Hoge Raad, 10-10-2003, AF9416, C02/045HR

10 oktober 2003

Eerste Kamer

Nr. C02/045HR

JMH/HJH

[Eiser],

wonende te [woonplaats],

EISER tot cassatie,

advocaat: mr. T.F.E. Tjong Tjin Tai,

1. [Verweerder 1],

wonende te [woonplaats],

2. [Verweerster 2],

gevestigd te [vestigingsplaats],

VERWEERDERS in cassatie,

niet verschenen.

Verweerders in cassatie - verder afzonderlijk te noemen: [verweerder 1] en [verweerster 2], dan wel gezamenlijk: [verweerder] c.s. - hebben bij exploit van 21 augustus 1998 eiser tot cassatie - verder te noemen: [eiser] - gedagvaard voor de rechtbank te Maastricht en gevorderd bij vonnis, voorzover de wet zulks toelaat uitvoerbaar bij voorraad, [eiser] te veroordelen om:

I. aan [verweerder 1] te betalen een bedrag van ƒ 61.123,--, met de wettelijke rente daarover vanaf de dag van verschuldigdheid tot aan de dag der algehele voldoening, de buitengerechtelijke incassokosten ten bedrage van ƒ 5.423,80 inclusief BTW, en de kosten verbonden aan het vaststellen van de schade en aansprakelijkheid ten bedrage van ƒ 5.707,56 inclusief BTW, en

II. aan [verweerster 2], te betalen - na vermindering van eis - een bedrag van ƒ 83.604,15, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dag van verschuldigdheid tot aan de dag der algehele voldoening, de buitengerechtelijke incassokosten ten bedrage van ƒ 7.129,90 inclusief BTW, en de kosten verbonden aan het vaststellen van de schade en aansprakelijkheid ten bedrage van ƒ 5.707,56 inclusief BTW.

[Eiser] heeft de vorderingen bestreden.

De rechtbank heeft bij vonnis van 27 januari 2000 het gevorderde afgewezen.

Tegen dit vonnis hebben [verweerder] c.s. hoger beroep ingesteld bij het gerechtshof te 's-Hertogenbosch.

Bij tussenarrest van 8 november 2001 heeft het hof alvorens verder te beslissen de zaak naar de rol verwezen voor het door [verweerder] c.s. nemen van een nadere conclusie met het oog op een door het hof te gelasten deskundigenbericht inzake de omvang van de schade die [verweerder] c.s. hebben geleden.

Het tussenarrest van het hof is aan dit arrest gehecht.

Tegen het tussenarrest van het hof heeft [eiser] beroep in cassatie ingesteld. De cassatiedagvaarding is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

Tegen de niet verschenen [verweerder] c.s. is verstek verleend.

[Eiser] heeft de zaak doen toelichten door zijn advocaat.

De conclusie van de Advocaat-Generaal C.L. de Vries Lentsch-Kostense strekt tot verwerping van het beroep.

De advocaat van [eiser] heeft bij brief van 28 mei 2003 op die conclusie gereageerd.

3.1 In deze zaak, waarin het in cassatie gaat om de vraag op welk tijdstip de vijfjarige verjaringstermijn van art. 3:310 lid 1 BW een aanvang heeft genomen, kan - deels veronderstellenderwijs - worden uitgegaan van het volgende.

(i) [Eiser] heeft in de periode van 1965 tot 1995 de boekhouding en (fiscale) advisering verzorgd voor [verweerder 1], [verweerster 2] en [A] B.V.

(ii) [Eiser] heeft geprobeerd het door [verweerder 1] tot 1 augustus 1988 als eenmanszaak gedreven [B] geruisloos in te brengen in [A] B.V., maar deze inbreng is door de Belastingdienst niet aanvaard omdat [eiser] had nagelaten een verzoek om toepassing van art. 18 Wet op de inkomstenbelasting 1964 in te dienen.

(iii) Bij brief van 12 november 1990 heeft de Belastingdienst aan [eiser] meegedeeld dat er problemen waren met de aangifte voor de inkomstenbelasting over het jaar 1988.

(iv) Op 26 februari 1991 heeft ten kantore van de Belastingdienst een bespreking plaatsgevonden waarbij zowel [eiser] als [verweerder 1] aanwezig was; bij die gelegenheid is door vertegenwoordigers van de Belastingdienst duidelijk gemaakt dat de geruisloze inbreng niet zou worden aanvaard.

(v) Bij brief van 20 juli 1991 heeft [eiser] aan de advocaat van [verweerder 1] bericht dat de inbreng niet geruisloos kon geschieden omdat het daartoe vereiste verzoek door hem niet was gedaan.

(vi) Als sluitstuk van de besprekingen heeft de Belastingdienst op 26 juli 1991 een brief aan de advocaat van [verweerder 1] gezonden. In deze brief wordt gewezen op de mogelijkheid van bezwaar tegen de op te leggen aanslag in de inkomstenbelasting voor het jaar 1988.

(vii) Op het bezwaarschrift dat [eiser] namens [verweerder 1] heeft ingediend tegen de op 31 december 1991 aan deze opgelegde aanslag IB 1988, is op 7 augustus 1992 afwijzend beslist.

(viii) Bij brief van 26 augustus 1996 heeft (de advocaat van) [verweerder 1] [eiser] aansprakelijk gesteld voor de geleden schade.

3.3 Het hof heeft de tegen dit oordeel gerichte grief gegrond bevonden. Daartoe heeft het hof in zijn rov. 4.4.2 het volgende overwogen:

"Voorts kan niet gezegd worden dat de schade voor [verweerder 1] reeds eind juli 1991 vaststond. Niet alleen staat niet vast dat de brief van 26 juli 1991 waarop [eiser] in dit verband doelt onmiddellijk bekend is geworden bij [verweerder 1], maar bovendien wordt door de belastingdienst in de brief gewezen op de mogelijkheid bezwaar te maken. [eiser] heeft ook daadwerkelijk bezwaar aangetekend, waarop eerst bij uitspraak van 7 augustus 1992 negatief is beslist. Eerst op dat moment (althans op het moment dat [verweerder 1] van deze uitspraak op de hoogte kwam) moest [verweerder 1] ervan uitgaan dat de belastingdienst het standpunt van [eiser] niet wenste te volgen. Voordien mocht hij er redelijkerwijs op vertrouwen dat het voor hem door [eiser] ingediende bezwaar succes zou kunnen hebben; in ieder geval kan [eiser], die zelf het bezwaarschrift voor [verweerder 1] heeft ingediend, zich thans ter afwering van aansprakelijkheid niet op het standpunt stellen dat een dergelijk bezwaarschrift zinloos was.

Tussen laatstgenoemde datum en de datum van aansprakelijkstelling zijn geen 5 jaar verlopen, zodat het beroep van [eiser] op verjaring faalt."

verwerpt het beroep;

veroordeelt [eiser] in de kosten van het geding in cassatie, tot op deze uitspraak aan de zijde van [verweerder 1] en [verweerster 2] begroot op nihil.