Centrale Raad van Beroep, 06-02-2025, ECLI:NL:CRVB:2025:205, 23/1063 WAJONG

Appellant ontving vanaf zijn achttiende verjaardag (op [geboortedatum] 1996) een uitkering op grond van de Algemene Arbeidsongeschiktheidswet (AAW) en later op grond van de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong), gebaseerd op een mate van arbeidsongeschiktheid van 80 tot 100%. In 1999 is hij gaan werken als beheerder van het café van zijn vader en daaruit genoot hij inkomsten. Het Uwv heeft de uitkering aanvankelijk gekort en later, vanwege de hoogte van de inkomsten, niet uitbetaald. Bij besluit van 16 september 2002 heeft het Uwv de Wajong-uitkering van appellant per 1 oktober 2002 beëindigd, omdat appellant vanwege de hoogte van zijn inkomsten, per die datum minder dan 25% arbeidsongeschikt was.

Appellant heeft het café rond 2005/2006 van zijn vader overgenomen en het in 2009 verkocht, omdat hij het niet meer zonder hulp alleen kon runnen. Met een door het Uwv op 11 augustus 2016 ontvangen formulier heeft appellant opnieuw een Wajong-uitkering aangevraagd. Hij heeft daarbij vermeld dat zijn klachten zijn toegenomen. Het Uwv heeft na een verzekeringsgeneeskundig onderzoek geconcludeerd dat geen sprake is van toegenomen beperkingen uit dezelfde ziekteoorzaak binnen vijf jaar na de datum van intrekking van de uitkering op 1 oktober 2002. In een besluit van 21 november 2016 heeft het Uwv geweigerd appellant een Wajong-uitkering toe te kennen.

Nadat zijn bezwaar daartegen bij besluit van 6 maart 2017 ongegrond is verklaard, heeft appellant beroep ingesteld. De rechtbank heeft in een uitspraak van 15 maart 2018 het beroep gegrond verklaard, het bestreden besluit vernietigd wegens een motiveringsgebrek en de rechtsgevolgen van dat besluit in stand gelaten. De weigering van de Wajong-uitkering bleef daardoor in stand. Appellant heeft geen hoger beroep ingesteld tegen de uitspraak van de rechtbank.

Appellant heeft met een door het Uwv op 7 januari 2021 ontvangen formulier opnieuw een aanvraag ingediend voor een Wajong-uitkering. Het Uwv heeft na verzekeringsgeneeskundig en arbeidskundig onderzoek geconcludeerd dat er geen nieuwe feiten of omstandigheden zijn die aanleiding geven om terug te komen van de beoordeling van 2016. Met een besluit van 15 september 2021 heeft het Uwv geweigerd appellant een Wajong-uitkering toe te kennen.

Bij besluit van 21 januari 2022 (bestreden besluit) heeft het Uwv het hiertegen door appellant gemaakte bezwaar ongegrond verklaard.

De rechtbank heeft het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard en het bestreden besluit in stand gelaten. De rechtbank heeft vooropgesteld dat de weigering van het Uwv om terug te komen van de besluiten van 21 november 2016 en 6 maart 2017 tussen partijen niet in geschil is. Het beroep van appellant in deze zaak ziet uitsluitend op de weigering van het Uwv om appellant op grond van artikel 3:21 van de Wajong in aanmerking te brengen voor een Wajong-uitkering. Die weigering is gebaseerd op artikel 8:10d van de Wajong. Daarin staat dat de tekst van artikel 3:21 van de Wajong, zoals die luidde tot 1 januari 2021 (en waarin een maximale herlevingstermijn van vijf jaar is opgenomen) blijft gelden voor jonggehandicapten van wie het recht op uitkering voor 1 januari 2016 is beëindigd. Dat geldt dus ook voor appellant.

