Rechtbank Arnhem, 23-12-2010, BO8518, AWB 09/1731, 09/1761, 09/1785 en 09/1885

registratienummers: AWB 09/1731, 09/1761, 09/1785 en 09/1885

uitspraak ingevolge artikel 8:77 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) van 23 december 2010.

inzake

en

en

en

tegen

het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Duiven, verweerder,

alsmede

1. Aanduiding bestreden besluit

Besluit van verweerder van 24 maart 2009.

2. Procesverloop

Bij besluit van 24 maart 2009 (hierna: bestreden besluit) heeft verweerder verschillende bezwaarden, waaronder de Vereniging Natuurmonumenten en [eiser II], niet-ontvankelijk verklaard in hun bezwaren, en de bezwaren van de overige bezwaarden gegrond verklaard en het eerder genoemde besluit, onder aanvulling van de motivering en de voorwaarden, in stand gelaten.

Tegen dit besluit hebben eisers beroep ingesteld.

Verweerder heeft de op de zaak betrekking hebbende stukken ingezonden en een verweerschrift ingediend.

Bij schrijven van 28 juli 2009 heeft Windenergie Ontwikkelingsmaatschappij B.V. (WEOM B.V), op wiens naam de vrijstelling en bouwvergunning op 14 juli 2009 zijn overgeschreven, zich gesteld als partij in het geding. Daartoe in de gelegenheid gesteld, heeft zij een schriftelijke uiteenzetting over de zaken gegeven. De naam WEOM B.V. is nadien gewijzigd in Nuon Wind Development B.V. (verder: vergunninghoudster).

Het beroep is behandeld ter zitting van de meervoudige kamer van de rechtbank van 2 december 2010. Eiser [eiser I] is aldaar vertegenwoordigd door mr. J.H.M. Berenschot, advocaat te Apeldoorn. Eiser [eiser II] is in persoon verschenen. Namens eiseres de Vereniging Natuurmonumenten zijn G. Smits en W. Knol, beiden werkzaam bij de vereniging, verschenen. Namens eiseres Stichting Don Quichotte is H. Sas verschenen. Verweerder heeft zich doen vertegenwoordigen door mr. M.J.E. Heutink en drs. ing. S.R.J. Geertsen, beiden werkzaam bij de gemeente. Vergunninghoudster is vertegenwoordigd door mr. J.J. Peelen, advocaat te Amsterdam, vergezeld van M. Deimel, werkzaam bij vergunninghoudster, en S. Dirksen, werkzaam bij Bureau Waardenburg.

3. Overwegingen

3.1. De bouwaanvraag op grond waarvan vrijstelling ex artikel 19, tweede lid, van de WRO (oud) en bouwvergunning op hoofdlijnen is verleend, ziet op de realisatie van een windturbinepark, bestaande uit vier windturbines met bijbehorende voorzieningen op de percelen kadastraal bekend gemeente Duiven, sectie I, nummer 10, 13, 16 en 20.

3.2. De Stichting Don Quichotte (verder: de Stichting) heeft zich ter zitting verzet tegen het toelaten van WEOM B.V. als partij in het geding.

Uit een door WEOM B.V. overgelegd schrijven van verweerder van 7 juli 2009 blijkt dat de vrijstelling en bouwvergunning op naam van WEOM B.V. zijn gezet. Zoals onder het procesverloop aangegeven is de naam WEOM B.V. nadien gewijzigd in Nuon Wind Development B.V. Als houdster van de vrijstelling en vergunning die worden aangevochten, dient zij thans als belanghebbende bij het onderhavige geding te worden aangemerkt. De rechtbank heeft haar als vergunninghoudster op grond van artikel 8:26 van de Awb in de gelegenheid gesteld deel te nemen aan het geding.

3.3.2. Voor de vraag of eisers, gelet op de afstand tussen hun percelen en de te realiseren windturbines, als belanghebbende in de zin van artikel 1:2 van de Awb kunnen worden aangemerkt, zoekt de rechtbank aansluiting bij de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (verder: de Afdeling) van 17 maart 2010 (rechtspraak.nl, LJN BL7758). Die zaak heeft betrekking op de goedkeuring van een bestemmingsplan dat de oprichting van vier windturbines met een ashoogte van 105 meter en een top-rotorhoogte van circa 150 meter mogelijk maakt. De Afdeling heeft geoordeeld dat, gelet op de ruimtelijke uitstraling van de windturbines, de hoogte daarvan en de plaatsing in het vlakke open landschap, appellanten die wonen binnen een straal van 1500 meter van het plangebied als belanghebbende in de zin van artikel 1:2 van de Awb kunnen worden aangemerkt.

