Centrale Raad van Beroep, 16-04-2024, ECLI:NL:CRVB:2024:835, 22/1822 TOZO

Appellant stond sinds 5 november 2018 bij de Kamer van Koophandel (KvK) ingeschreven als eigenaar van een eenmanszaak, handelend onder de namen ‘ [handelsnaam] ’, ‘ [handelsnaam] ’, ‘ [handelsnaam] ’ en ‘ [handelsnaam] ’. In het uittreksel van de KvK is opgenomen dat deze eenmanszaak zich inzet voor het stimuleren van participatie en vrijwilligerswerk op het gebied van cultuur, gezondheid en landbouw en veeteelt en met het verzorgen van reizen en de exploitatie van een muzieklabel.

Appellant heeft op 21 april 2020 bijstand aangevraagd met een formulier ‘Aanvraag tijdelijke regeling BBZ’ (aanvraag 1). Deze aanvraag heeft het college opgevat als een aanvraag op grond van de Tozo. Daarna heeft appellant aanvragen om bijstand ingediend op grond van respectievelijk Tozo-2, Tozo-3 en Tozo-4 (aanvragen 2 tot en met 4).

Met een besluit van 27 mei 2020 heeft het college beslist op aanvraag 1. Hierbij heeft het college aan appellant bijstand toegekend op grond van de Tozo naar de norm voor een alleenstaande. De aanvragen 2 tot en met 4 heeft het college ook ingewilligd. Hierbij heeft het college appellant bijstand toegekend op grond van Tozo-2, Tozo-3 en Tozo-4 over de periode van 1 april 2020 tot en met 30 juni 2021 naar de norm voor een alleenstaande.

In april 2021 heeft appellant zijn bedrijf beëindigd.

In het kader van een door appellant op 3 mei 2021 ingediende aanvraag om bijstand op grond van de Participatiewet (PW) heeft appellant onder meer de aangifte voor de inkomstenbelasting over het jaar 2019 overgelegd. In die aangifte heeft appellant vermeld dat hij in 2019 minder dan 1.225 uur in zijn onderneming heeft gewerkt. Verder bleek uit die aangifte dat appellant in het jaar 2019 zeer geringe inkomsten heeft gehad.

Met een besluit van 13 juli 2021, na bezwaar gehandhaafd met een besluit van 29 december 2021 (bestreden besluit 1), heeft het college de aan appellant toegekende Tozo-uitkering met ingang van 1 april 2020 ingetrokken en de over de periode van 1 april 2020 tot en met 30 juni 2021 gemaakte kosten van bijstand tot een bedrag van € 15.963,78 van appellant teruggevorderd. Daaraan heeft het college ten grondslag gelegd dat het bedrijf van appellant niet financieel is geraakt door de gevolgen van de coronacrisis en dat gebleken is dat appellant gemiddeld minder dan 23,5 uur per week (1.225 uur op jaarbasis) in zijn bedrijf werkte.

Met aangevallen uitspraak 1 heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit 1 ongegrond verklaard en daarmee bestreden besluit 1 in stand gelaten. Voor zover hier van belang heeft de rechtbank daarbij overwogen dat het college aanvraag 1 had moeten aanmerken als een aanvraag op grond van het Bbz 2004 en dat het college alsnog op die aanvraag moet beslissen.

Het college heeft uitvoering gegeven aan deze overweging door aanvraag 1 alsnog in behandeling te nemen als een aanvraag om algemene bijstand voor een beëindigend zelfstandige op grond van het Bbz 2004. Met een besluit van 7 juni 2022, na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 3 november 2022 (bestreden besluit 2), heeft het college deze aanvraag afgewezen. Daaraan heeft het college ten grondslag gelegd dat appellant zich ten tijde van de aanvraag nog niet had verplicht de activiteiten in het bedrijf zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk binnen twaalf maanden, te beëindigen. Appellant heeft hiertoe volgens het college pas besloten nadat de maatschappelijke organisatie die appellant onderdak bood, genaamd ‘De Tussenvoorziening’, appellant eind maart 2021 meedeelde dat hij moest vertrekken als hij niet zou stoppen met zijn bedrijf en zich niet zou uitschrijven uit de registers van de KvK. Aangezien deze organisatie hem onderdak bood, zou dit betekenen dat hij dakloos zou worden als hij niet zou stoppen met zijn bedrijf. Dit was een jaar nadat de aanvraag voor een Bbz-uitkering was ingediend.

Met aangevallen uitspraak 2 heeft de rechtbank het beroep tegen bestreden besluit 2 ongegrond verklaard en daarmee bestreden besluit 2 in stand gelaten. Daartoe heeft de rechtbank overwogen dat uit de door appellant aangevoerde feiten en omstandigheden niet blijkt dat hij zich al ten tijde van het eerste besluit (27 mei 2020) had verplicht de activiteiten in het bedrijf zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk binnen twaalf maanden, te beëindigen.