Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 13-05-2015, ECLI:NL:RBZWB:2015:3105, AWB- 15_1601 VV en AWB- 15_1602

De voorzieningenrechter oordeelt dat het beroep ontvankelijk is, en overweegt daartoe het volgende.

Ingevolge artikel 8:1 van de Awb kan een belanghebbende tegen een besluit beroep bij de bestuursrechter instellen.

Verzoekers sub 1 hebben de eigendom van het perceel [adres] te [plaatsnaam]. Hun woning is op ongeveer 200 meter van de vergunde bebouwing gelegen. Verzoekers sub 2 hebben de eigendom van het perceel [adres] te[plaatsnaam]. Hun woning is op ongeveer 340 meter van de vergunde bebouwing gelegen. Vanuit beide woningen bestaat zicht op de locatie waar vergunninghouder de gewraakte bedrijfsbebouwing wil realiseren.

De zojuist geschetste omstandigheden, in onderlinge samenhang bezien, leiden de voorzieningenrechter tot de conclusie dat de door het bestreden besluit mogelijk gemaakte ontwikkeling een relevante invloed op het woongenot van verzoekers heeft. Daarom oordeelt de voorzieningenrechter dat verzoekers een persoonlijk (van anderen te onderscheiden), actueel en rechtstreeks belang bij de vernietiging van het bestreden besluit hebben. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter wordt de afstand tussen de woningen en de in geding zijnde bouwlocatie namelijk gecompenseerd door de omvang van de krachtens het bestreden besluit toegestane bebouwing.

De voorzieningenrechter oordeelt dat in het onderhavige geval niet wordt voldaan aan alle formele eisen voor het verlenen van een omgevingsvergunning voor het afwijken van het bestemmingsplan, en overweegt daartoe het volgende.

Anders dan het college en vergunninghouder blijkbaar veronderstellen, is er geen rechtsregel die een belanghebbende verbiedt om tijdens de beroepsfase voor het eerst te klagen over het ontbreken van voorwaarden voor de uitoefening van een ter discussie staande bevoegdheid. Hierbij neemt de voorzieningenrechter in aanmerking dat artikel 6:13 van de Awb slechts ziet op zogeheten ‘besluitonderdelen’, dit wil zeggen: beslissingen die ook in de vorm van een zelfstandig besluit hadden kunnen worden genomen. Het standpunt van een bestuursorgaan over zijn eigen bevoegdheid kan niet als zo’n besluitonderdeel worden aangemerkt.

Artikel 2.12, eerste lid, aanhef en onder a sub 3, van de Wabo bepaalt dat een vergunning voor het afwijken van een bestemmingsplan kan worden verleend, indien de motivering van het besluit een goede ruimtelijke onderbouwing bevat.

Bij besluit van 25 november 2010 heeft de gemeenteraad van Sluis (hierna: gemeenteraad) onder meer bepaald dat een vvgb niet is vereist voor zover het college bevoegd is tot toepassing van artikel 2.12, eerste lid, aanhef en onder a sub 3, van de Wabo.

In haar uitspraak van 27 augustus 2014 (ECLI:NL:RVS:2014:3207) heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: AbRS) geoordeeld dat het besluit van de gemeenteraad van Smallingerland van 5 oktober 2010 – waarbij werd bepaald dat “een verklaring van geen bedenkingen niet is vereist voor het toepassen van artikel 2.12, eerste lid, onder a, onder 3º van de Wabo” – wegens onverbindendheid buiten toepassing moet blijven.

Blijkens de gedingstukken en de daarover ter zitting afgelegde verklaringen volgt het college de bestendige gedragslijn om elke aanvraag om verlening van een omgevingsvergunning voor het afwijken van een bestemmingsplan te toetsen aan het – door het college van provinciale staten van Zeeland op 28 september 2012 vastgestelde – beleidsdocument “Omgevingsplan 2012-2018 (hierna: Omgevingsplan). Aldus vormt het Omgevingsplan een onderdeel van het gemeentelijk planologisch beleid.