De door vergunninghoudster genoemde uitspraken waarin bij het bepalen van de kring van belanghebbenden is uitgegaan van kortere afstanden (de uitspraken van de Afdeling van 4 augustus 2010, nr. 200904695/1, en van 6 augustus 2008, nrs. 2007017461/1 en 200707462/1, en de uitspraak van de voorzitter van de Afdeling van 30 mei 2006, nr. 200600722/2) leiden de rechtbank niet tot een ander oordeel. De eerste drie genoemde uitspraken hebben geen betrekking op ruimtelijke besluiten, maar op besluiten in het kader van de Wet milieubeheer, waarbij de vraag of appellanten als belanghebbenden konden worden aangemerkt door de Afdeling is beantwoord aan de hand van een beoordeling van de milieugevolgen van de aangevochten besluiten. In de laatstgenoemde uitspraak, die betrekking heeft op een wijzigingsplan, is overwogen dat de verzoeker in die zaak, die op een afstand van 900 meter van de te realiseren windturbines woonde, geen zicht had op die windturbines. Deze uitspraken bieden dan ook geen aanknopingspunt voor het oordeel dat, ter bepaling van de ruimtelijke uitstraling van de windturbines, moet worden uitgegaan van een kortere afstand dan de door de Afdeling genoemde afstand van 1500 meter.

3.3.3. Verweerder heeft de Vereniging niet-ontvankelijk verklaard in haar bezwaar op grond van de overweging dat haar statutaire doelstelling onvoldoende concreet en te algemeen geformuleerd is. Ook als beheerder van gebieden in de omgeving is zij volgens verweerder niet als belanghebbende aan te merken, omdat volgens verweerder geen sprake is van enige ruimtelijke invloed van de op te richten windmolens op de bewuste gebieden, nu die op een afstand van meer dan 1000 meter zijn gelegen.

De Vereniging betoogt dat zij zowel gelet op haar statutaire doelstelling als in haar hoedanigheid van beheerder van gebieden in de omgeving als belanghebbende moet worden aangemerkt.

De rechtbank stelt voorop dat ook een rechtspersoon op grond van artikel 1:2, eerste lid, van de Awb als belanghebbende kan worden aangemerkt. Dat belang behoeft niet noodzakelijkerwijs voort te vloeien uit de statutaire doelstelling.

Niet in geschil is dat de Vereniging eigenaresse en beheerder is van onder meer het natuurgebied de Velperwaarden. De afstand tussen de geprojecteerde windturbines en de Velperwaarden (welk gebied, zo is ter zitting van de zijde van de Vereniging verklaard, nog een gering deel van de oostelijke oever van de IJssel beslaat) bedraagt circa 1100 meter.

De vraag of de Vereniging Natuurmonumenten tevens een belang als bedoeld in artikel 1:2, derde lid, van de Awb heeft, behoeft daarmee geen beantwoording meer.

3.3.4. Verweerder heeft [eiser II] niet-ontvankelijk verklaard in zijn bezwaar omdat hij op een afstand van 1280 meter van de windturbines woont en omdat hij daarop vanuit zijn woning slechts door een klein raam in de woonkamer enig zicht heeft, dat wordt beperkt door een houtwal en door begroeiing in zijn tuin.

[eiser II] heeft, onder overlegging van enkele foto's van zijn woning en het zicht richting de projectlocatie, betwist dat het zicht op de windturbines op de door verweerder omschreven wijze zal zijn beperkt.

3.3.5. De Stichting is door verweerder als belanghebbende aangemerkt, gelet op haar uit de statutaire doelstelling voortvloeiende belang als bedoeld in artikel 1:2, derde lid, van de Awb.

Blijkens het tweede lid tracht de Stichting haar doel onder meer te verwezenlijken door gebruik te maken van alle wettige middelen, die haar ten dienste staan.

