Rechtbank Midden-Nederland, 12-08-2014, ECLI:NL:RBMNE:2014:3558, AWB-13_3943

Artikel 3:13, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek (BW) bepaalt dat degene aan wie een bevoegdheid toekomt, haar niet kan inroepen, voor zover hij haar misbruikt.

De rechtbank dient, gelet op bovenstaand procesverloop, allereerst de vraag te beantwoorden of (de gemachtigde van) eiser op juiste wijze van zijn bevoegdheden gebruik heeft gemaakt. In navolging van de uitspraak van de rechtbank Rotterdam van 12 december 2013 (ECLI:NL:RBROT:2013:10241), stelt de rechtbank vast dat de aard van de verhouding tussen overheid en burger met zich brengt dat niet snel mag worden aangenomen dat sprake is van misbruik van bevoegdheid door (de gemachtigde van) een burger. Een burger moet immers de ruimte krijgen om tegen besluiten van de overheid op te komen. Naar het oordeel van de rechtbank staat de bestuursrechtelijke aard van de rechtsbetrekking er evenwel niet aan in de weg dat in deze verhouding een bevoegdheid kan worden misbruikt door een burger jegens de overheid.

De manier waarop (de gemachtigde van) eiser in de onderhavige zaak te werk is gegaan leidt de rechtbank tot het oordeel dat eiser in dit geval misbruik heeft gemaakt van bevoegdheden die hij (en zijn gemachtigde namens hem) heeft tot het indienen van een Wob-verzoek, een ingebrekestelling en een bezwaarschrift. Zoals uit het hiervoor weergegeven procesverloop volgt, heeft de oplegging van een boete van € 23,- eiser aanleiding gegeven tot het indienen van een veelheid aan Wob-verzoeken / ingebrekestellingen. Na indiening van Wob-verzoek I heeft eiser zowel in de primaire fase als in de bezwaarfase ingebrekestellingen aan verweerder verzonden, waarbij hij telkens expliciet melding maakte van zijn mogelijke aanspraak op een dwangsom. Nadat eiser bezwaar had gemaakt tegen het primaire besluit en hij in afwachting was van een beslissing op dit bezwaar, heeft hij Wob-verzoek II ingediend. Dit Wob-verzoek zag in essentie op dezelfde stukken als Wob-verzoek I, dat dus nog voorwerp was van een bezwaarprocedure. Ook in het kader van de besluitvorming over Wob-verzoek II heeft eiser een ingebrekestelling aan verweerder verstuurd, waarbij hij zijn mogelijke aanspraak op een dwangsom kenbaar maakte. Vervolgens heeft eiser ook in het kader van het beroep tegen de boete van € 23,- een ingebrekestelling aan verweerder verzonden, wederom met vermelding van de mogelijke verschuldigdheid van een dwangsom. De rechtbank stelt daarbij vast dat iedere brief die door eiser aan verweerder is gestuurd een ander kenmerk heeft. Door een dergelijke grote hoeveelheid Wob-verzoeken en ingebrekestellingen te verzenden, met steeds een ander kenmerk, en door vervolgens niet de besluitvorming op een bezwaarschrift af te wachten maar een volgend verzoek gebaseerd op dezelfde verkeersovertreding in te dienen, heeft eiser verweerder ernstig bemoeilijkt in zijn taak om steeds binnen de wettelijk gestelde termijn een deugdelijk besluit te nemen en tevens het overzicht van de lopende zaken te behouden. Deze handelwijze kan niet los worden gezien van het feit dat de gemachtigde van eiser, zoals verweerder ter zitting heeft toegelicht, in het jaar 2013 alleen al bij de Centrale Verwerking Openbaar Ministerie (CVOM) namens ongeveer 300 verzoekers meer dan 1000 Wob-verzoeken heeft ingediend. Dit aantal bevat nog niet de ingebrekestellingen en bezwaar- en beroepschriften die daarop zijn gevolgd.

De rechtbank leidt uit het voorgaande af dat de handelwijze van (de gemachtigde van) eiser in dit geval niet gericht is geweest op het tijdig verkrijgen van informatie over de door hem gepleegde verkeersovertreding, maar op het incasseren van dwangsommen. De rechtbank is daarom van oordeel dat sprake is van misbruik van procesrecht. Het beroep zal daarom niet-ontvankelijk worden verklaard.

Verweerder heeft de rechtbank verzocht eiser te veroordelen in de door hem gemaakte proceskosten. Voor de vaststelling van de hoogte van de proceskostenvergoeding kan volgens verweerder aansluiting worden gezocht bij de proceshandelingen die op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht (Bpb) voor vergoeding in aanmerking komen.

De rechtbank ziet gelet op de overwegingen 3 en 4 op zich aanleiding om het verzoek van verweerder om eiser te veroordelen in de proceskosten toe te wijzen. Er is echter niet gebleken van kosten die op grond van artikel 1 van het Bpb voor vergoeding in aanmerking komen. De rechtbank overweegt daarbij dat verweerder niet is vertegenwoordigd door een derde die beroepsmatig aan hem rechtsbijstand verleent. Ook van de overige in dat artikel genoemde kosten is niet gebleken. Om die reden dient het verzoek in dit geval toch te worden afgewezen.