Raad van State, 16-10-2013, ECLI:NL:RVS:2013:1551, ​201300837/1/R1 en 201302394/1/R1

Ingevolge artikel 8:58, eerste lid, van de Awb kunnen partijen tot tien dagen voor de zitting nadere stukken indienen. Ook indien een stuk niet binnen de daarvoor gestelde termijn is ingediend, is het - zoals volgt uit eerdere uitspraken van de Afdeling (uitspraken van 27 mei 2004 in zaak nrs. 200403247/1 en 200403249/1 en van 11 juli 2007 in zaak nr. 200700299/1) - aan de rechter om te beslissen of de goede procesorde zich ertegen verzet dat het desbetreffende stuk bij de beoordeling van het bestreden besluit wordt betrokken. De Afdeling ziet geen aanleiding voor het oordeel dat door de late indiening van het nadere stuk van de raad van 1 augustus 2013 [appellant] en anderen zijn belemmerd om daarop adequaat te reageren of de goede voortgang van de procedure daardoor anderszins is belemmerd. Het nadere stuk van de raad, dat tien dagen voor de zitting bij de Raad van State is binnengekomen, wordt derhalve niet wegens strijd met een goede procesorde buiten beschouwing gelaten. Hierbij betrekt de Afdeling dat in dit nadere stuk wordt ingegaan op aspecten die reeds onderwerp van geschil waren en waaromtrent de Afdeling reeds in haar brief van 14 juni 2013 heeft aangegeven dat deze ter zitting aan de orde zouden komen, zodat [appellant] en anderen zich hierop reeds vanaf 15 juni 2013 in het bijzonder konden voorbereiden. Weliswaar is wat betreft het aspect natuur door de raad als bijlage bij het nadere stuk van 1 augustus 2013 een nadere notitie overgelegd, maar nu deze notitie slechts twee pagina’s beslaat en een toelichting vormt op twee ecologische rapporten die aan het bestemmingsplan ten grondslag liggen, bestaat geen grond voor het oordeel dat [appellant] en anderen onvoldoende in staat zijn geweest hierop ter zitting adequaat te reageren.

9. [appellant] en anderen voeren onder meer aan dat het rapport "Akoestisch onderzoek ’t Schouw te Watergang" van Goudappel Coffeng van 7 augustus 2009 ondeugdelijk is en derhalve niet aan het bestemmingsplan ten grondslag had mogen worden gelegd. Bovendien is volgens hen uitgegaan van een te hoge maximaal vast te stellen hogere waarde en zal het bestemmingsplan leiden tot een overschrijding van de maximaal vast te stellen hogere waarden. Daarnaast voeren zij aan dat het besluit tot vaststelling van hogere waarden ten onrechte pas is genomen na de vaststelling van het bestemmingsplan. Voorts wijzen zij er op dat de verkeerstellingen waarvan in het rapport "Verkeersonderzoek vier bouwlocaties in Watergang" van Goudappel Coffeng van 28 juni 2010 is uitgegaan, ten onrechte zijn uitgevoerd in een periode waarin sprake was van onderhoudswerkzaamheden en omleidingen ter plaatse. Verder vrezen zij dat het geluid afkomstig van het verkeer op de N235 zal weerkaatsen op de gevels van de voorziene woningen met als gevolg dat hun achtergevels niet langer geluidsluw zullen zijn.

Nu het besluit tot vaststelling van het onderhavige bestemmingsplan is vereist voor de ontwikkeling dan wel verwezenlijking van een gebied ten behoeve van de bouw van 54 woningen, is afdeling 2 van hoofdstuk 1 van de Chw van toepassing op het besluit tot vaststelling van het bestemmingsplan.

Ingevolge artikel 1.9 van de Chw, zoals dat luidde ten tijde van belang, mag de administratieve rechter een besluit niet vernietigen op de grond dat het in strijd is met een geschreven of ongeschreven rechtsregel of een algemeen rechtsbeginsel, indien deze regel of dit beginsel kennelijk niet strekt tot bescherming van de belangen van degene die zich daarop beroept.