Vergunninghoudster heeft zich op het standpunt gesteld dat de Stichting niet geacht kan worden een belang als bedoeld in artikel 1:2, derde lid, van de Awb te hebben, nu de Stichting geen andere feitelijke werkzaamheden verricht dan het procederen tegen de komst van de windturbines.

Aan de uitspraak van de Afdeling van 23 juni 2010 (LJN BM8803) ontleent de rechtbank dat de in artikel 1:2, derde lid, van de Awb genoemde feitelijke werkzaamheden besloten kunnen worden geacht in een bundeling van individuele belangen.

Ter zitting is van de zijde van de Stichting verklaard dat zij met name beoogt om op te komen voor de belangen van een groot aantal omwonenden. De rechtbank constateert ook dat zich in de gedingstukken door de Stichting ingebrachte handtekeningenlijsten bevinden van veel omwonenden. Door het optreden in rechte brengt de Stichting naar het oordeel van de rechtbank in dit geval een bundeling van rechtstreeks bij het besluit op bezwaar betrokken individuele belangen tot stand waarmee effectieve rechtsbescherming gediend kan zijn, in vergelijking met het afzonderlijke optreden van een groot aantal individuele natuurlijke personen die door het bestreden besluit rechtstreeks in hun belangen worden getroffen.

De rechtbank is dan ook van oordeel dat verweerder terecht heeft aangenomen dat de Stichting belanghebbende in de zin van artikel 1:2 van de Awb is.

De rechtbank voegt daar nog aan toe dat, gelet op de ter zitting overgelegde machtiging die is getekend door elk van de drie bestuursleden van de Stichting, aangenomen kan worden dat het beroepschrift, dat slechts is ondertekend door haar secretaris, daadwerkelijk namens de Stichting is ingediend. De rechtbank ziet dan ook geen aanleiding om de Stichting niet-ontvankelijk in haar beroep te verklaren.

3.3.6. [eiser I] is door verweerder als belanghebbende aangemerkt omdat hij eigenaar is van het perceel dat direct grenst aan het perceel waarop de windturbines zijn voorzien.

Vergunninghoudster heeft zich op het standpunt gesteld dat [eiser I] geen belang heeft, omdat hij niet woonachtig is op het bedoelde, bij hem in eigendom zijnde perceel en op dat perceel een agrarische bestemming rust met een bouwverbod.

Zoals de Afdeling heeft overwogen in onder meer haar uitspraak van 4 april 2007 (LJN BA2231), maakt reeds de hoedanigheid van een persoon als eigenaar van gronden in de directe nabijheid van het perceel waarop een verleende bouwvergunning betrekking heeft, dat hij een rechtstreeks betrokken belang heeft in de zin van artikel 1:2, eerste lid, van de Awb. Anders dan vergunninghoudster meent, is daarbij niet relevant op welke wijze het perceel wordt en mag worden gebruikt.

Verweerder heeft dan ook terecht aangenomen dat [eiser I] belanghebbende in de zin van artikel 1:2 van de Awb is.

3.4. De Stichting en [eiser I] hebben zich beiden gekeerd tegen het verlenen van bouwvergunning op hoofdlijnen, waarbij het concrete type te realiseren windturbine nog niet is aangegeven.

3.4.1. Vastgesteld kan worden dat de aanvraag om bouwvergunning en vrijstelling ziet op het realiseren van vier windturbines, maar dat de aanvraag geen aanduiding bevat van het type windturbine. Aangegeven is onder meer dat de ashoogte van de windturbine minimaal 85 meter en maximaal 105 meter hoog zal worden en dat de tiphoogte minimaal 120 meter en maximaal 150 meter hoog zal worden. Bij de aanvraag zijn, als voorbeeld van een mogelijk te kiezen type windturbine, tekeningen gevoegd van het type Vestas V90, dat de als maximaal opgegeven afmetingen heeft. Verweerder heeft bij het primaire besluit vrijstelling verleend en de bouwvergunning op hoofdlijnen verleend. In het bestreden besluit is, met toepassing van artikel 4, derde lid, van het Besluit indieningsvereisten aanvraag bouwvergunning (Biab) als aanvullende voorwaarde gesteld dat drie weken voor de start van de bouwwerkzaamheden de bouwtekeningen en constructiegegevens dienen te worden aangeleverd.

