Centrale Raad van Beroep, 27-05-2015, ECLI:NL:CRVB:2015:1871, 13-1481 WMO

1.1.

Appellant heeft de Nederlandse nationaliteit en appellante de Surinaamse.

1.2.

Appellanten hebben gezamenlijk op 26 januari 2013 bij het college een aanvraag op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) ingediend. Zij willen met hun aanvraag bereiken dat zij worden opgevangen, mochten zij op straat worden gezet. Zij verblijven samen nog bij de moeder van appellante, tevens grootmoeder van appellant, maar de (groot)moeder heeft te kennen gegeven dat zij weg moeten. De bijstandsuitkering die appellant wegens zeer dringende redenen op grond van de Wet werk en bijstand van het college ontvangt, is gelet op het bedrag van € 254,26 per maand te laag om in (beider) onderdak te kunnen voorzien.

1.3.

Bij brief van 14 februari 2013 hebben appellanten het college in gebreke gesteld, omdat niet tijdig een besluit op hun aanvraag is genomen. Het college is verzocht onverwijld te beslissen, omdat de verhouding tussen appellante en haar moeder is geëscaleerd. Daarbij is aanspraak gemaakt op een dwangsom voor het geval het college niet tijdig op de aanvraag zou beslissen.

1.4.

1.5.

Op 26 februari 2013 heeft een afstemmingsoverleg over appellanten plaatsgevonden tussen medewerkers van het AMK, de GGD, het consultatiebureau, de afdeling Werk en Inkomen en het team PGA. Hierbij werd de schrijnende situatie van appellanten besproken die voor het consultatiebureau aanleiding was om een zorgmelding te doen.

1.6.

Op 1 maart 2013 heeft de Raad voor de Kinderbescherming, naar aanleiding van de zorgmelding, appellant bij appellante weggehaald vanwege de zorgelijke situatie.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de voorzieningenrechter van de rechtbank, voor zover hier van belang, het beroep tegen het niet tijdig nemen van een besluit ongegrond verklaard. Hierbij heeft de voorzieningenrechter van de rechtbank overwogen dat de redelijke termijn om een besluit op de aanvraag te nemen, nog niet was verstreken toen het beroep werd ingesteld.

3. Appellanten hebben zich in hoger beroep tegen de aangevallen uitspraak gekeerd. Volgens appellanten was in hun situatie de redelijke termijn om op hun aanvraag te beslissen wél verstreken.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

4.1.

Op grond van artikel 4:13 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) dient op een aanvraag binnen een redelijke termijn te worden beslist. De redelijke termijn is in ieder geval verstreken wanneer het bestuursorgaan binnen acht weken na ontvangst van de aanvraag geen beschikking heeft gegeven, noch een mededeling als bedoeld in artikel 4:14, derde lid, heeft gedaan.

4.2.

2. Het beroepschrift kan worden ingediend zodra:

a. het bestuursorgaan in gebreke is tijdig een besluit te nemen of een van rechtswege verleende beschikking bekend te maken, en

b. twee weken zijn verstreken na de dag waarop belanghebbende het bestuursorgaan schriftelijk heeft meegedeeld dat het in gebreke is.

3. Indien redelijkerwijs niet van de belanghebbende kan worden gevergd dat hij het bestuursorgaan in gebreke stelt, kan het beroepschrift worden ingediend zodra het bestuursorgaan in gebreke is tijdig een besluit te nemen.”

4.3.

Bij het indienen van een beroep tegen het niet tijdig nemen van een besluit dient, gelet op artikel 6:12, tweede lid, van de Awb aan de beide daar genoemde voorwaarden te zijn voldaan. Is ten tijde van het indienen van het beroep het bestuursorgaan niet in gebreke tijdig een besluit te nemen, de voorwaarde genoemd onder a, dan is het beroep te vroeg ingesteld en daarmee niet-ontvankelijk. Is een bestuursorgaan niet in gebreke gesteld, terwijl dit redelijkerwijs wel van de belanghebbende kan worden gevergd, de voorwaarde onder b, dan is het beroep eveneens te vroeg ingesteld en daarmee niet-ontvankelijk. De Raad wijst in dit verband op Kamerstukken II, 2005/06, 30 435, nr. 3, blz. 16, de uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State van 7 januari 2010, 200909769/2/M1, en de uitspraak van de Raad van 8 mei 2012, ECLI:NL:CRVB:2012:BW5453.

