Centrale Raad van Beroep, 20-03-2024, ECLI:NL:CRVB:2024:557, 17/137 WIA

1.1.

Appellante is op 20 september 2012 uitgevallen voor haar werk als politieagent ([functie]) voor gemiddeld 36,15 uur per week. Bij besluit van 2 oktober 2015 heeft het Uwv geweigerd aan appellante met ingang van 23 oktober 2015 een WGA-uitkering op grond van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wet WIA) toe te kennen, omdat zij minder dan 35% arbeidsongeschikt is.

1.2.

Bij beslissing op bezwaar van 17 februari 2016 (bestreden besluit 1) heeft het Uwv het door appellante gemaakte bezwaar tegen dit besluit ongegrond verklaard.

3.1.

Naar aanleiding van de rapporten van de door de Raad ingeschakelde deskundigen heeft het Uwv op 20 december 2019, aangevuld op 23 december 2019, een gewijzigde beslissing op bezwaar genomen (bestreden besluit 2), waarbij aan appellante met ingang van 23 oktober 2015 een loongerelateerde uitkering op grond van de Wet WIA is toegekend. Daarbij is de mate van arbeidsongeschiktheid vastgesteld op 65,92%.

3.2.

Met het besluit van 30 januari 2023 (bestreden besluit 3) heeft het Uwv te kennen gegeven appellante met ingang van 23 oktober 2015 volledig maar niet duurzaam arbeidsongeschikt te achten. Daaraan heeft het Uwv een rapport van een verzekeringsarts bezwaar en beroep van 17 maart 2022 met een aangepaste Functionele Mogelijkhedenlijst (FML) van dezelfde datum, rapporten van de verzekeringsarts bezwaar en beroep van 21 april 2022 en 6 september 2022 en een rapport van een arbeidsdeskundige bezwaar en beroep van 31 maart 2022 ten grondslag gelegd.

3.4.

Het Uwv heeft in reactie op de gronden onder 3.3.1 een rapport van de verzekeringsarts bezwaar en beroep van 6 september 2022 ingediend. Het Uwv heeft geen aanleiding gezien om een ander inhoudelijk standpunt in te nemen. Het Uwv heeft ook geen reden gezien voor een bovenforfaitaire proceskostenveroordeling of toepassing van wegingsfactor 2.

4.2.

In hoger beroep ligt nog de vraag voor of de volledige arbeidsongeschiktheid van appellante op de datum in geding, 23 oktober 2015, moet worden geacht duurzaam te zijn, zodat appellante op grond van artikel 47 van de Wet WIA recht heeft op een IVA-uitkering in plaats van een WGA-uitkering. Appellante heeft het standpunt ingenomen dat hiervan sprake is omdat er geen behandelmogelijkheden meer zijn voor haar psychische aandoeningen en de verzekeringsarts bezwaar en beroep niet concreet heeft onderbouwd welke resultaten van de behandeling te verwachten zijn in het geval van appellante.

4.3.

Volledig en duurzaam arbeidsongeschikt is volgens artikel 4, eerste lid, van de Wet WIA hij die als rechtstreeks en objectief medisch vast te stellen gevolg van ziekte, gebrek, zwangerschap of bevalling duurzaam slechts in staat is om met arbeid ten hoogste 20% te verdienen van het maatmaninkomen per uur. Op grond van het tweede lid wordt onder duurzaam verstaan een medisch stabiele of verslechterende situatie. Volgens het derde lid wordt onder duurzaam mede verstaan een medische situatie waarbij op lange termijn een geringe kans op herstel bestaat.

4.4.

De Raad heeft in zijn uitspraak van 4 februari 2009² geoordeeld dat de verzekeringsarts zich een oordeel dient te vormen over de duurzaamheid van de arbeidsongeschiktheid in de zin van artikel 4 van de Wet WIA. Hierbij moet hij een inschatting maken van de herstelkansen, in de zin van een verbetering van de functionele mogelijkheden van de verzekerde. De inschatting van de verzekeringsarts van de kans op herstel in het eerste jaar na het ontstaan van het recht op uitkering en in de periode daarna dient te berusten op een concrete en deugdelijke afweging van de feiten en omstandigheden die bij de individuele verzekerde aan de orde zijn, voor zover die feiten en omstandigheden betrekking hebben op de medische situatie van de verzekerde op de datum in geding. Indien die inschatting berust op een (ingezette) medische behandeling, is een onderbouwing vereist die ziet op het mogelijke resultaat daarvan voor de individuele verzekerde.

4.5.