3.4.2. In haar uitspraak van 2 mei 2007 (LJN BA4163) heeft de Afdeling overwogen dat, hoewel de wetgever het begrip 'project' niet nader heeft gedefinieerd, dit niet betekent dat iedere activiteit die in ruimtelijke zin in plaats, afmeting en functie is te begrenzen zich leent voor de toepassing van de projectprocedure als bedoeld in artikel 19 van de WRO. Het beoogde project zal in de mate van concreetheid moeten zijn te onderscheiden van de normering neergelegd in een bestemmingsplan.

Het verlenen van vrijstelling voor windturbines waarvan het type en de precieze afmetingen nog niet vaststaan, verhoudt zich naar het oordeel van de rechtbank niet met dit uitgangspunt. Door in het vrijstellingsbesluit de mogelijkheid open te laten om in een later stadium een keuze te maken in het type windturbine, is het project onvoldoende concreet.

De door vergunninghoudster in dit kader genoemde uitspraak van de Afdeling van 28 januari 2004 (nr. 200304649/1), waarin eveneens sprake was van het vergunnen van windturbines waarvan het type nog niet vaststond, is naar het oordeel van de rechtbank niet vergelijkbaar. Deze uitspraak heeft betrekking op verlening van vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet, waarvoor een ander toetsingskader geldt dan voor het verlenen van vrijstelling en bouwvergunning.

De rechtbank is op grond van het voorgaande van oordeel dat het besluit tot verlening van vrijstelling, zoals in stand gelaten bij het bestreden besluit, een zorgvuldige voorbereiding ontbeert. Het bestreden besluit is dan ook in strijd met artikel 3:2 van de Awb.

In paragraaf 1.5, onderdeel 3, van hoofdstuk 1 van de bijlage bij het Biab, zijn genoemd: gegevens en bescheiden als genoemd in de paragrafen 1.2.1a, 1.2.2, 1.2.4 en 1.2.5, voor zover het niet de hoofdlijnen van de brandveiligheid betreft.

De rechtbank stelt vast dat in paragraaf 1.2.1b van de bijlage ("gegevens en bescheiden ten behoeve van toetsing aan overige voorschriften van het bestemmingsplan en aan stedenbouwkundige voorschriften bouwverordening") onder f de hoogte van het bouwwerk ten opzichte van het straatpeil is genoemd. De gegevens, genoemd in paragraaf 1.2.1b van de bijlage, zijn niet genoemd in paragraaf 1.5 en vallen dus niet onder de werking van artikel 4, derde lid, van het Biab.

Gelet op hetgeen is overwogen in rechtsoverweging 3.4.2, is de rechtbank van oordeel dat verweerder zich niet in redelijkheid op het standpunt heeft kunnen stellen dat gegevens betreffende het type windturbine niet nodig zijn om aannemelijk te maken dat het desbetreffende bouwen voldoet aan de bij of krachtens de wet voor dat bouwen geldende eisen. Het besluit tot verlening van bouwvergunning op hoofdlijnen, zoals in stand gelaten bij het bestreden besluit, is dan ook in strijd met artikel 4 van het Biab.

3.5. Gelet op het voorgaande dienen ook de beroepen van de Stichting en van [eiser I] gegrond te worden verklaard. Ook in zoverre komt het bestreden besluit voor vernietiging in aanmerking.

Beslist wordt, mede gelet op artikel 8:74 van de Awb, als volgt.

4. Beslissing

De rechtbank

Deze uitspraak is gedaan door mr. L. van Gijn, voorzitter, en mr. H.J.M. Besselink en mr. E. Horsthuis, rechters, in tegenwoordigheid van mr. J.N. Witsen, griffier.

De griffier, De voorzitter,

Uitgesproken in het openbaar op 23 december 2010.

Tegen deze uitspraak staat voor belanghebbenden, behoudens het bepaalde in artikel 6:24 juncto 6:13 van de Awb, binnen 6 weken na de dag van verzending hiervan, hoger beroep open bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, Postbus 20019, 2500 EA 's-Gravenhage.

Verzonden op: 23 december 2010.