Hoge Raad, 18-03-2008, BC3553, 00830/07

18 maart 2008

Strafkamer

nr. 00830/07

op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof te Amsterdam, zitting houdende te Arnhem, van 24 januari 2007, nummer 21/005820-05, in de strafzaak tegen:

[verdachte 1], geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1977, ten tijde van de betekening van de aanzegging gedetineerd in de Penitentiaire Inrichting "Flevoland, locatie Lelystad" te Lelystad.

2.1. Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft mr. C.F. Korvinus, advocaat te Amsterdam, bij schriftuur middelen van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Advocaat-Generaal Wortel heeft geconcludeerd dat de Hoge Raad de bestreden uitspraak verbeterd zal lezen, zal verstaan dat in het dictum van de bestreden uitspraak is bepaald dat bij de tenuitvoerlegging van de opgelegde gevangenisstraf geheel in mindering zal worden gebracht de tijd die verzoeker in verband met deze zaak in uitleveringsdetentie heeft verbleven, in verzekering is gesteld en in voorlopige hechtenis heeft doorgebracht, en het beroep voor het overige zal verwerpen.

3.2. Bij tot de stukken van het geding behorende brief van 6 juli 2006 heeft de raadsman van de verdachte het Hof onder meer verzocht [betrokkene 1] als getuige te horen. Dat verzoek is daarin, voor zover hier van belang, als volgt toegelicht:

"Deze getuige is alleen gehoord bij de politie. (...) De verdediging vindt het van belang en noodzakelijk deze getuige vragen te stellen met betrekking tot hetgeen hij heeft meegemaakt en wat hij over cliënt verklaart. Ook wil de verdediging hem nadere vragen stellen omtrent het telefoongesprek dat [betrokkene 2] op de avond nog voerde met [slachtoffer]. Ook wenst de verdediging hem te confronteren met verklaringen zoals afgelegd door de getuigen [betrokkene 2] en [betrokkene 3]. Dit geldt temeer nu de rechtbank in het vonnis de verklaring van deze getuige heeft gebruikt als bewijsmiddel en deze getuige slechts bij de politie is gehoord."

3.3. Het Hof heeft op dit verzoek afwijzend beslist bij het tussenarrest van 11 oktober 2006. Dit tussenarrest houdt dienaangaande in:

"Daarnaast is door de verdediging verzocht om [betrokkene 2], [betrokkene 3] en [betrokkene 1] als getuigen te horen. Het Hof overweegt dat deze personen reeds door de politie en de rechter-commissaris zijn gehoord. De verdediging heeft bij de rechter-commissaris de gelegenheid gehad om vragen te stellen. De verdediging heeft daarvan ook gebruik gemaakt. Het hof acht het derhalve niet noodzakelijk om [betrokkene 2], [betrokkene 3] en [betrokkene 1] als getuigen te horen. Het Hof wijst het verzoek af."

3.5. Bij de stukken van het geding waarvan de Hoge Raad kennisneemt bevindt zich een proces-verbaal van getuigenverhoor van de Rechter-Commissaris, dat inhoudt, voor zover hier van belang:

"Vandaag 16 maart 2005, verscheen voor mr. P. Kregel, rechter-commissaris belast met de behandeling in strafzaken (...), de navolgende persoon, teneinde getuigenis van de waarheid af te leggen in de zaak tegen de verdachte:

[Verdachte 3]

Geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1984

Wonende te [woonplaats], [a-straat 1]

Bij het verhoor is tegenwoordig:

Mr. S. de Korte, raadsman van de verdachte [verdachte 3].

De getuige:

[betrokkene 1], geboren op [geboortedatum] 1984, wonende te p/a politiebureau Nieuwegein."

