Gerechtshof Amsterdam, 21-06-2005, AT8687, 03/3550 DK

Uitspraak

1. De procedure

1.1. Op 23 september 2003 is bij de Douanekamer van het Gerechtshof te Amsterdam (hierna: de Douanekamer) per fax een beroepschrift ingekomen, ingediend door A en mr. B, Belastingadviseurs te Y, als gemachtigden van de besloten vennootschap H. te Z, belanghebbende, welk beroep is aangevuld bij brief van 17 november 2003. Het beroep is gericht tegen de uitspraak van het hoofd van de Belastingdienst/Douane Y (hierna: de inspecteur), van 19 augustus 2003 met kenmerk ..., waarbij het bezwaar van belanghebbende tegen een op 24 december 2002 verstrekte bindende tariefinlichting werd afgewezen.

1.2. Van belanghebbende is een griffierecht van € 232,-- geheven. Op 9 januari 2004 is een verweerschrift van de inspecteur ingekomen.

1.3. De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgevonden tijdens de zitting van de Douanekamer van 31 maart 2005, gehouden te Amsterdam. Aldaar zijn verschenen K als gemachtigde, M directeur van belanghebbende en V, salesmanager van belanghebbende en namens de inspecteur mr. N, tot bijstand vergezeld van mr. P. Beide partijen hebben een pleitnota voorgelezen en overgelegd. Belanghebbende heeft voorts een brochure overgelegd, waarvan de inspecteur kennis heeft kunnen nemen en waarover hij zich heeft kunnen uitlaten. Deze stukken worden tot de gedingstukken gerekend.

2. De vaststaande feiten

2.1. De besloten vennootschap D B.V. te Y heeft als vertegenwoordiger van belanghebbende bij brief van 12 november 2002 aan de inspecteur verzocht om afgifte van een bindende tariefinlichting voor de als “Medische apparaten werkend met infrarode stralen” omschreven goederen. In de aanvraag is voor de indeling post 9018 20 00 van het Gemeenschappelijk douanetarief (hierna: GDT) voorgesteld.

2.3. Gelet op hetgeen partijen in de gedingstukken over de kenmerken en eigenschappen van de goederen hebben vermeld, en mede gelet op hetgeen partijen ter zitting daaraan nog hebben toegevoegd, is over de goederen het volgende komen vast te staan.

2.4. Het product is een geprefabriceerde cabine, samengesteld uit panelen van gelakt rood ceder hout, die door middel van een kliksysteem ter plaatse kan worden gemonteerd. De cabine is verkrijgbaar in verschillende afmetingen; rechthoekig of vierkant of als hoekmodel. De cabine is voorzien van één of meerdere ramen, verstelbare pootjes, een beschermrooster en een toegangsdeur met veiligheidsglas waarnaast zich een digitaal controlepaneel bevindt met daarop bedieningsorganen zoals een tijdklok en een temperatuurregelaar. In de cabine bevinden zich één of meerdere bankjes, een aantal infrarood-verwarmings-elementen, een thermometer, een leeslamp, en verder optioneel een handdoekenrek, een geluidsinstallatie, een sterrenhemel en een ruggesteun. Van de cabine is een medische uitvoering verkrijgbaar die onder meer is voorzien van een alarmsysteem en een systeem ter voorkoming van storing op ziekenhuisapparatuur. De infraroodverwarmingselementen zijn zogeheten incoloy stralingselementen, bestaande uit nikkel en ijzer en voorzien van een coating. De elementen produceren lange golf infraroodstraling en bereiken een manteltemperatuur van maximaal 140 graden Celsius. De verkoopprijs van een infraroodcabine varieert van circa drieduizend euro tot circa zesduizend euro inclusief omzetbelasting.

2.7. Blijkens een rapport van de Technische Überwachungsvereine (hierna: TÜV) van 19 september 2002, voldoet de onder 2.1. genoemde infraroodcabine aan de standaard zoals die geldt voor medische instrumenten en apparaten: de EN 60601-1-2, EN 6100-3-2 en de EN 6100-3-3 norm.

3. Het geschil

3.1. In geschil is het antwoord op de vraag of de inspecteur terecht een bindende tariefinlichting met indeling van de onderhavige goederen onder tariefpost 9406 00 10 van het GDT heeft afgegeven. Belanghebbende beantwoordt deze vraag ontkennend en verdedigt primair indeling in tariefpost 9018 20 00, subsidiair in tariefpost 9402 90 00 en meer subsidiair in tariefpost 8516 79 80.