Voor zover [appellant] en anderen vrezen voor nadelige geluidseffecten voor hun woonsituatie als gevolg van de weerkaatsing van het verkeersgeluid van de N235 op de gevels van de voorziene woningen, overweegt de Afdeling als volgt. De Wet geluidhinder stelt in zoverre geen normen waar [appellant] en anderen zich op kunnen beroepen. Dit laat onverlet dat zij zich in het kader van een goede ruimtelijke ordening wel kunnen beroepen op het belang van een goed woon- en leefklimaat ter plaatse van hun woningen, dat mogelijk zou kunnen worden beïnvloed door de in het plan voorziene woningen. Daarom staat artikel 1.9 van de Chw niet in de weg aan vernietiging van het bestreden besluit, indien de norm van een goede ruimtelijke ordening zou zijn geschonden.

Nu [appellant] en anderen slechts hebben gesteld maar niet aannemelijk gemaakt dat de bouw van de voorziene woningen een meer dan marginaal effect zal hebben op de geluidbelasting op de achtergevels van hun woningen, heeft de raad zich in redelijkheid op het standpunt kunnen stellen dat ter plaatse van de desbetreffende woningen een goed woon- en leefklimaat is gewaarborgd. Hierbij betrekt de Afdeling dat de raad ter zitting heeft aangegeven dat volgens de geluidsdeskundige in een worst case scenario - volledig volgebouwde bouwblokken met bebouwing bestaande uit bakstenen en de afwezigheid van tussenliggende obstakels, zoals erfafscheidingen en groen - de geluidbelasting op de achtergevels van de woningen van [appellant] en anderen met maximaal 1 of 2 dB zou toenemen maar dat dat er in geen geval toe zou leiden dat de geluidbelasting op de achtergevels meer dan 48 dB zou bedragen. Bij dit oordeel betrekt de Afdeling dat de woningen van [appellant] en anderen op een afstand van ongeveer 15 m van de Kanaaldijk liggen en dat de afstand tussen de voorziene woningen en de Kanaaldijk ongeveer 70 m bedraagt.

10. [appellant] en anderen voeren aan dat het bestemmingsplan is vastgesteld in strijd met de motie van de raad van 4 november 2010 om binnen het plangebied geen 54 maar 50 woningen mogelijk te maken.

Uit het stedenbouwkundig programma van eisen volgt dat daarin wordt uitgegaan van vier woningen langs de Kanaaldijk en daarnaast 55 woningen in het achterliggende uitbreidingsgebied ’t Schouw. De raad heeft blijkens het raadsbesluit vervolgens besloten het aantal van 55 woningen in het uitbreidingsgebied ’t Schouw te verminderen tot 50 woningen. Uit de verbeelding, de planregels en de plantoelichting volgt dat langs de Kanaaldijk vier woningen en in het uitbreidingsgebied ’t Schouw naast de bestaande woning die als zodanig is bestemd, 50 nieuwe woningen zijn voorzien, hetgeen de raad ter zitting heeft bevestigd. Gelet hierop bestaat geen grond voor het oordeel dat het bestemmingsplan is vastgesteld in strijd met het raadsbesluit van 4 november 2010 en derhalve met het vertrouwensbeginsel.

