Rechtbank Noord-Nederland, 29-12-2015, ECLI:NL:RBNNE:2015:6156, AWB - 13-32619

Verweerder heeft zich op het standpunt gesteld dat eiseres onvoldoende heeft meegewerkt aan de vaststelling van de reisroute, nu zij haar reisverhaal niet heeft onderbouwd met het gebruikte grensoverschrijdingsdocument, noch voldoende andere reisbewijzen, noch met enig ander al dan niet indicatief bewijs in de zin van Verordening (EG) nr. 343/2003. Ter motivering van dit standpunt heeft verweerder aangegeven dat het niet aannemelijk is dat eiseres geen enkel (indicatief) bewijs van de reis kan overleggen, noch in staat is om gedetailleerde en verifieerbare verklaringen omtrent de reisroute te geven. Immers, eiseres heeft verklaard dat zij met het vliegtuig van Nairobi (Kenia) via Egypte naar Nederland is gereisd. In redelijkheid mag worden verondersteld dat deze reizen met documenten zijn te staven, aldus verweerder. Eiseres heeft verklaard dat zij het gebruikte paspoort en het vliegticket na de controles in Kenia en Egypte heeft afgestaan aan de reisagent. Voor verweerder is in deze verklaring geen aanleiding gelegen om het ontbreken van documenten niet aan eiseres toe te rekenen omdat niet is gebleken dat hierbij sprake was van dwang van de zijde van de reisagent. Verder heeft eiseres verklaard dat zij op de luchthaven van aankomst niet is gecontroleerd. Verweerder merkt daarover op dat eiseres volgens haar verklaring met een directe vlucht vanuit Egypte kwam. Daarom acht verweerder haar verklaring dat zij op de luchthaven van aankomst niet is gecontroleerd, niet geloofwaardig.Daarnaast acht verweerder de verklaringen van eiseres over haar reisroute niet consistent, geloofwaardig, gedetailleerd en verifieerbaar. Verweerder overweegt daartoe dat van een persoon die verklaard heeft van Somalië, via Kenia en Egypte, naar Nederland te zijn gereisd, in alle redelijkheid mag worden verwacht dat zij informatie kan verschaffen over eenvoudige zaken als op welke luchthaven in Egypte zij is overgestapt, op welke luchthaven in Europa of Nederland zij is aangekomen, met welke luchtvaartmaatschappij zij van Egypte naar Europa is gevlogen en hoe laat de vlucht arriveerde. Eiseres heeft daarom niet aannemelijk gemaakt dat het ontbreken van documenten die haar reisverhaal onderbouwen niet aan haar is toe te rekenen.

Verweerder heeft zich vervolgens op het standpunt gesteld dat het asielrelaas van eiseres positieve overtuigingskracht ontbeert. Daartoe heeft verweerder onder meer overwogen dat de verklaringen van eiseres over de handelwijze van de vijf gewapende mannen die het op haar hadden gemunt - de mannen die haar wilden ontvoeren en doden -, ongerijmd zijn. Verweerder heeft er in dit verband op gewezen dat uit de verklaringen van eiseres volgt dat de soldaten/de bewaking in haar wijk in Mogadishu erg bedacht zijn op mensen van Al-Shabaab. Verweerder vindt het dan ongerijmd dat, desondanks, deze vijf gewapende mannen - volgens de verklaring van eiseres - zich drie keer in haar wijk hebben gewaagd om haar vandaaruit te ontvoeren, hetgeen telkens zou zijn mislukt. Verweerder wijst er op dat - zo zou worden uitgegaan van de verklaring van eiseres daarover - deze vijf gewapende mannen eiseres kennelijk belangrijk genoeg vonden om het risico te nemen dat zij door de soldaten/de bewaking in haar wijk zouden worden aangezien voor Al-Shabaab leden. Ervan uitgaande dat deze mannen eiseres zó belangrijk vonden, is het volgens verweerder ongerijmd dat deze mannen zich telkens, op eenvoudige wijze, van hun voornemen om eiseres te ontvoeren (om haar daarna te doden) hebben laten afbrengen. Hierdoor moesten deze mannen zich immers - na elke poging eiseres in haar wijk aan te treffen - telkens weer opnieuw aan het risico blootstellen die wijk in te gaan waar - volgens eiseres - de soldaten/de bewaking erg bedacht zijn op mensen van Al-Shabaab.

Naar het oordeel van de rechtbank heeft verweerder zich, (reeds) met zijn hiervoor onder 3.1. vermelde motivering, in redelijkheid op het standpunt kunnen stellen dat van de verklaringen van eiseres over de directe redenen van haar vertrek uit Somalië geen positieve overtuigingskracht uitgaat. Hetgeen eiseres in beroep daartegen heeft ingebracht, is onvoldoende voor een ander oordeel.

Eiseres heeft in het kader van haar beroep op artikel 3 van het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) ter zitting verwezen naar de uitspraak van de ABRvS van 27 juli 2015 in zaak nr. 201500573/1/V2 waarin de vraag voorlag naar de risico’s bij terugkeer van Somaliërs die afkomstig zijn uit gebieden die onder de controle staan van Al-Shabaab en die hebben aangevoerd door Al-Shabaab als terugkeerder te zullen worden herkend. Eiseres wijst er op dat zij in haar beroepsgronden van 9 maart 2015 dit heeft aangevoerd.

Niet in geschil is dat eiseres afkomstig is uit Mogadishu.

Verweerder heeft in het bestreden besluit geen afdoende gemotiveerd standpunt ingenomen over het risico dat eiseres, bij terugkeer naar Somalië, stelt aldaar te lopen als “terugkeerder”. Daarom is het beroep gegrond. Het bestreden besluit dient te worden vernietigd wegens strijd met artikel 3:46 van de Awb.

In zijn nadere reactie van 30 november 2015 heeft verweerder alsnog een standpunt ingenomen over - kort gezegd - het risico voor eiseres, bij terugkeer naar Somalië, als “terugkeerder”.

Ter zitting van 17 december 2015 heeft de gemachtigde van verweerder desgevraagd verklaard dat, voor zover haar bekend, het door de staatsecretaris aan de minister van Buitenlandse Zaken gevraagde nieuwe ambtsbericht, waarover de staatsecretaris ter zitting [van 30 april 2015] bij de ABRvS heeft gemeld dat dit naar verwachting aan het einde van de zomer van 2015 zal verschijnen, nog niet is verschenen.Voorts heeft de gemachtigde van verweerder desgevraagd verklaard dat zij niet weet, waarom het aangekondigde ambtsbericht nog niet is verschenen.

De rechtbank ziet geen aanleiding om met toepassing van artikel 8:72, derde lid, van de Awb de rechtsgevolgen van het bestreden besluit in stand te laten. Daarbij heeft de rechtbank gelet op het hiervoor onder 4.3. vermelde. Voorts heeft de rechtbank laten wegen dat het aangekondigde ambtsbericht met daarin voor de zaak van eiseres relevante informatie, nog niet is verschenen. Het standpunt van verweerder, neergelegd in zijn nadere reactie van 30 november 2015, acht de rechtbank op dit moment onvoldoende om niettemin de rechtsgevolgen in stand te laten.