3.6. Gelet op de hiervoor onder 3.5 weergegeven inhoud van het proces-verbaal, heeft de Rechter-Commissaris de getuige [betrokkene 1] gehoord in de zaak tegen (medeverdachte) [verdachte 3] en was daarbij (enkel) diens raadsman aanwezig. Dat proces-verbaal houdt niet in dat de getuige eveneens is gehoord in de zaak tegen de verdachte en/of dat de raadsman van de verdachte aanwezig was bij het verhoor. Ook overigens blijkt uit de aan de Hoge Raad toegezonden stukken van het geding niet dat de genoemde getuige is gehoord door een rechter-commissaris in de zaak van de verdachte. 's Hofs oordeel dat het verzoek tot het horen van deze getuige als niet noodzakelijk moet worden afgewezen omdat hij reeds door de Rechter-Commissaris is gehoord en de verdediging de gelegenheid heeft gehad om vragen te stellen en van die gelegenheid ook gebruik heeft gemaakt, berust derhalve, naar moet worden aangenomen, op een onjuist feitelijk gegeven.

Het moet voor de raadsman, die zelf in zijn verzoek tot het horen van de genoemde getuige heeft vermeld dat deze slechts bij de politie is gehoord, na kennisneming van de hiervoor onder 3.2 vermelde beslissing aanstonds duidelijk zijn geweest dat een proces-verbaal van verhoor van de getuige [betrokkene 1] door de Rechter-Commissaris niet in het dossier van de verdachte aanwezig was. Aangezien de raadsman van de verdachte - naar de Hoge Raad ambtshalve bekend is - ook is opgetreden als raadsman van [verdachte 3] en [verdachte 2], moet worden aangenomen dat hij het proces-verbaal van het verhoor van de getuige [betrokkene 1] door de Rechter-Commissaris wel tot zijn beschikking had. Het is derhalve voor de raadsman onmiddellijk kenbaar geweest dat het Hof bij de motivering van zijn beslissing dat het horen van deze getuige niet noodzakelijk is, een foutief argument van feitelijke aard had gebruikt. Van de verdediging mocht na kennisneming van het tussenarrest in de gegeven omstandigheden in beginsel worden verlangd dat zij, zo zij nog steeds prijs stelde op het verhoor van [betrokkene 1] als getuige ter terechtzitting, op de nadien gevolgde terechtzittingen op enigerlei wijze aan het Hof te kennen had gegeven dat aan de motivering van de beslissing het bedoelde gebrek kleefde. Dat heeft zij nagelaten, hoewel zij daartoe laatstelijk bij gelegenheid van het pleidooi in staat is geweest. Bijzondere omstandigheden waarom van de verdediging niet kon worden gevergd dat zij dit gebrek in de motivering van de beslissing van het Hof bij de voortgezette behandeling in hoger beroep aan de orde stelde, zijn niet aangevoerd of gebleken.

Daarom kan in dit geval niet voor het eerst in cassatie worden geklaagd over de ontoereikendheid van de motivering van de afwijzing van het verzoek wegens de omstandigheid dat [betrokkene 1] niet bij de Rechter-Commissaris is gehoord.

Het middel kan dan ook niet tot cassatie leiden.

5.1. Het Hof heeft bij de toewijzing van de vordering van de benadeelde partij en de oplegging van de schadevergoedingsmaatregel verzuimd de naam van de benadeelde partij, [benadeelde partij], te vermelden en te bepalen dat indien de verdachte heeft voldaan aan zijn verplichting tot betaling aan de Staat daarmee zijn verplichting tot betaling aan de benadeelde partij in zoverre komt te vervallen en andersom dat, indien de verdachte heeft voldaan aan zijn verplichting tot betaling aan de benadeelde partij daarmee zijn verplichting tot betaling aan de Staat in zoverre komt te vervallen.

Aangenomen moet worden dat het Hof dat ten gevolge van een kennelijke vergissing heeft nagelaten. De Hoge Raad leest de bestreden uitspraak met herstel van deze misslag.

De Hoge Raad:

vernietigt de bestreden uitspraak, doch uitsluitend voor zover daarbij is verzuimd ter zake van de in het buitenland als gevolg van het Nederlandse verzoek om uitlevering in detentie doorgebrachte tijd art. 27, eerste lid, Sr toe te passen;

beveelt dat op de opgelegde gevangenisstraf, naast de reeds in mindering gebrachte tijd wegens ondergane inverzekeringstelling en voorlopige hechtenis, in mindering zal worden gebracht de tijd welke de veroordeelde vóór de tenuitvoerlegging van het bestreden arrest in het buitenland in detentie heeft doorgebracht ingevolge het Nederlandse verzoek om uitlevering;

verwerpt het beroep voor het overige.