11. [appellant] en anderen voeren aan dat het bestemmingsplan gevolgen heeft voor het aangrenzende Natura 2000-gebied "Ilperveld, Varkensland, Oostzanerveld & Twiske", de ecologische hoofdstructuur (hierna: EHS) en de ter plaatse aanwezige soorten die zijn beschermd ingevolge de Flora- en faunawet (hierna: Ffw). Zij wijzen er op dat onvoldoende onderzoek is gedaan naar de vraag of realisatie van het onderhavige plan en het bestemmingsplan ten behoeve van de uitbreiding van het bedrijventerrein De Dollard cumulatieve effecten heeft op het Natura 2000-gebied. Verder wijzen zij er op dat ingevolge artikel 8 van de planregels evenementen zijn toegestaan binnen het plangebied en dat onduidelijk is wat voor soort evenementen de planwetgever voor ogen heeft en wat de gevolgen daarvan zijn voor het Natura 2000-gebied en de EHS. [appellant] en anderen voeren daarnaast aan dat met betrekking tot de in het rapport "Ecologisch onderzoek Het Schouw te Waterland" van Els & Linde van september 2010 (hierna: het ecologisch rapport Het Schouw) genoemde voorzorgsmaatregelen en inrichtingsmaatregelen een regeling in het plan had moeten worden opgenomen. Voorts wijzen [appellant] en anderen erop dat gelet op artikel 19, derde lid, van de Provinciale Ruimtelijke Verordening Structuurvisie (hierna: PRVS) ten behoeve van het realiseren van watercompensatie een ontheffing is vereist en dat onduidelijk is of deze is aangevraagd en/of verleend. [appellant] en anderen concluderen dat het bestemmingsplan niet uitvoerbaar is noch zorgvuldig tot stand is gekomen, gelet op het aangrenzende Natura 2000-gebied, de aangrenzende EHS en de aanwezigheid van in de Ffw beschermde soorten.

Ingevolge artikel 19j, eerste lid, aanhef en onder a, van de Nbw 1998, houdt een bestuursorgaan bij het nemen van een besluit tot het vaststellen van een plan dat, gelet op de instandhoudingsdoelstelling, met uitzondering van de doelstellingen, bedoeld in artikel 10a, derde lid, voor een Natura 2000-gebied, de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten in dat gebied kan verslechteren of een significant verstorend effect kan hebben op de soorten waarvoor het gebied is aangewezen, ongeacht de beperkingen die ter zake in het wettelijk voorschrift waarop het berust, zijn gesteld, rekening met de gevolgen die het plan kan hebben voor het gebied.

Ingevolge het tweede lid maakt het bestuursorgaan voor plannen als bedoeld in het eerste lid, die niet direct verband houden met of nodig zijn voor het beheer van een Natura 2000-gebied, maar die afzonderlijk of in combinatie met andere plannen of projecten significante gevolgen kunnen hebben voor het desbetreffende gebied, alvorens het plan vast te stellen een passende beoordeling van de gevolgen voor het gebied waarbij rekening wordt gehouden met de instandhoudingsdoelstelling, met uitzondering van de doelstellingen, bedoeld in artikel 10a, derde lid, van dat gebied.

Ingevolge artikel 8, lid 8.2, van de planregels wordt tot een gebruik, strijdig met deze gebruiksregels, niet gerekend het tijdelijk, al dan niet periodiek gebruik van de gronden als evenemententerrein, mits de gronden niet meer dan 12 dagen per jaar worden gebruikt voor evenementen.

Ingevolge artikel 1, lid 1.19, van de planregels wordt onder evenement verstaan een publieke activiteit met een tijdelijk, plaatsgebonden en van het reguliere gebruik afwijkend karakter, plaatsvindend in de open lucht of in tijdelijke onderkomens en in het algemeen bedoeld ter ontspanning en/of vermaak, waaronder begrepen commerciële, culturele, religieuze, recreatieve en/of sportieve of daarmee gelijk te stellen activiteiten zoals markten, braderieën, beurzen, kermissen, festiviteiten, wedstrijden, bijeenkomsten, festivals, en dergelijke.

In het ecologisch rapport Het Schouw zijn de effecten van het plan op het Natura 2000-gebied, de EHS en de soorten die zijn beschermd op grond van de Ffw beschreven. In dit rapport staat dat cumulatieve effecten van het onderhavige plan en het plan ten behoeve van de uitbreiding van het bedrijventerrein De Dollard kunnen optreden en wordt verwezen naar het rapport "Ecologisch onderzoek De Dollard te Waterland" van Els & Linde van september 2010 (hierna: het ecologisch rapport De Dollard). In het ecologisch rapport De Dollard worden bij de bespreking van de verschillende effectoorzaken de cumulatieve effecten van beide plannen meegewogen.