De verzekeringsarts bezwaar en beroep heeft in haar rapporten van 21 april 2022 en 6 september 2022 toegelicht dat bij appellante op en rond de datum in geding geen sprake is van progressieve aandoeningen of stabiele aandoeningen zonder behandelmogelijkheden. Volgens de verzekeringsarts bezwaar en beroep heeft appellante psychische en somatische niet stabiele aandoeningen die behandelbaar zijn en kunnen verbeteren. Uit het rapport van 23 juli 2019 van Peterse blijkt dat appellante voor de vastgestelde forse psychische klachten geen volledige en adequate behandeling heeft gehad, gericht op het omgaan met die klachten. Appellante heeft geen specifieke of gerichte behandeling gehad anders dan gesprekken bij achtereenvolgende behandelaars. Een duidelijke beschrijving van een behandeling voor de naast elkaar voorkomende stoornissen is niet terug te vinden in de medische informatie. Voor de vastgestelde diagnoses zijn wel diverse behandelingen mogelijk, alsmede medicatie. Bij therapieresistentie kan verwijzing naar een gespecialiseerde instelling plaatsvinden. Ook is combinatiebehandeling mogelijk en meerdere aanpassingen in medicatie. Bij gestagneerd herstel zijn er ook andere mogelijkheden, zoals intensivering van de behandeling.

4.6.

Deze toelichting is overtuigend, mede gelet op de informatie van psychiater H. Kondakci van 10 februari 2016 en het expertiserapport van 31 mei 2016 van psychiater J. Benckhuijsen die door appellante zijn ingebracht. Deze informatie is betrokken door de deskundigen en daarin is melding gemaakt van de behandelingen in 2014 en 2015. Ook in de rapporten van de deskundigen is over de (sinds 2012 toegenomen) klachten vermeld dat behandeling conform het protocol kan bijdragen aan het herstel van functioneren. Nu de behandelmogelijkheden voor appellante duidelijk en navolgbaar gemotiveerd zijn door de verzekeringsarts bezwaar en beroep, bestaat geen aanleiding om Peterse daarover te bevragen, zoals door appellante is verzocht.

4.7.

Uit 4.5 en 4.6 volgt dat het Uwv terecht heeft geweigerd appellante met ingang van 23 oktober 2015 een IVA-uitkering toe te kennen. Dit betekent dat het beroep van appellante tegen bestreden besluit 3 ongegrond moet worden verklaard.

5.1.

Aanleiding bestaat het Uwv te veroordelen in de proceskosten. In dit verband heeft appellante verzocht om het Uwv te veroordelen in de feitelijke advocaatkosten die zij in hoger beroep heeft gemaakt ten bedrage van € 18.675,-. Daarbij heeft zij verwezen naar artikel 2, derde lid, van het Besluit proceskosten bestuursrecht (Bpb). Indien de Raad dit niet volgt, heeft appellante verzocht om wegingsfactor 2 (zeer zwaar gewicht van de zaak) toe te passen bij de proceskostenveroordeling.

5.2.

Het uitgangspunt van het op artikel 8:75 van de Awb gebaseerde Bpb bij vergoeding van door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand is dat een forfaitaire vergoeding wordt toegekend. In artikel 2, derde lid, van het Bpb is neergelegd dat hiervan in bijzondere omstandigheden kan worden afgeweken. De toelichting bij het Bpb vermeldt hierover dat in uitzonderlijke gevallen strikte toepassing van de regeling onrechtvaardig kan uitpakken en dat de rechter in bijzondere omstandigheden de volgens het Bpb berekende vergoeding – zonder af te doen aan het karakter van een tegemoetkoming in de daadwerkelijke kosten – kan verhogen of verlagen.

5.3.

Wil naar het oordeel van de Raad sprake zijn van bijzondere omstandigheden, dan zal een betrokkene, als gevolg van de werkwijze van een bestuursorgaan, uitzonderlijk hoge kosten hebben moeten maken.³ Bij de beoordeling of daarvan sprake is, dient ook betekenis te worden toegekend aan de vraag of betrokkene de kosten redelijkerwijs heeft moeten maken, zoals artikel 8:75, eerste lid, van de Awb voorschrijft.

5.5.

Wat appellante heeft aangevoerd over een aanvankelijk beoogde wijziging van het Bpb en de verwijzing naar de toeslagenaffaire, spiegelbijeenkomsten en beschouwingen over (de rol van) de bestuursrechter, leidt niet tot het oordeel dat aanleiding bestaat voor een andere benadering dan onder 5.3 tot en met 5.4.3 weergegeven.

5.6.

