Rechtbank Gelderland, 06-07-2022, ECLI:NL:RBGEL:2022:3405, AWB - 20 _ 4553

Eiseres stelt dat zij zich zonder haarwerk niet in de openbaarheid durft te begeven en daardoor in een sociaal isolement dreigt te belanden. Zij werkt (bijvoorbeeld) als vrijwilliger bij een kinderdagverblijf en verwacht dat de kinderen het raar zouden vinden en opmerkingen zouden maken als zij zonder haarwerk verschijnt. Ook binnenshuis wil eiseres niet zonder haarwerk leven, omdat zij niet wil dat haar echtgenoot de kale plekken op haar hoofd ziet. Eiseres stelt dat zij geen baat heeft bij een goedkopere pruik die wel door haar zorgverzekering zou zijn gedekt, omdat vanwege een huidaandoening de plakstrips van een goedkopere pruik niet op haar hoofdhuid zouden blijven zitten.

Na de schorsing van het onderzoek ter zitting heeft verweerder opnieuw een keukentafelgesprek met eiseres gevoerd. Dit heeft geresulteerd in het onderzoeksverslag van augustus 2021, waarin uiteen wordt gezet dat eiseres beter zou moeten onderzoeken of een uitgebreidere aanvullende zorgverzekering een oplossing biedt, of zich zou kunnen wenden tot de Ombudsman Zorgverzekeringen om haar huidige verzekeraar te bewegen om meer te vergoeden. Ook wijst verweerder erop dat de noodzaak van een haarwerk uiteindelijk is gebaseerd op angstklachten. Verweerder stelt dat de angstklachten weliswaar worden voorkomen door het dragen van een haarwerk, maar dat de angst zelf een medisch probleem is en kan worden behandeld. Tijdens de zitting van de rechtbank op 4 april 2022 heeft verweerder verklaard dat hiermee het standpunt uit het bestreden besluit is verlaten. Verweerders standpunt is nu dat wel sprake is van een participatieprobleem, maar dat niet aannemelijk is gemaakt dat een maatwerkvoorziening hiervoor geboden is.

3. De rechtbank constateert dat het bestreden besluit niet deugdelijk is gemotiveerd, reeds omdat de onder 2.1 weergegeven afwijzingsgrond daarin ontbreekt. Het beroep is daarom gegrond en het bestreden besluit wordt vernietigd. De rechtbank onderzoekt in deze uitspraak of de rechtsgevolgen van het bestreden besluit in stand kunnen worden gelaten op basis van de gegeven motivering zoals verwoord in het onderzoeksverslag van augustus 2021 en wat op de zitting van 4 april 2022 door verweerder is verklaard.

4. De rechtbank stelt vast dat het onderzoeksverslag van augustus 2021 is opgebouwd volgens het stappenplan dat de Centrale Raad van Beroep (CRvB) hanteert.¹ De CRvB onderscheidt de volgende vier stappen:

1. Vaststellen van de hulpvraag;

2. Vaststellen welke problemen worden ondervonden bij de zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie;

3. Bepalen welke ondersteuning naar aard en omvang nodig is om een passende bijdrage te leveren aan de zelfredzaamheid of participatie;

4. Onderzoeken of en in hoeverre de eigen mogelijkheden, gebruikelijke hulp, mantelzorg, ondersteuning door andere personen uit het sociale netwerk en voorliggende (algemene) voorzieningen de nodige hulp en ondersteuning kunnen bieden.

De rechtbank interpreteert het huidige standpunt van verweerder, zoals weergegeven onder 2.1, als een zogenoemde afstemming op de omstandigheden en mogelijkheden van eiseres vanwege het complementaire karakter van de Wmo 2015. Verweerder stelt namelijk in zijn beoordeling dat in de bovenstaande derde stap geen maatwerkvoorziening nodig is, in de eerste plaats omdat eiseres mogelijk meer vergoeding van haar (aanvullende) zorgverzekering kan krijgen en dit eerst beter moet uitzoeken. Dit roept de vraag op hoeveel eigen onderzoek van eiseres mag worden verwacht. Zij heeft namelijk al uit eigen beweging contact gelegd met haar zorgverzekeraar Menzis en al ten tijde van de aanvraag uiteengezet hoeveel vergoeding zij kan krijgen. Zij heeft Menzis ook verzocht om een hogere vergoeding op basis van coulance, maar uit de e-mail van 28 september 2021 blijkt dat Menzis daar niet aan kan of wil meewerken. Ook heeft eiseres tevergeefs de Ombudsman benaderd, zo blijkt uit de e-mail van 13 november 2020. Verweerder wijst er weliswaar op dat eiseres zich nog kan wenden tot de Ombudsman Zorgverzekeringen, maar het is maar zeer de vraag of dat iets zou opleveren gelet op deze overgelegde correspondentie. De rechtbank kan verweerder niet volgen in zijn standpunt. Uit artikel 2.3.2 vierde lid onder f, van de Wmo 2015 vloeit voort dat het in de eerste plaats op de weg van verweerder ligt om samen te werken met zorgverzekeraars en andere partijen om te komen tot een zo goed mogelijk afgestemde dienstverlening met het oog op de behoefte aan verbetering van de zelfredzaamheid of de participatie van eiseres. Het uitzoekwerk dat eiseres heeft gedaan, had dus juist door verweerder gedaan moeten worden. Verweerder werpt eiseres daarom ten onrechte tegen dat zij eerst beter moet uitzoeken of een hogere vergoeding vanuit haar zorgverzekering mogelijk is.

Verweerder stelt ook dat het participatieprobleem van eiseres is gelegen in angstklachten die ontstaan zodra zij zich zonder haarwerk in de openbaarheid begeeft en dat hiervoor medische behandeling en vergoeding daarvan door de zorgverzekering uitkomst kan bieden. Verweerder heeft deze stellingname echter in het geheel niet onderbouwd met bijvoorbeeld een psychologisch onderzoek. De diagnose angstklachten is uit de losse pols gesteld, terwijl uit het onderzoeksverslag van augustus 2021 duidelijk blijkt dat eiseres mét haarwerk geen angst heeft om zich in de openbaarheid te begeven. Welke behandeling aangewezen zou zijn, wordt door verweerder evenmin verduidelijkt. Los daarvan verheldert verweerder ook niet waarom een behandeling voor de door verweerder gestelde - maar niet onderzochte - angstklachten een doelmatige oplossing van dit participatieprobleem zou vormen. Nu verweerder zijn standpunt aangaande het bestaan van angstklachten op geen enkele wijze heeft onderbouwd, kan verweerder evenmin met kracht van argumenten stellen dat behandeling een oplossing zou bieden voor het participatieprobleem van eiseres. De zogenoemde afstemming zoals door verweerder gesteld, is niet houdbaar. Naar het oordeel van de rechtbank ligt een andere oplossing meer voor de hand, namelijk toekenning van de financiële tegemoetkoming voor een deugdelijk haarwerk waarmee het participatieprobleem wordt opgelost.