3.2. Voornoemde posten, alsmede de relevante teksten van Aantekeningen, Toelichtingen en tariferingen luiden als volgt:

Post 8516 79 80

Post 9018 20 00

Post 9402 90 00

Post 9406 00 10

4. Het standpunt van belanghebbende

4.1. Belanghebbende is primair van mening dat een infraroodcabine, gelet op de objectieve kenmerken en eigenschappen daarvan, dient te worden ingedeeld in post 9018. Van belang is in dit verband dat behandeling met een infraroodcabine een therapeutische werking heeft. Belanghebbende concludeert uit de bewoordingen van en de toelichtingen op de post dat de mate van genezing of effect niet relevant is. Doorgaans zal bij de behandeling met een infraroodcabine sprake zijn van de tussenkomst casu quo de begeleiding door een medisch opgeleid persoon. Bijvoorbeeld ingeval de infraroodcabine wordt gebruikt in een ziekenhuis zal sprake zijn van medische begeleiding. De infraroodcabines voldoen daarenboven aan de standaarden voor medische instrumenten en apparaten, aldus blijkt uit de TÜV rapport, en aan de eisen voor medische toestellen als opgenomen in Richtlijn (EG) 93/42.

4.2. Ook gelet op indelingsregel 3b dient het product te worden ingedeeld onder tariefpost 9018. Ingevolge het arrest van het Hof van Justitie van de EG van 21 juni 1988, zaaknr. 253/87, dient ingeval sprake is van een samengesteld goed, te worden beoordeeld aan welk element het product zijn wezenlijk karakter ontleent. In casu bestaat het product uit een cabine met infraroodelementen, dat zijn wezenlijk karakter ontleent aan de infrarood-elementen. Voor wat betreft de indeling van een infraroodstraler verwijst belanghebbende naar tarifering 2 bij post 9018.

4.3. Subsidiair betoogt belanghebbende dat de cabines onder post 9402 dienen te worden ingedeeld. Er is sprake van meubilair voor medische behandeling; de cabines zijn immers specifiek ontworpen als elektromedisch apparaat.

4.4. Meer subsidiair stelt belanghebbende dat post 8516 van toepassing is. Ingeval de Douanekamer van oordeel is dat de infraroodcabines voornamelijk zijn bestemd voor het verwarmen en er geen sprake is van therapeutische of preventieve werking dan dienen de goederen te worden ingedeeld als “andere elektrothermische toestellen”. Belanghebbende verwijst naar een tarifering inzake saunatoestellen bij post 8516.

4.5. Namens belanghebbende is ter zitting nog het volgende naar voren gebracht. Belanghebbende is primair van mening dat de onderhavige infraroodcabine onder tariefpost 9018 20 00 van het GDT moet worden ingedeeld, subsidiair onder tariefpost 9402 90 00 en meer subsidiair onder tariefpost 8516 79 80. Met betrekking tot de verwijzing door de inspecteur naar infraroodcabines die bij bouwmarkten verkrijgbaar zijn geldt dat deze niet vergelijkbaar zijn met de onderhavige cabine met name omdat deze is voorzien van incoloy stralingselementen die slechts een manteltemperatuur bereiken van maximaal 140 graden Celsius. Incoloy stralingselementen bestaan uit nikkel en ijzer en zijn voorzien van een coating. De elementen produceren lange golf infraroodstraling, overeenkomend met de natuurlijke infraroodstraling van het menselijk lichaam. De stralingselementen in de veel goedkopere infraroodcabines van de bouwmarkten (deze kosten circa 1000 euro) produceren korte golf infraroodstraling en bereiken een temperatuur van circa 650 graden Celsius waardoor in een cabine voorzien van dergelijke elementen - in tegenstelling tot de onderhavige cabine - een hoge omgevingstemperatuur wordt bereikt, zodat deze veel meer lijkt op een sauna. De onderhavige cabine daarentegen ontleent zijn effect aan lange golf infraroodstraling, welke straling een heilzame werking heeft. Belanghebbende verkoopt haar producten aan zowel handelaren als eindgebruikers. Belanghebbende adverteert in medische vakbladen, sportbladen en het periodiek van de reumapatiëntenvereniging. De markt voor deze infraroodcabine ligt onder meer bij reumapatiënten. Aan reumapatiënten wordt de mogelijkheid gegeven een aangeschafte cabine te retourneren ingeval zij geen baat ondervinden van het gebruik. De cabine is ook aan een aantal ziekenhuizen geleverd. Thans wordt bezien of brandwondenpatiënten baat kunnen hebben van het gebruik van de cabine vanwege een betere doorbloeding. Met betrekking tot de opmerking van de inspecteur dat in het door de onderzoekers van de Universiteit Twente, het Medisch Spectrum Twente en de Saxion University for Professional Education uitgevoerde onderzoek geen aandacht is besteed aan een eventueel placebo effect merkt belanghebbende op dat er thans een tweede onderzoek wordt gestart waarin dit effect zal worden betrokken. Het aantal betrokken patiënten zal eveneens aanzienlijk hoger zijn. Met betrekking tot de begeleiding door een medisch geschoold persoon geldt dat daarvan geen sprake is ingeval een particulier de cabine aanschaft; uiteraard wel ingeval de cabine in een ziekenhuis wordt gebruikt. Desgevraagd geeft belanghebbende aan dat naar haar mening de GS toelichting bij post 9018 niet inhoudt dat in de meerderheid van de gebruikssituaties van de cabine er sprake dient te zijn van de tussenkomst van een arts doch dat deze toelichting slechts inhoudt dat bij een meerderheid van de onder deze post in te delen producten sprake dient te zijn van de tussenkomst van een arts. Belanghebbende verwijst in dit verband naar de indeling van infraroodlampen. Ook bij dit product zal veelal geen sprake zijn van de tussenkomst van een arts. Dat infraroodcabines door particulieren zonder tussenkomst van een arts worden gebezigd staat derhalve niet aan indeling in post 9018 in de weg.