Uitgaande van de in het Bpb opgenomen forfaitaire bedragen wordt het Uwv veroordeeld in de volgende door appellante gemaakte kosten van rechtsbijstand. De kosten voor de bezwaarprocedure zijn al door het Uwv toegekend. Voor beroep worden de kosten vastgesteld op € 1.750,- (1 punt voor het beroepschrift en 1 punt voor de zitting, met een waarde per punt van € 875,-). In hoger beroep zijn de proceskosten € 3.062,50,- (1 punt voor het hoger beroepschrift, 1 punt voor de eerste zitting, 1 punt voor de zienswijzen na verslag deskundigenonderzoek, 0,5 punt voor de laatste zitting, met een waarde per punt van € 875,-). Ten aanzien van het verzoek van de gemachtigde van appellante om een hogere wegingsfactor toe te kennen in verband met de zwaarte van de zaak merkt de Raad op dat een hogere wegingsfactor slechts wordt gehanteerd bij een van het gemiddelde afwijkende juridische en/of feitelijke complexiteit van de zaak. Daarvan is hier geen sprake.

5.7.

Van de door appellante in beroep en hoger beroep overgelegde contra-expertises worden de kosten vergoed, zijnde het bedrag van € 1.554,85 voor het rapport van psychiater Benckhuijsen en € 900,- voor het rapport van bedrijfsarts J.H.L. Wijers.

5.8.

Het bedrag dat het Uwv in totaal (bovenforfaitaire vergoeding, forfaitaire vergoeding en kosten contra-expertises) aan proceskosten moet vergoeden aan appellante komt daarmee met inachtneming van de in 5.4.3 tot en met 5.7 genoemde bedragen op € 17.752,35.

5.9.

Ook is er aanleiding te bepalen dat het Uwv het in beroep en hoger beroep betaalde griffierecht aan appellante vergoedt.

6. De verzoeken van appellante om het Uwv te veroordelen tot vergoeding van schade in de vorm van wettelijke rente over de uitbetaalde uitkering wordt toegewezen. Voor de wijze waarop het Uwv de wettelijke rente dient te berekenen, wordt verwezen naar de uitspraak van de Raad van 25 januari 2012.⁶

7. Het verzoek van appellante om haar een schadevergoeding van € 2.500,- toe te kennen in verband met aantasting in de persoon ‘op andere wijze’ als bedoeld in artikel 6:106, eerste lid, aanhef en onder b, van het Burgerlijk Wetboek, wordt afgewezen. Anders dan in de onder 3.3.3 genoemde uitspraak heeft appellante niet onderbouwd dat zij gedurende lange tijd van een minimuminkomen heeft moeten rondkomen. Ter zitting heeft appellante naar voren gebracht zij zelf in de bewuste periode geen inkomen heeft gehad. Zij en haar echtgenoot leefden van het inkomen dat haar echtgenoot had als zelfstandig ondernemer. Concrete informatie over het gezinsinkomen bevindt zich niet in de gedingststukken.

8.1.

Wat betreft het verzoek van appellante om schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn, als bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het EVRM wordt als volgt geoordeeld.

8.2.

De redelijke termijn bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het EVRM is voor een procedure in bezwaar, beroep en hoger beroep in zaken zoals deze in beginsel niet overschreden als de procedure in haar geheel niet langer dan vier jaar heeft geduurd.⁷ Daarbij geldt dat doorgaans geen sprake is van een te lange behandelingsduur bij het bestuursorgaan als binnen zes maanden op het bezwaar is beslist en geen sprake is van een te lange behandelingsduur bij de bestuursrechter als de behandeling van het beroep en hoger beroep in totaal niet meer dan drie en een half jaar heeft geduurd. De omstandigheden van het geval kunnen aanleiding geven een langere behandelingsduur te rechtvaardigen. In beginsel is een vergoeding gepast van € 500,- per half jaar of een gedeelte daarvan waarmee de redelijke termijn is overschreden.

8.3.

Voor de situatie van appellante betekent dit het volgende. De procedure in haar geheel heeft vanaf de ontvangst van het bezwaarschrift op 10 november 2015 tot aan de datum van deze uitspraak acht jaar en vier maanden geduurd, terwijl er geen omstandigheden zijn die een langere behandelingsduur dan vier jaar rechtvaardigen. De redelijke termijn is dan ook met 52 maanden overschreden. De overschrijding van de redelijke termijn is geheel gelegen in de rechterlijke fase. Dit leidt tot een schadevergoeding van negenmaal € 500,-. Dat betekent dat de Staat zal worden veroordeeld tot een schadevergoeding van € 4.500,- aan appellante.

8.4.

Er is aanleiding om de Staat te veroordelen in de proceskosten van appellante ter zake van het verzoek om schadevergoeding vanwege overschrijding van de redelijke termijn. Deze worden begroot op € 437,50,- voor kosten van rechtsbijstand (1 punt voor het verzoek met een wegingsfactor 0,5, met een waarde per punt van € 875,-).