Hoge Raad, 13-04-2007, AZ6098, R06/099HR

Hoge Raad der Nederlanden

Beschikking

in de zaak van:

t e g e n

1. Het geding in feitelijke instanties

2. Het geding in cassatie

3. Beoordeling van het middel

3.1 Aan de orde is, voorzover in cassatie van belang, de door de man op de voet van art. 1:394 BW aan de moeder te betalen bijdrage in de verzorging en opvoeding van [de dochter]. De rechtbank heeft, uitgaande van een behoefte van [de dochter] van € 390,-- per maand, gezien de draagkracht van de man, de door hem te betalen bijdrage op € 377,-- per maand bepaald. Het hof is uitgegaan van een behoefte van [de dochter] van € 815,-- per maand en heeft de bijdrage in verband met de draagkracht van de man bepaald op € 426,-- per maand.

3.2 Klacht 1 van het middel betoogt dat het hof buiten de rechtsstrijd van partijen is getreden, althans een ontoelaatbare verrassingsbeslissing heeft gegeven, door de behoefte van [de dochter] niet, zoals de rechtbank had gedaan, aan de hand van het netto-inkomen van de man te bepalen, maar die behoefte te relateren aan het (fictieve) nettogezinsinkomen van de man en de moeder tezamen, hoewel geen van beide partijen het uitgangspunt van de rechtbank heeft bestreden. Deze klacht slaagt, nu de gedingstukken geen andere conclusie toelaten dan dat beide partijen dat oordeel van de rechtbank in hoger beroep niet hebben bestreden, zodat het hof daarvan had moeten uitgaan.

3.3 [De dochter] en de moeder hebben niet samengewoond met de man. In verband hiermee heeft het hof zich gebogen over de vraag welk bedrag nodig is voor de verzorging en opvoeding van een kind in een geval waarin dat kind niet met beide ouders heeft samengewoond. Dienaangaande is het hof in zijn rov. 14 terecht ervan uitgegaan dat aan het wettelijke systeem het uitgangspunt ten grondslag ligt dat beide ouders aan de verzorging en opvoeding van hun kind moeten bijdragen, en dat het feit dat de ouders nimmer in gezinsverband hebben samengeleefd, er niet aan in de weg staat dat bij de bepaling van de behoefte van het bij de moeder verblijvende kind de financiële middelen van de vader mede in aanmerking worden genomen. De daaraan in rov. 15 verbonden conclusie dat de behoefte van [de dochter] gerelateerd moet worden aan het (fictieve) nettogezinsinkomen van de man en de moeder tezamen ten tijde van de geboorte van [de dochter] wordt evenwel terecht door klacht 2 met een rechts- en een motiveringsklacht bestreden. De rechter die de behoefte van kinderen na echtscheiding van hun ouders moet vaststellen zal kunnen aanknopen bij het gezinsinkomen, maar daaraan ligt de gedachte ten grondslag dat de behoefte van kinderen, die voor de echtscheiding was gerelateerd aan het welstandsniveau van het gezin waarin zij met hun ouders leefden, door de echtscheiding geen wijziging ondergaat. In een geval waarin een kind niet in gezinsverband met beide ouders heeft geleefd bestaat er in het algemeen geen goede grond om voor de bepaling van de behoefte van dat kind zonder meer aansluiting te zoeken bij de welstand die past bij de financiële armslag van een fictief gezin waarvan het gezinsinkomen bestaat uit de som van de netto-inkomens van de ouders. Indien de rechter daarbij toch aansluiting zoekt, zal hij moeten verdisconteren dat de huisvestings- en andere vaste lasten van twee afzonderlijke huishoudens relatief hoger liggen dan die van een gecombineerd huishouden. Uit de bestreden beschikking valt niet af te leiden dat het hof dat heeft verdisconteerd. Het hof heeft dus hetzij een onjuiste rechtsopvatting gehuldigd hetzij zijn oordeel onvoldoende gemotiveerd.

3.4 Als omstandigheid die van invloed is op zijn draagkracht heeft de man gesteld dat hij gezamenlijk met zijn voormalige echtgenote [betrokkene 1] hun zoon [de zoon] verzorgt en dat hij en [betrokkene 1] daartoe de weekse dagen hebben verdeeld en de zondag om en om hebben vastgesteld (co-ouderschap). Bij zijn beroepschrift heeft de man een brief van [betrokkene 1] overgelegd waarin die de gestelde zorgregeling bevestigt, en aangevoerd dat [betrokkene 1] indien gewenst bereid is hierop een mondelinge toelichting te geven. Het hof heeft met het gestelde co-ouderschap, als onvoldoende aannemelijk gemaakt, geen rekening gehouden. Klacht 3 is gegrond inzoverre die het hof verwijt dat het een onbegrijpelijke uitleg heeft gegeven aan de stellingen van de man voorzover het hof daarin geen aanbod tot bewijslevering door het horen van [betrokkene 1] als getuige heeft gelezen, dan wel, indien het hof dit wel heeft gedaan, dit bewijsaanbod niet zonder enige motivering had mogen passeren. De overige klachten behoeven geen behandeling.

4. Beslissing

Deze beschikking is gegeven door de vice-president D.H. Beukenhorst als voorzitter en de raadsheren A.M.J. van Buchem-Spapens, P.C. Kop, A. Hammerstein en J.C. van Oven, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer E.J. Numann op 13 april 2007.