5. Het standpunt van de inspecteur

5.1. De inspecteur betoogt dat sprake is van een geprefabriceerd bouwwerk. De inspecteur voert ter onderbouwing aan dat het product bestaat uit vier zijwanden, een vloer- en een plafonddeel met een raam en deur. Verder zijn ook nog een bank, een thermometer, een leeslamp en infraroodverwarmingselementen bijgeleverd. De inspecteur concludeert dat gelet op indelingsregels 1 en 6 het goed dient te worden ingedeeld onder post 9406 00 10 van het GDT.

5.2. De inspecteur betwist de door belanghebbende voorgestane indelingen. Met betrekking tot belanghebbendes primaire standpunt voert de inspecteur aan dat belanghebbende niet heeft aangetoond dat sprake is van een bepaalde mate van effectiviteit; dat de door belanghebbende overgelegde rapporten geen wetenschappelijke onderzoeken betreffen; dat belanghebbende niet heeft bewezen dat er doorgaans sprake is van tussenkomst van een persoon met een medische opleiding; dat de Richtlijn EG 93/42 slechts betrekking heeft op veiligheid en gezondheidsbescherming van medische producten en niet van belang is voor de indeling in het GDT; dat de tarifering van infraroodlampen niet relevant is voor de indeling van het onderhavige product en dat indelingsregel 3b toepassing mist omdat al op grond van indelingsregel 1 het product kan worden ingedeeld. Met betrekking tot belanghebbendes subsidiaire standpunt voert de inspecteur aan dat geen sprake is van een meubel zodat reeds om die reden post 9402 toepassing mist. Met betrekking tot belanghebbendes meer subsidiaire standpunt is de inspecteur van mening dat geen sprake is van een elektrothermisch toestel als bedoeld in post 8516; er is immers geen sprake van een toestel dat normaal in de huishouding wordt gebruikt.

5.3. De inspecteur heeft ter zitting nog het volgende gesteld. De inspecteur benadrukt dat de onderhavige cabine geen apparaat of toestel is maar een bouwwerk. Reeds om die reden is de cabine niet vergelijkbaar met een sauna als bedoeld in tarifering 2 bij post 8516 en een infraroodstraler als bedoeld in tarifering 2 bij post 9018. De infraroodstraler wordt bovendien op de markt gezet als een medisch toestel. Voorts merkt de inspecteur op dat de door belanghebbende genoemde onderzoeken - ter onderbouwing van diens standpunt dat sprake is van een toestel voor de geneeskunde - te weinig personen betreffen om wetenschappelijk verantwoorde conclusies te kunnen trekken. Bovendien is er geen onderzoek gedaan naar het placebo effect. De inspecteur stelt dat behandeling met de cabine geen wetenschappelijk bewezen effect heeft. Dat de omgevingstemperatuur in een cabine die wordt verkocht door de bouwmarkt hoger wordt dan in de onderhavige cabine doet niet af aan het feit dat beide cabines vergelijkbaar zijn; in beide cabines gaat men immers transpireren. De inspecteur betwist niet dat de cabines zijn geleverd aan ziekenhuizen. Desgevraagd geeft de inspecteur aan dat naar zijn mening de GS toelichting bij post 9018 inhoudt dat in de meerderheid van de gebruikssituaties van de cabine er sprake dient te zijn van de tussenkomst van een arts; dat is in casu niet het geval.

