Centrale Raad van Beroep, 04-04-2024, ECLI:NL:CRVB:2024:664, 22/854 WAJONG

1.1.

Appellant, geboren op [geboortedatum] 1976, heeft met een door het Uwv op 5 augustus 2019 ontvangen formulier een laattijdige aanvraag voor een Wajong-uitkering ingediend in verband met psychische problematiek. Bij zijn aanvraag heeft appellant een rapport gevoegd van een psychologisch onderzoek uit 2018 door GZ-psycholoog [A.] en psychologisch medewerker [B.]. Het Uwv heeft een medisch onderzoek verricht, waarbij appellant op het spreekuur is gezien door een verzekeringsarts. Ook is appellant gezien door een arbeidsdeskundige, die overleg heeft gehad met de verzekeringsarts. Bij besluit van 24 september 2019 heeft het Uwv de aanvraag van appellant afgewezen, omdat bij gebrek aan of ontbreken van voldoende objectiveerbare medische gegevens geen professioneel aanvaardbare en onderbouwde conclusie getrokken kan worden met betrekking tot de belastbaarheid van appellant op zeventiende- en achttienjarige leeftijd.

1.2.

In de bezwaarfase heeft appellant nadere stukken over zijn detentieverleden, waaronder een uittreksel Justitiële Documentatie, en rapporten die in dit kader zijn opgesteld, ingediend. Een verzekeringsarts bezwaar en beroep heeft appellant gezien op de hoorzitting en een rapport opgesteld. De verzekeringsarts bezwaar en beroep heeft vastgesteld dat de Algemene Arbeidsongeschiktheidswet (AAW) van toepassing is, omdat appellant vóór 1 januari 1980 geboren is. De verzekeringsarts bezwaar en beroep heeft geen aanleiding gezien om af te wijken van het standpunt van de verzekeringsarts dat het in redelijkheid niet mogelijk is om per toetsingsdata (zeventiende- en achttienjarige leeftijd van appellant en eventueel tot vijf jaar na de achttiende verjaardag) een Functionele Mogelijkhedenlijst (FML) op te stellen. Er is geen medische informatie beschikbaar over deze toetsdata, die meer dan twintig jaar in het verleden liggen, waardoor onvoldoende betrouwbaar ingeschat kan worden in welke mate appellant op die momenten beperkt was. De verzekeringsarts bezwaar en beroep heeft meegewogen dat appellant vanaf 1991 veelvuldig strafrechtelijk is veroordeeld en dat hem rond zijn zeventiende- en achttiende verjaardag diverse maatregelen, zoals een PIJ-maatregel en ISD-maatregel, zijn opgelegd, maar heeft daarbij opgemerkt dat de medische informatie of overwegingen die hieraan ten grondslag lagen ontbreken. Gelet op het intelligentieniveau van appellant en de uit recent onderzoek bij appellant naar voren gekomen persoonlijkheidsproblematiek heeft de verzekeringsarts bezwaar en beroep het weliswaar aannemelijk geacht dat er voor appellant per zeventiende- en achttienjarige leeftijd beperkingen golden, maar dat dit slechts in zeer algemene termen te stellen is en daardoor onvoldoende is om op de toetsdata een FML op te kunnen baseren.

2.1.

In beroep heeft appellant een verzoek gedaan om de behandeling van de zitting voor onbepaalde tijd aan te houden, omdat hij gedetineerd was. Dit verzoek heeft de rechtbank afgewezen omdat geen sprake is van een gewichtige reden als bedoeld in artikel 2:13, tweede lid, van het Procesreglement bestuursrecht 2021 (Procesreglement) op grond waarvan aanhouding en uitstel zou moeten worden verleend. De rechtbank heeft overwogen dat onduidelijk is wanneer appellant uit detentie komt, zodat eveneens onduidelijk is wanneer de zitting in aanwezigheid van appellant kan worden gehouden. Daarbij heeft de rechtbank meegewogen dat appellant werd bijgestaan door een rechtsbijstandsverlener, zodat hij op deze wijze zijn beroepsgronden kan laten toelichten.

2.2.

De rechtbank heeft het beroep van appellant tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard. Het medisch onderzoek heeft op een voldoende zorgvuldige wijze plaatsgevonden. De rechtbank heeft appellant niet gevolgd in zijn standpunt dat uit de medische stukken, die zich in het dossier bevinden, blijkt dat hij op zijn zeventiende- en achttiende verjaardag arbeidsongeschikt was. De beschikbare medische informatie over appellant dateert van ver na zijn zeventiende- en achttiende leeftijd. De rechtbank heeft in het feit dat aan appellant een PIJ-maatregel en drie ISD-maatregelen is opgelegd geen aanleiding gezien voor twijfel aan de conclusies van de verzekeringsartsen en geen reden om een deskundige te benoemen, omdat niet duidelijkheid is op welke (medische) overwegingen deze maatregelen berusten. De rechtbank heeft appellant ook niet gevolgd in zijn standpunt dat het hem gelet op zijn veelvuldige detenties niet verweten kan worden dat hij een laattijdige Wajong-uitkering heeft ingediend. Appellant is in zijn leven weliswaar veelvuldig gedetineerd geweest, maar er zijn ook meerdere periodes geweest waarin hij niet gedetineerd was. De detentieperiode van appellant in 2019 heeft hem er ook niet van weerhouden om een Wajong-uitkering aan te vragen. Er is geen rechtsregel op grond waarvan in de situatie van appellant uitgegaan moet worden van een omkering van de bewijslast, in die zin dat die bij de Staat en – kennelijk – bij het Uwv zou komen te liggen.

3.1.

Appellant is het niet eens met de uitspraak van de rechtbank. Appellant heeft aangevoerd dat de rechtbank zijn verzoek om de behandeling van zijn zaak aan te houden in verband met zijn detentie niet had mogen afwijzen. De rechtbank had bij hem kunnen informeren naar het einde van zijn detentie dan wel had de rechtbank kunnen besluiten om de behandeling van zijn zaak voor een bepaalde tijd aan te houden. Aanhouding was bovendien aangewezen omdat de coronamaatregelen rond die tijd gefaseerd werden afgebouwd. Ook gelet op het geschilpunt, de afwijzing van een laattijdige Wajong-aanvraag, was minder bezwaar tegen aanhouding van de zaak. Appellant heeft aangevoerd dat hij zich benadeeld acht omdat hij de zitting niet fysiek heeft kunnen bijwonen.

3.2.

Appellant heeft verder herhaald dat het bewijsrisico van zijn laattijdige aanvraag ten onrechte bij hem is neergelegd. Als gedetineerde viel hij onder toezicht en verantwoordelijkheid van de Nederlandse Staat, ook voor wat betreft de vaststelling en administratie van zijn medische situatie. Het feit dat de dossiers van zijn detentieperiodes niet meer bewaard zijn gebleven, mag niet voor zijn risico komen. Appellant heeft verder aangevoerd dat de verzekeringsartsen op basis van de beschikbare gegevens een inschatting hadden moeten maken van zijn belastbaarheid op zeventiende- en achttienjarige leeftijd. Ook hadden de artsen van het Uwv een expertise kunnen laten verrichten door een deskundige die op basis van een actuele medische beoordeling een extrapolatie maakt naar zijn belastbaarheid in het verleden. Appellant verzoek de Raad een onafhankelijk (forensisch) getuige-deskundige te benoemen. Tot slot heeft appellant de Raad verzocht de proceskosten, die in het kader van de procedure op verzet (ECLI:NL:CRVB:2022:2170) zijn gemaakt, te vergoeden.