Hoge Raad, 26-03-2004, AO2779, C02/316HR

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

in de zaak van:

ZOHAR FOODS INTERNATIONAL B.V., gevestigd te Amsterdam,

EISERES tot cassatie,

advocaat: mr. C.B. Schutte,

t e g e n

[verweerster], gevestigd te [vestigingsplaats],

VERWEERSTER in cassatie,

advocaat: aanvankelijk mr. R.M. Hermans, thans mr. H.J.A. Knijff.

1. Het geding in feitelijke instanties

2. Het geding in cassatie

3. Beoordeling van de middelen

Kopie naar [verweerster] [vestigingsplaats]

Geachte weledelgestrenge [betrokkene 2],

Hier bij bericht ik U mede dat ik van plan ben de zaak Zohar / [verweerster] per onmiddellijk te beëindigen. Ik zal met [betrokkene 1] de zaak verder zakelijk afhandelen."

(iii) Op 20 september 1999 is Zohar ontbonden en op 25 oktober 1999 is op verzoek van de enig bestuurder van Zohar in het desbetreffende handelsregister geregistreerd dat de ontbonden rechtspersoon Zohar is opgehouden te bestaan omdat geen bekende baten meer aanwezig zijn met ingang van 20 september 1999.

3.2 De rechtbank en het hof hebben geoordeeld dat Zohar afstand heeft gedaan van haar vorderingsrecht. Het hof heeft aan zijn oordeel ten grondslag gelegd dat indien op het tijdstip van ontbinding van de vennootschap geen baten aanwezig zijn, de vennootschap dadelijk ophoudt te bestaan (rov. 7) en dat in het onderhavige geval Zohar door middel van de fax van 2 maart 1999 - waarvan genoegzaam is gebleken dat dit bericht in kopie aan [verweerster] zou worden gezonden, zoals ook is geschied naar door [verweerster] bij memorie van antwoord is gesteld en door Zohar nadien ook niet meer is betwist - aan zijn procureur zonder voorbehoud heeft laten weten de nog lopende gerechtelijke procedure tegen [verweerster] te willen beëindigen en dat [verweerster] tegen dit voornemen geen bezwaar heeft aangevoerd zodat Zohar daarop niet meer eenzijdig kon terugkomen (rov. 8). In het licht hiervan moet volgens het hof ervan worden uitgegaan dat ten tijde van de ontbinding van Zohar geen baten meer aanwezig waren (rov. 9) en Zohar terstond is opgehouden te bestaan en dus ook niet meer in rechte kon optreden (rov. 11).

3.3 De Hoge Raad zal eerst ingaan op onderdeel 2 van middel II dat zich met een aantal rechts- en motiveringsklachten richt tegen rov. 2 en 8 van het bestreden arrest en in het bijzonder tegen de vaststelling door het hof dat Zohar door middel van de fax van 2 maart 1999 aan zijn procureur heeft laten weten de nog lopende procedure tegen [verweerster] te willen beëindigen en dat [verweerster] op deze mededeling heeft mogen vertrouwen. Een aantal van deze klachten is gegrond. In de eerste plaats heeft het hof blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door te oordelen dat de stelling van [verweerster] in de memorie van antwoord dat de fax van 2 maart 1999 aan [verweerster] was gezonden, als niet door Zohar betwist was komen vast te staan. Zohar behoefde immers op de memorie van antwoord in het principaal appel niet meer in te gaan en heeft dat ook niet gedaan, zodat het hof de daarin aangevoerde stellingen niet als onweersproken mocht beschouwen. Daarvoor was bovendien in het onderhavige geval te minder reden, nu Zohar het hoger beroep, onder aanvoering van een grief tegen het oordeel van de rechtbank dat zij afstand van recht heeft gedaan, met name heeft gebruikt om te betwisten dat zij de bedoelde fax had verstuurd en daarbij gemotiveerd heeft gesteld dat het faxbericht alleen nog maar een concept was. Voorts heeft Zohar uitdrukkelijk betwist dat een kopie van de fax aan [verweerster] is gezonden, zodat het hof ook deze stelling van [verweerster] niet zonder meer voor juist had mogen houden. Ten slotte had het hof ook niet zonder nadere motivering voorbij mogen gaan aan de overige stellingen van Zohar met betrekking tot dit faxbericht, uit welke stellingen immers naar voren komt dat Zohar het faxbericht nimmer heeft doen ondertekenen en alleen de bedoeling had deze fax te doen verzenden als partijen tot een schikking zouden zijn gekomen.

3.4 Ook onderdeel 3 van middel II treft doel. Nu de rechtbank de vordering van Zohar op [verweerster] op 28 april 1999 bij verstek had toegewezen en op het verzet tegen dit vonnis op 20 september 1999 nog niet was beslist, kon niet zonder meer worden geoordeeld dat Zohar op deze datum géén baten meer had en had opgehouden te bestaan. Voorzover het hof dit oordeel (mede) hierop heeft doen steunen dat Zohar afstand van recht had gedaan met betrekking tot deze vordering, kan dit oordeel geen stand houden op grond van hetgeen hiervoor in 3.3 is overwogen. Mocht het oordeel van het hof steunen op het feit dat de ontbinding was ingeschreven in het desbetreffende handelsregister, dan heeft het hof miskend dat deze inschrijving in elk geval door [verweerster] niet zonder meer voor juist mocht worden gehouden, nu zij wist dat de ontbonden vennootschap in rechte betaling door haar van de onderhavige vordering verlangde, deze vordering bij verstek ook was toegewezen en zij een verzetprocedure tegen Zohar had ingeleid waarin nog niet was beslist.

3.5 Nu het arrest van het hof vernietigd wordt en na verwijzing opnieuw over de toewijsbaarheid van de vordering van Zohar en over de kosten zal moeten worden geoordeeld, behoeven de overige klachten van de middelen geen behandeling.

4. Beslissing

Dit arrest is gewezen door de vice-president P. Neleman als voorzitter en de raadsheren O. de Savornin Lohman, A. Hammerstein, E.J. Numann en F.B. Bakels, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer A. Hammerstein op 26 maart 2004.