6. De rechtsoverwegingen

6.1. Het is vaste jurisprudentie van het Hof van Justitie dat het beslissende criterium voor de tariefindeling van goederen in beginsel moet worden gezocht in hun objectieve kenmerken en eigenschappen zoals omschreven in de tekst van de tariefpost en in de aantekeningen bij de afdelingen of hoofdstukken. Uit onder meer het arrest van het Hof van Justitie van 4 maart 2004, nr. C-130/02, Krings GmbH, Douanerechtspraak 2004/47*, volgt dat de bestemming van een product een objectief indelingscriterium kan zijn, namelijk wanneer de bestemming inherent is aan het product. Of dat het geval is dient te worden beoordeeld aan de hand van de objectieve kenmerken en eigenschappen van het product.

6.2. In casu gaat het om de indeling van een goed dat aan het publiek wordt gepresenteerd als een apparaat waarvan het gebruik een therapeutische invloed heeft. Belanghebbende heeft ter zitting niet althans onvoldoende weersproken gesteld dat de verkoopactiviteiten gericht zijn op gebruik ter behandeling van lichamelijke klachten van spieren en/of gewrichten; zo wordt bijvoorbeeld geadverteerd in medische vakbladen, sportbladen en het periodiek van de reumapatiënten-vereniging. Ter zitting is voorts komen vast te staan dat de onderhavige cabine behalve door particulieren - met name reumapatiënten - ook door een aantal ziekenhuizen is aangeschaft voor de behandeling van patiënten.

6.3. De inspecteur stelt dat onvoldoende wetenschappelijk bewezen is dat het gebruik van het onderwerpelijke product dient voor behandeling van bepaalde ziekten in die zin dat het gebruik een bepaalde mate van effectiviteit heeft en dat dit, niettegenstaande hetgeen onder 6.1. is vermeld, meebrengt dat de onderhavige cabines niet kunnen worden ingedeeld in post 9018. De Douanekamer deelt dit standpunt niet. De Douanekamer is van oordeel dat aan het hiervoor onder 6.1. overwogene, tezamen met de door belanghebbende overgelegde rapporten vermeld onder 2.6, voldoende aanwijzingen kunnen worden ontleend dat de onderhavige infraroodcabine bestemd is om te worden gebruikt voor het behandelen van ziekten, met name ziekten op het gebied van spieren en gewrichten.

6.4. Gelet op de GS-Toelichting op post 9018 omvat de post instrumenten, apparaten en toestellen die het kenmerk dragen dat het normaal gebruik daarvan in de regel de tussenkomst vergt van een persoon met een medische opleiding (cursivering Douanekamer). De Douanekamer is van oordeel dat, daargelaten dat een toelichting slechts een hulpmiddel vormt bij de uitlegging van de draagwijdte van een tariefpost en niet op zichzelf kan afdoen aan de bewoordingen van die post, dit niet betekent dat in het merendeel van de situaties waarin een bepaald instrument, apparaat of toestel wordt gebruikt tussenkomst van een dergelijk persoon wordt gevergd, doch dat dit betekent dat bij het merendeel van de in de post in te delen producten een dergelijke tussenkomst wordt gevergd. De Douanekamer vindt steun voor dit oordeel in de onder punt 3.2. hiervoor opgenomen tarifering bij post 9018 20 00 inzake infraroodstralers. De omstandigheid dat de onderhavige infraroodcabines, ingeval van gebruik door particulieren, niet met tussenkomst van een persoon met een medische opleiding worden gebruikt staat naar het oordeel van de Douanekamer niet aan de toepasselijkheid van de post in de weg.

6.5. Uit al hetgeen hiervoor is overwogen volgt dat op grond van de algemene regels 1 en 6 voor de interpretatie van de Gecombineerde Nomenclatuur de goederen dienen te worden ingedeeld in post 9018 20 00 van het GDT.

6.6. Een en ander brengt met zich dat de bindende tariefinlichting en de uitspraak waarvan beroep niet in stand kunnen blijven.

7. De proceskosten

De Douanekamer acht termen aanwezig voor een veroordeling van de inspecteur in de proceskosten als bedoeld in artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht. Ingevolge artikel 2, eerste lid, aanhef en onderdeel a, van het Besluit proceskosten bestuursrecht stelt de Douanekamer het bedrag van deze kosten overeenkomstig het in de bijlage van het Besluit opgenomen tarief op: 2 (proceshandelingen: beroepschrift en verschijnen ter zitting) x 1,5 (gewicht van de zaak) x € 322,-- = € 966,--.

8. De beslissing

Aldus vastgesteld op 21 juni 2005 door mr. A. Bijlsma, voorzitter, mr. E.M. Vrouwenvelder en mr. G.W.S. de Groot, leden, in tegenwoordigheid van mr. R.J.M. Bosch, griffier. De beslissing is op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken.

De griffier: De voorzitter:

De Douanekamer heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.