In de ecologische rapporten Het Schouw en De Dollard staat het volgende: "Veel van de habitattype en habitatsoorten kunnen een negatief effect ondervinden van optische effecten. In dit geval wordt een tweede rij woningen achter een bestaande rij woningen geplaatst. Het plangebied bevindt zich in een uithoek van het Natura 2000 gebied, terwijl de soorten waarvoor het Natura 2000 gebied is aangewezen over het algemeen op grote afstand van het plangebied voorkomen. De effecten zijn hierdoor marginaal en eenvoudig te verzachten door aan de zijde van het Natura 2000-gebied een afscherming (zwarte els, zachte berk) op te nemen."

In beide ecologische rapporten worden de volgende adviezen gegeven:

Geconcludeerd wordt dat - indien met de adviezen uit de rapporten rekening wordt gehouden - geen significante effecten op de doelstellingen van het Natura 2000-gebied zullen optreden en geen schade te verwachten is op soorten die in de Ffw zijn beschermd, zodat geen ontheffing op grond van de Ffw is vereist alsmede dat geen significante verslechtering van de EHS is te verwachten.

In het ecologisch rapport Het Schouw wordt daarnaast in verband met het functioneren van de voorziene waterberging als EHS geadviseerd voor een natuurlijke inrichting hiervan te zorgen.

In een nadere notitie van Els & Linde van 18 juli 2013 staat dat in de ecologische rapporten Het Schouw en De Dollard de groenstrook niet dwingend is voorgeschreven en dat het project ook uitvoerbaar is zonder realisering van de groenstrook. Toegelicht wordt dat de meervleermuis gevoelig is voor verlichting vanuit woningen, maar dat gelet op de locatie waar deze soort is waargenomen verlichting vanuit de voorziene woningen onmogelijk verstoring van deze soort kan veroorzaken. Voorts is toegelicht dat plaatsing van de groensingel juist leidt tot een grotere verstoring van weidevogels. Geconcludeerd wordt dat zonder groenstrook een gunstiger habitat voor weidevogels aanwezig is en een licht ongunstiger habitat voor vleermuizen, zodat een afweging moet worden gemaakt.

appellant] en anderen hebben de ecologische rapporten Het Schouw en De Dollard voor het overige niet bestreden. In het aangevoerde wordt derhalve geen grond gevonden voor het oordeel dat de raad zich bij het bestreden besluit niet mocht baseren op de conclusie in deze rapporten dat geen significante effecten op de doelstellingen van het Natura 2000-gebied zullen optreden, geen schade te verwachten is aan soorten die in de Ffw zijn beschermd zodat geen ontheffing op grond van de Ffw is vereist en dat geen significante verslechtering van de EHS is te verwachten. Gelet hierop wordt in het aangevoerde geen grond gevonden voor het oordeel dat het bestemmingsplan niet uitvoerbaar is noch zorgvuldig tot stand is gekomen, in verband met het aangrenzende Natura 2000-gebied, de aangrenzende EHS en de aanwezigheid van in de Ffw beschermde soorten.

12. Het betoog van [appellant] en anderen dat een voorwaardelijke verplichting had moeten worden opgenomen met betrekking tot de schade die ontstaat tijdens of na de realisering van het plan, faalt. Hiertoe overweegt de Afdeling dat dergelijke schade het gevolg is van de uitvoering van het bestemmingsplan en dat uitvoeringsaspecten in beginsel niet in het bestemmingsplan kunnen worden geregeld. Overigens heeft de raad ter zitting gesteld dat deskundigen er thans vanuit gaan dat de door [appellant] en anderen gevreesde damwand niet nodig is voor de realisering van het bestemmingsplan alsmede dat de gemeente de ontwikkelaar in een afgesloten overeenkomst heeft verplicht ten behoeve van mogelijke bouwschade een zogenoemde Construction All Risk-verzekering af te sluiten.