeft appellant verklaard dat hij vanaf 2014 in zijn levensonderhoud heeft voorzien door financiële hulp van zijn moeder en broer en door gebruik te maken van het geld dat hij in de jaren dat hij inkomsten had, had gespaard. Appellant nam dat geld op van de bank en bewaarde dat thuis.

Bij besluit van 26 juli 2018 (besluit 3) heeft het college aanvraag 3 afgewezen.

Na melding op 14 augustus 2018 heeft appellant op diezelfde datum opnieuw een aanvraag om bijstand naar de norm voor een alleenstaande op grond van de PW ingediend met als gewenste ingangsdatum 1 april 2018 (aanvraag 4).

Bij brief van 5 september 2018 heeft een medewerker appellant verzocht om binnen één week controleerbare en verifieerbare bewijsstukken aan te leveren waaruit blijkt hoe appellant vanaf april 2014 in zijn kosten van levensonderhoud heeft voorzien. Ook heeft de medewerker appellant gevraagd of zijn situatie is gewijzigd ten opzichte van 26 juli 2018, de datum van besluit 3, en of sprake is van bijzondere omstandigheden op grond waarvan met terugwerkende kracht bijstand zou moeten worden verleend.

Bij brief van 8 september 2018 heeft appellant schriftelijk gereageerd op de brief van 5 september 2018. Bij brief van 13 september 2018 heeft tevens de wijkcoach van appellant een schriftelijke verklaring ingeleverd.

In het kader van de behandeling van een verzoek tot het treffen van een voorlopige voorziening in afwachting van de beslissing op het tegen besluit 3 gemaakte bezwaar heeft appellant op 19 september 2018 een overzicht opgesteld van de bedragen die hij in de periode van 2008 tot en met 2011 heeft gespaard en waaraan hij dat spaargeld heeft uitgegeven. Appellant heeft daarbij ook toegelicht waarom hij ervoor heeft gekozen om het spaargeld contant thuis te bewaren. Ook heeft appellant in een brief van 4 oktober 2018 nog nader toegelicht op welke wijze hij de voorgaande jaren heeft geleefd.

Bij besluit van 21 september 2018 (besluit 4) heeft het college aanvraag 4 afgewezen.

Bij besluit van 21 januari 2019 (bestreden besluit 2) heeft het college de tegen de besluiten 3 en 4 gemaakte bezwaren ongegrond verklaard. Het college heeft aan het bestreden besluit ten grondslag gelegd dat appellant nog steeds onvoldoende inzicht heeft verschaft in de wijze waarop hij in zijn levensonderhoud heeft voorzien vanaf april 2014.

Na melding op 18 maart 2019 heeft appellant op diezelfde datum een aanvraag om bijstand naar de norm voor een alleenstaande op grond van de PW ingediend (aanvraag 5).

Bij brief van 20 maart 2019 heeft een medewerker appellant verzocht om binnen één week nadere informatie te verstrekken, waaronder alle afschriften van zijn bankrekeningen vanaf april 2018, bewijsstukken van al zijn schulden, betalingsachterstanden en eventuele aflossingen vanaf april 2018, een opsomming van de kosten en/of vaste lasten vanaf april 2018, onderbouwd met schriftelijke bewijzen, en schriftelijke en controleerbare bewijsstukken waaruit blijkt dat zijn moeder appellant in zijn levensonderhoud heeft voorzien. Naar aanleiding hiervan heeft appellant diverse gegevens aangeleverd, waaronder een schriftelijke verklaring van zijn moeder, een “tijdelijke leefovereenkomst” tussen appellant en zijn moeder en afschriften van de bankrekening van appellant over de periode van 1 oktober 2018 tot en met 27 februari 2019.

Aangezien appellant niet alle gevraagde gegevens had aangeleverd heeft de medewerker appellant bij brief van 28 maart 2019 in de gelegenheid gesteld binnen één week alsnog de ontbrekende gegevens aan te leveren. Appellant heeft in reactie hierop een schriftelijke verklaring ingeleverd.

Bij besluit van 8 april 2019 (besluit 5), na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 24 april 2019 (bestreden besluit 3), heeft het college aanvraag 5 buiten behandeling gesteld.

Na melding op 10 april 2019 heeft appellant op diezelfde datum opnieuw een aanvraag om bijstand naar de norm voor een alleenstaande op grond van de PW ingediend met als gewenste ingangsdatum 18 maart 2019 (aanvraag 6).