De rechtbank heeft overwogen dat geen grond bestaat om artikel 8:10d van de Wajong, waarin het overgangsrecht is geregeld voor de wijziging van artikel 3:21 van de Wajong (per 1 januari 2021) buiten toepassing te laten. In artikel 3:21 van de Wajong is per 1 januari 2021 de voorwaarde vervallen dat een Wajong-uitkering na een intrekking alleen kan worden toegekend, indien de jonggehandicapte binnen vijf jaar na de datum van de intrekking weer uit dezelfde ziekteoorzaak arbeidsongeschikt is geworden. Uit de wetsgeschiedenis blijkt volgens de rechtbank niet wat de reden is geweest om deze voorwaarde niet voor alle voor 1 januari 2021 ingetrokken Wajong-uitkeringen te laten gelden. Van deze beperking van de uitbreiding van de herlevingstermijn van de Wajong-uitkering kan naar het oordeel van de rechtbank niet worden gezegd dat deze zonder enige redelijke grond is. De rechtbank heeft daarbij zwaar laten wegen dat het om overgangsrecht bij een begunstigende bepaling gaat. Daarvoor geldt in het algemeen dat het gelijkheidsbeginsel niet vergt dat een begunstigende regel wordt vastgesteld die onbeperkt terugwerkende kracht heeft en zich (ook) uitstrekt tot alle gevallen die zich voor de inwerkingtreding van een wijziging hebben voorgedaan. Een beperking tot een deel van de oude gevallen zal daarom bij beperkend overgangsrecht al snel aanvaardbaar zijn. Dat wordt niet anders als de beperking niet berust op een expliciete en helder gemotiveerde keuze van de wetgever. Ter zitting heeft het Uwv beperking van de uitvoeringslasten geopperd als mogelijke doelstelling voor de beperkte uitbreiding van de herlevingstermijn. Dat oogmerk heeft de rechtbank niet onrechtvaardig geacht. Het gemaakte onderscheid moet daarom als objectief gerechtvaardigd worden aangemerkt en van discriminatie is geen sprake.

Dit betekent dat er ook weinig ruimte is om bij toetsing aan het evenredigheidsbeginsel tot een andere uitkomst te komen. Alleen in bijzondere gevallen kan geoordeeld worden dat een besluit dat stoelt op een gebonden bevoegdheid is genomen in strijd met het evenredigheidsbeginsel. Dat zich zo’n geval voordoet is gesteld noch gebleken. Bij dit oordeel speelt daarnaast een rol dat in de strekking van het gelijkheidsbeginsel en de reikwijdte van het discriminatieverbod ligt besloten dat de wetgever bij het tot stand brengen van een begunstigende regel niet gehouden is alle nadelige gevolgen van de eerder geldende, minder gunstige, regel ongedaan te maken. Van strijd met artikel 3:4, tweede lid, van de Algemene wet bestuursrecht is dan ook geen sprake. Dit betekent dat het Uwv appellant terecht geen Wajong-uitkering heeft toegekend.

Appellant is het met de uitspraak van de rechtbank niet eens. Appellant heeft tegen die uitspraak aangevoerd dat het Uwv hem opnieuw een Wajong-uitkering had moeten toekennen. Appellant heeft hard zijn best gedaan om geen gebruik te hoeven maken van een uitkering. Hij is ondanks zijn forse medische beperkingen gaan werken in het café van zijn vader en heeft dit café op enig moment overgenomen. Zijn vader heeft hem geld geleend en zijn familie heeft ervoor gezorgd dat hij kon werken. Appellant heeft dankzij zijn eigen inzet en inzet van zijn familie jarenlang zonder uitkering kunnen leven. Pas in 2018 heeft hij een bijstandsuitkering aangevraagd en gekregen. Appellant stelt dat hij achteraf gezien beter niet had kunnen werken, dan had hij zijn Wajong-uitkering tot nu toe behouden. Appellant valt nu tussen wal en schip, omdat het vervallen van de herlevingstermijn uit artikel 3:21 van de Wajong niet op hem van toepassing is. Het Uwv had voor hem een uitzondering moeten maken, omdat hij nu niet gelijk behandeld wordt met andere Wajongers op wie de bepaling over de herlevingstermijn wel van toepassing is. Het beperken van uitvoeringslasten is geen gerechtvaardigd argument, zoals de rechtbank heeft geoordeeld. De wetgever heeft zijn situatie over het hoofd gezien bij de wetswijziging. Daarom en omdat hij onevenredig hard wordt getroffen door het niet toekennen van een Wajong-uitkering, vindt hij dat artikel 8:10d van de Wajong in zijn geval buiten toepassing moet blijven.

Het Uwv heeft verzocht de aangevallen uitspraak te bevestigen.