4.4.

Appellanten hebben het college op 14 februari 2013 in gebreke gesteld en op 20 februari 2013 beroep ingesteld. Zij meenden dat de redelijke termijn om op de aanvraag te beslissen was verstreken en dat de tweewekentermijn van de ingebrekestelling niet meer kon worden afgewacht.

4.5.

4.6.

De aanvraag van appellanten strekt ertoe dat hen maatschappelijke opvang wordt geboden als bedoeld in artikel 1, eerste lid, aanhef en onder c, van de Wmo in verbinding met artikel 20, eerste lid, van de Wmo. Gelet op de leeftijd van appellant ten tijde van de aanvraag, van net 2 jaar, de omstandigheid dat appellanten overdag op straat leefden en in het ongewisse verkeerden waar zij de nacht moesten doorbrengen, was de situatie van appellanten dermate spoedeisend dat ten tijde van het indienen van het beroep op 20 februari 2013 de redelijke termijn om op de aanvraag te beslissen was verstreken en de tweewekentermijn van de ingebrekestelling niet meer kon worden afgewacht. De Raad neemt hierbij in aanmerking dat uit het verslag van het bij 1.5 genoemde afstemmingsoverleg blijkt dat het college op de hoogte was van de zorgwekkende situatie waarin appellanten verkeerden en dat het in de rede had gelegen dat het college appellanten vanaf het moment dat zij op straat waren gezet (tijdelijk) maatschappelijke opvang had geboden om van daaruit naar een oplossing te zoeken. Dit betekent dat het beroep niet prematuur is ingesteld. Dit betekent tevens dat het college in gebreke was tijdig een besluit te nemen. De rechtbank heeft dit niet onderkend. Dit betekent dat de aangevallen uitspraak voor vernietiging in aanmerking komt. Doende hetgeen de rechtbank zou behoren te doen, zal de Raad het beroep gegrond verklaren.

5.1.

Ingevolge artikel 8:55c, tweede lid, van de Awb, in verbinding met artikel 8:108, eerste lid, van de Awb stelt de Raad, indien het beroep tegen het niet tijdig nemen van een besluit gegrond is, desgevraagd tevens de hoogte van de ingevolge artikel 4:17 van de Awb verbeurde dwangsom vast.

5.2.

Ingevolge artikel 4:17, eerste lid, eerste volzin, van de Awb verbeurt het bestuursorgaan, indien een beschikking op aanvraag niet tijdig wordt gegeven, aan de aanvrager een dwangsom voor elke dag dat het in gebreke is, doch voor ten hoogste 42 dagen. Ingevolge het tweede lid bedraagt de dwangsom de eerste veertien dagen € 20,- per dag, de daaropvolgende veertien dagen € 30,- per dag en de overige dagen € 40,- per dag. In het derde lid is bepaald dat de eerste dag waarover de dwangsom verschuldigd is, de dag is waarop twee weken zijn verstreken na de dag waarop de termijn voor het geven van de beschikking is verstreken en het bestuursorgaan van de aanvrager een schriftelijke ingebrekestelling heeft ontvangen.

5.3.

Het college heeft bij besluit van 15 augustus 2013 beslist om appellanten (tijdelijk) tot de maatschappelijke opvang toe te laten. Een redelijke uitleg van artikel 4:17, derde lid, van de Awb brengt hier mee dat de dag waarop het beroep is ingesteld de eerste dag is waarover de dwangsom is verschuldigd. Dit betekent dat meer dan 42 dagen zijn verstreken nadat het college in gebreke was een besluit op de aanvraag te nemen, waarmee het college de maximale dwangsom heeft verbeurd, te weten € 1.260,-. Die dwangsom zal worden toegekend.