Bij brief van 23 april 2019 heeft het college appellant uitgenodigd voor een gesprek op 2 mei 2019. Daarnaast heeft het college appellant verzocht nadere gegevens in te leveren om mee te brengen naar het gesprek, waaronder een opsomming van de kosten en vaste lasten die appellant heeft gehad vanaf april 2018 en schriftelijke bewijsstukken waarmee appellant kan aantonen hoe hij in deze kosten en vaste lasten heeft voorzien. Bij brief van 2 mei 2019 heeft het college dit verzoek herhaald en is het gesprek uitgesteld naar 8 mei 2019. Appellant is op het gesprek van 8 mei 2019 verschenen. De medewerkers met wie appellant het gesprek voerde hebben het gesprek echter vroegtijdig afgebroken. Bij brieven van 8, 13 en 14 mei 2019 heeft het college appellant nogmaals verzocht de gevraagde nadere gegevens aan te leveren. In de brief van 14 mei 2019 heeft het college toegelicht dat het gaat om de kosten en lasten die niet zichtbaar zijn op de bankafschriften. Het college heeft appellant ook uitgenodigd voor een tweede gesprek op 20 mei 2019. Appellant is op dit gesprek verschenen samen met zijn schoonzus. De schoonzus heeft namens appellant het woord gevoerd.

Bij besluit van 21 mei 2019 (besluit 6), na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 8 november 2019 (bestreden besluit 4), heeft het college aanvraag 6 afgewezen, voor zover deze afwijzing ziet op de periode vanaf 10 april 2019. Het college heeft aan de afwijzing ten grondslag gelegd dat het recht op bijstand niet is vast te stellen. Appellant heeft namelijk niet met voldoende verifieerbare bewijsstukken kunnen aantonen hoe hij in de periode van 1 april 2018 tot 10 april 2019 in zijn levensonderhoud heeft kunnen voorzien. Voor wat betreft de periode van 18 maart 2019 tot en met 7 april 2019 heeft het college overwogen dat geen besluitvorming zal plaatsvinden, omdat nog sprake was van een lopende procedure in bezwaar over deze periode. Voor wat betreft de periode van 8 april 2019 tot en met 9 april 2019 heeft het college overwogen dat niet is gebleken van bijzondere omstandigheden op basis waarvan met terugwerkende kracht bijstand moet worden verleend.

Na melding op 22 mei 2019 heeft appellant op diezelfde datum opnieuw een aanvraag om bijstand naar de norm voor een alleenstaande op grond van de PW ingediend met als gewenste ingangsdatum 18 maart 2019 (aanvraag 7).

Bij brief van 6 juni 2019 heeft een medewerker appellant verzocht om binnen één week controleerbare en verifieerbare bewijsstukken te overleggen waaruit blijkt hoe appellant vanaf april 2018 in zijn kosten van levensonderhoud heeft voorzien. Op 19 augustus 2019 heeft appellant schriftelijk gereageerd en stukken overgelegd.

Bij brief van 7 augustus 2019 heeft de medewerker appellant uitgenodigd voor een gesprek op 19 augustus 2019. Appellant is op dit gesprek verschenen samen met zijn schoonzus. Appellant heeft tijdens het gesprek geen antwoord gegeven op de vragen die de medewerker hem heeft gesteld.

Het college heeft appellant over de periodes van 22 mei 2019 tot en met 18 juni 2019 en 19 juni 2019 tot en met 17 juli 2019 voorschotten verstrekt.

Bij besluit van 19 augustus 2019 (besluit 7), na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 25 mei 2020 (bestreden besluit 5), heeft het college aanvraag 7 afgewezen. Het college heeft aan de afwijzing ten grondslag gelegd dat appellant onvoldoende inzicht heeft verschaft in de wijze waarop hij in zijn levensonderhoud heeft voorzien vanaf april 2018. Voor zover appellant heeft gevraagd om bijstand met terugwerkende kracht heeft het college zich op het standpunt gesteld dat ten aanzien van de periode tot 22 mei 2018 waarover al besluitvorming heeft plaatsgevonden niet is gebleken van nieuwe feiten of omstandigheden. Evenmin heeft appellant aangetoond dat sprake is van gewijzigde omstandigheden op grond waarvan het recht op bijstand vanaf 22 mei 2019 wél zou kunnen worden vastgesteld.