Belanghebbenden mogen erop vertrouwen dat het college bij het beslissen op aanvragen om verlening van omgevingsvergunningen voor het afwijken van een bestemmingsplan handelt overeenkomstig de inhoud van het Omgevingsplan, mede omdat dit beleid schriftelijk is vastgelegd en door belanghebbenden eenvoudig kan worden geraadpleegd. Daarom mag het college slechts van het Omgevingsplan afwijken, indien het (a) daaraan voorafgaand een zorgvuldig onderzoek naar de relevante feiten en de af te wegen belangen verricht en (b) in een deugdelijke motivering aan de belanghebbenden verantwoording aflegt over het feitenonderzoek dat en de belangenafweging die tot de betreffende afwijking hebben geleid.

Partijen zijn het erover eens – en ook de voorzieningenrechter oordeelt – dat realisering van het in de aanvraag omschreven project moet worden aangemerkt als een nieuwvestiging in de zin van paragraaf 3.1.10 van het Omgevingsplan. Daarom mag, volgens het Omgevingsplan, pas medewerking aan het initiatief van vergunninghouder worden verleend indien (a) het college kan aantonen dat er voor vergunninghouder geen vrijkomende agrarische bouwblokken beschikbaar zijn, (b) uit een advies van de Agrarische Adviescommissie Zeeland (hierna: AAZ) blijkt van een bedrijfseconomische noodzaak voor de verplaatsing van het bedrijf van vergunninghouder en (c) een bijdrage wordt geleverd aan sanering van agrarische opstallen elders.

De gedingstukken en de behandeling ter zitting wekken de indruk dat het college denkt een keuze te kunnen maken tussen een onderzoek ter beantwoording van de vraag of er voor vergunninghouder vrijkomende agrarische bouwblokken beschikbaar zijn, en het leveren van een bijdrage aan sanering van agrarische opstallen elders. Anders valt niet te verklaren waarom het college de zoektocht naar vrijkomende agrarische bouwblokken in 2010 heeft gestaakt, en vanaf toen is gaan kijken naar mogelijkheden om agrarische opstallen elders te saneren.

Vervolgens constateert de voorzieningenrechter dat het college niet heeft gewezen op recent en actueel onderzoek waaruit kan worden afgeleid dat er voor vergunninghouder vrijkomende agrarische bouwblokken beschikbaar zijn. Daarom is de voorzieningenrechter van oordeel dat het bestreden besluit in zoverre onvoldoende zorgvuldig is voorbereid.

Belanghebbenden mogen erop vertrouwen dat het college bij het beslissen op aanvragen om verlening van omgevingsvergunningen voor het afwijken van een bestemmingsplan handelt overeenkomstig de inhoud van de Richtlijn, mede omdat dit beleid schriftelijk is vastgelegd en door belanghebbenden eenvoudig kan worden geraadpleegd. Daarom mag het college slechts van de Richtlijn afwijken, indien het (a) daaraan voorafgaand een zorgvuldig onderzoek naar de relevante feiten en de af te wegen belangen verricht en (b) in een deugdelijke motivering aan de belanghebbenden verantwoording aflegt over het feitenonderzoek dat en de belangenafweging die tot de betreffende afwijking hebben geleid.

Partijen – en ook de voorzieningenrechter – leiden uit de tekst van paragraaf 2.2 van de Richtlijn af dat een nieuw agrarisch bedrijf landschappelijk moet worden ingepast door middel van een groenstrook met een breedte van minimaal 10 m1, en dat een groenstrook met een breedte van 5 m1 alleen aanvaardbaar is als blijkt van een goed beplantingsplan dat is opgesteld door een landschapsarchitect of een landschapdeskundig bureau.

