Hoge Raad, 05-02-2002, AD6989, 00199/01

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

1. De bestreden uitspraak

Het Hof heeft in hoger beroep - met vernietiging van een bij verstek gewezen vonnis van de Politierechter in de Arrondissementsrechtbank te Maastricht van 28 juni 1999 - de verdachte ter zake van "overtreding van artikel 6 van de Wegenverkeerswet 1994, terwijl het een ongeval betreft waardoor een ander lichamelijk letsel wordt toegebracht, meermalen gepleegd" veroordeeld tot een geldboete van ƒ 500,--, subsidiair 10 dagen hechtenis, met ontzegging van de bevoegdheid motorrijtuigen te besturen voor de duur van 9 maanden, waarvan 6 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaren.

2. Geding in cassatie

3. Beoordeling van het middel

3.1. Met het middel wordt opgekomen tegen het oordeel van het Hof dat de appèldagvaarding geldig is uitgereikt.

3.2.1. In deze zaak staat ter beoordeling de betekening van de dagvaarding in hoger beroep aan een verdachte die niet in Nederland is ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens en van wie in Nederland geen feitelijke woon- of verblijfplaats doch in het buitenland wel een adres bekend is.

2. De uitreiking aan de geadresseerde van wie de woon- of verblijfplaats in het buitenland bekend is geschiedt door toezending van de mededeling door het openbaar ministerie, hetzij rechtstreeks, hetzij door tussenkomst van de bevoegde buitenlandse autoriteit of instantie. Indien de bevoegde buitenlandse autoriteit of instantie bericht dat de mededeling aan de geadresseerde is uitgereikt, geldt deze uitreiking als betekening in persoon, zonder dat hiervan nog uit een afzonderlijke akte behoeft te blijken."

3.2.4. Op grond van het zesde lid van art. 588 (oud) Sv diende naast de verzending door het openbaar ministerie van het afschrift van de dagvaarding aan een verdachte van wie een woon- of verblijfplaats in het buitenland bekend is, een betekening van die dagvaarding aan de griffier plaats te vinden. Op de griffier rustte ingevolge het vijfde lid verder de verplichting om zodra alsnog een adres in Nederland bekend werd, het hem uitgereikte stuk daarheen te verzenden.

3.2.5. De thans geldende regeling voorziet in een geval als het onderhavige niet meer in een uitreiking van de dagvaarding aan de griffier. Ook de wetsgeschiedenis biedt geen aanknopingspunten voor het oordeel dat, in afwijking van de tekst van de wet, naast de toezending van de dagvaarding door het openbaar ministerie, zodanige uitreiking zou moeten plaatsvinden. Verder is vervallen de ingevolge art. 588, vijfde lid, (oud) Sv op de griffier rustende verplichting om zodra alsnog een adres in Nederland bekend wordt, het gerechtelijk schrijven daarheen te verzenden, welke regel een uitreiking van het stuk aan de griffier veronderstelt.

3.2.6. Uit het voorgaande volgt dat indien een feitelijke woon- of verblijfplaats van de verdachte in het buitenland bekend is, de betekening van de dagvaarding geschiedt door toezending daarvan door het openbaar ministerie, hetzij rechtstreeks, hetzij door tussenkomst van de bevoegde buitenlandse autoriteit of instantie. Wat betreft de datum waarop die betekening plaatsvindt geldt, naar moet worden aangenomen, de datum van verzending van het stuk, waarvan dan ook aantekening dient te geschieden op de akte van uitreiking. Opmerking verdient dat indien aan het bovenstaande is voldaan, de omstandigheid dat tevens een uitreiking aan de griffier heeft plaatsgevonden niet meebrengt dat de betekening nietig is.

3.3.2. Op 15 oktober 1999 is namens de verdachte tegen die uitspraak hoger beroep ingesteld. De "akte rechtsmiddel" houdt in dat namens de verdachte als diens woonplaats is opgegeven "Riemst" en dat de verdachte zonder vaste woon- of verblijfplaats hier te lande is.

3.3.3. Bij de stukken van het geding bevindt zich het dubbel van de dagvaarding in hoger beroep om te verschijnen ter terechtzitting in hoger beroep van 29 juni 2000. De daaraan gehechte akte van uitreiking houdt in dat die dagvaarding op 14 juni 2000 is uitgereikt aan de (waarnemend) griffier van de Rechtbank, "omdat van de geadresseerde geen woon- of verblijfplaats in Nederland bekend is". De akte van uitreiking houdt voorts een verklaring in van de advocaat-generaal bij het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch dat op 14 juni 2000 een afschrift van de dagvaarding in hoger beroep als aangetekende brief is verzonden aan het aan de ommezijde van die akte vermelde adres van de verdachte in het buitenland, blijkens die akte zijnde [a-straat 1] te Riemst (België).

3.3.4. Blijkens het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep is de verdachte aldaar niet verschenen en heeft het Hof verstek tegen hem verleend.

3.4. Uit het voorgaande vloeit voort dat het afschrift van de dagvaarding in hoger beroep als aangetekende brief is verzonden aan het adres waar de uitspraak van de Politierechter aan de verdachte is uitgereikt, maar niet aan het adres waar hij blijkens de onder 3.3.1 aangeduide verklaring op 8 oktober 1999 woonde.

3.5. Het in de bestreden uitspraak besloten liggende oordeel dat de dagvaarding in hoger beroep geldig is betekend, is zonder nadere motivering, die ontbreekt, onbegrijpelijk. De Hoge Raad zal de dagvaarding in hoger beroep nietig verklaren.

4. Slotsom

Hetgeen hiervoor is overwogen brengt mee dat de bestreden uitspraak niet in stand kan blijven en als volgt moet worden beslist.

5. Beslissing

Dit arrest is gewezen door de vice-president W.J.M. Davids als voorzitter, en de raadsheren G.J.M. Corstens en E.J. Numann, in bijzijn van de waarnemend-griffier H.H.A. de Nijs, en uitgesproken op 5 februari 2002.