Blijkens de gedingstukken hoeft vergunninghouder rondom de door hem beoogde bebouwing slechts een groenstrook van 5 m1 te realiseren. Het college heeft deze uitzondering op de hoofdregel – een groenstrook heeft een breedte van minimaal 10 m1 –slechts gemotiveerd door verwijzing naar een beplantingsplan van een hovenier, zonder duidelijk te maken dat en waarom de betrokken hovenier zich qua deskundigheid kan meten met een landschapsarchitect of een landschapdeskundig bureau in de zin van paragraaf 2.2 van de Richtlijn. Daarom is de voorzieningenrechter van oordeel dat het bestreden besluit in zoverre onvoldoende zorgvuldig is voorbereid en (dus) evenmin kan worden gedragen door de daaraan ten grondslag gelegde motivering.

Het college lijkt te veronderstellen dat het gebruik van een bedrijf met bebouwing in de door vergunninghouder beoogde zin niet zal leiden tot meer verkeersbewegingen dan het gebruik van agrarische grond zonder bebouwing. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter ligt die veronderstelling echter niet voor de hand, aangezien het gebruik van grond doorgaans wordt geïntensiveerd als daarop bebouwing staat. In het verlengde hiervan is zij van oordeel dat over de verkeerskundige effecten slechts rechtens houdbare conclusies kunnen worden getrokken, als die conclusies zijn gebaseerd op onderzoek van een terzake deskundige persoon of instantie.

Het college heeft gesteld dat een verkeerskundige van de gemeente Sluis bij de voorbereiding van het bestreden besluit betrokken is geweest, en dat (een medewerker) van het bevoegde waterschap zich rekenschap van de verkeerskundige effecten van het bestreden besluit heeft gegeven. Die stellingen worden echter niet geschraagd door documenten waaruit die betrokkenheid en rekenschap blijken. Daarom is de voorzieningenrechter van oordeel dat het bestreden besluit in zoverre niet kan worden gedragen door de daaraan ten grondslag gelegde motivering.

Het college zal een nieuwe beslissing op de aanvraag moeten nemen, met inachtneming van hetgeen in deze uitspraak is overwogen. Het college krijgt hiervoor zestien weken de tijd, te rekenen vanaf de dag waarop deze uitspraak zal worden verzonden. Hierbij neemt de voorzieningenrechter in aanmerking dat de gemeenteraad hoe dan ook bij de voorbereiding van de nieuwe beslissing op de aanvraag zal moeten worden betrokken.

Wat betreft de voorbereiding van de nieuwe beslissing op de aanvraag overweegt de voorzieningenrechter – onder verwijzing naar artikel 8:72, vierde lid, aanhef en onder a, van de Awb – dat het college de artikelen 3:11 tot en met 3:17 van de Awb niet nogmaals in acht hoeft te nemen. Hierbij neemt de voorzieningenrechter in aanmerking dat deze uitspraak geen vrijbrief mag vormen voor andere belanghebbenden dan verzoekers en vergunninghouder om de rechtmatigheid van de beslissing op de aanvraag alsnog te betwisten. De mogelijkheid tot het naar voren brengen van een zienswijze als bedoeld in artikel 3:15, eerste lid, van de Awb is immers, van 21 augustus 2014 tot en met 2 oktober 2014, in voldoende mate geboden.

Nu de voorzieningenrechter het beroep gegrond zal verklaren, dient het college het voor de behandeling van die zaak betaalde griffierecht aan verzoekers te vergoeden. Verder zal de voorzieningenrechter bepalen dat het college ook het voor de behandeling van het verzoek om voorlopige voorziening betaalde griffierecht aan verzoekers moet vergoeden. De in dat verzoek vervatte gronden zijn, naar het oordeel van de voorzieningenrechter, namelijk terecht voorgedragen.

De voorzieningenrechter zal het college veroordelen tot vergoeding van de proceskosten die verzoekers wegens de door mr. Cornelissen verleende rechtsbijstand hebben gemaakt. De voorzieningenrechter stelt deze kosten – met toepassing van het Besluit proceskosten bestuursrecht – vast op € 980 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen ter zitting, met een waarde per punt van € 490 en wegingsfactor 1). Hierbij neemt zij in aanmerking dat de motivering van het verzoek om voorlopige voorziening en het beroep identiek zijn.