Centrale Raad van Beroep, 14-07-2017, ECLI:NL:CRVB:2017:2597, 15/8616 WIA

Bij brief van 4 april 2012 heeft appellant aan betrokkene een voorlopig overzicht van de WGA-uitkeringen die voor haar rekening komen gegeven, waarbij de naam van

(ex-werkneemster) [ex-werkneemster 1] is vermeld.

Bij besluit van 23 april 2013 heeft appellant de aan [ex-werkneemster 2] en [ex-werkneemster 1] betaalde

WGA-uitkeringen over de maand april 2013 op betrokkene verhaald (€ 1.743,37).

Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank, voor zover van belang, het beroep gegrond verklaard, het bestreden besluit vernietigd en de besluiten van 5 maart 2013,

18 maart 2013, 28 maart 2013 en 23 april 2013 herroepen. Zij heeft verder bepaald dat de aan [ex-werkneemster 1] en [ex-werkneemster 2] betaalde WGA-uitkeringen tot en met april 2013 niet mogen worden verhaald op betrokkene en dat haar uitspraak in de plaats treedt van het vernietigde bestreden besluit.

“4. De rechtbank stelt vast dat eiseres voor de WIA eigen risicodrager is en dat impliceert dat zij de aan de ex-werkneemster toegekende uitkering moet betalen. Dit betekent ook dat, indien zij dat niet doet verweerder op grond van artikel 83, derde lid, van de Wet WIA verplicht is de uitkering te betalen aan de ex-werkneemster en te verhalen op eiseres. Het gaat hierbij om een bepaling van dwingend recht, waarvan in beginsel niet kan worden afgeweken. Waar het gaat om de toepassing van artikel 83, derde lid, WIA, is het echter vaste rechtspraak (zie onder meer de uitspraak van de CRvB van 5 augustus 2011, ECLI:NL:CRVB:2011:BR4262) dat er wel bijzondere omstandigheden denkbaar zijn waarin strikte toepassing van dwingendrechtelijke bepalingen zozeer in strijd is te achten met algemene rechtsbeginselen dat op die grond toepassing daarvan geen rechtsplicht meer kan zijn.

5. De rechtbank ziet, onder verwijzing naar de uitspraak van 19 september 2013 in de zaken 13/941 en 13/2432, ook in deze zaak in hetgeen door eiseres is aangevoerd dergelijke bijzondere omstandigheden. De rechtbank neemt daarbij het volgende in aanmerking. De rechtbank stelt vast dat eiseres voorafgaande aan het maken van de keus voor een eventueel eigen risicodragerschap wel degelijk informatie heeft ingewonnen bij de Belastingdienst door middel van het opvragen van de instroomlijsten. Die instroomlijsten blijken echter achteraf bezien niet actueel althans niet in overeenstemming met de gegevens van het Uwv over aan eiseres toe te rekenen WIA-uitkeringen. Uit de door eiseres overgelegde stukken blijkt dat zij van de Belastingdienst ook Beschikkingen loonheffingen gedifferentieerd premiepercentage WGA heeft ontvangen die (achteraf) niet volledig of niet correct bleken te zijn. Ter ondersteuning van haar stelling heeft eiseres verwezen naar een brief van het Uwv in reactie op het verzoek van een (andere) werkgever over het opvragen van een overzicht van de lopende WGA-uitkeringen (de zogeheten BIER-lijst), waarin het Uwv aangeeft dat de werkgever aan dat overzicht geen rechten kan ontlenen. De werkgever wordt er daarbij op gewezen dat hij instroomlijsten die betrekking hebben op de gedifferentieeerde premie WAO/WGA kan opvragen bij de Belastingdienst. De rechtbank is met eiseres van oordeel dat het Uwv hiermee lijkt aan te geven dat de instroomlijsten van de Belastingdienst zwaarder wegen dan de BIER-lijsten van het Uwv, waar een werkgever immers geen rechten aan kan ontlenen. Zoals hiervoor overwogen, blijken die instroomlijsten die eiseres bij de Belastingdienst heeft opgevraagd echter niet correct/onvolledig dan wel niet actueel te zijn. In dit licht bezien wijst de rechtbank op artikel 40, zestiende lid van de Wfsv (in 2012 vernummerd naar het vijftiende lid) waarin is neergelegd dat de beschikkingen – op het verzoek eigen risico dragen – van de inspecteur op grond van deze afdeling worden genomen gehoord het Uwv en in overeenstemming met het Uwv. Uit de wetsgeschiedenis (Kamerstukken II 2003/04, 29 529, nr. 18, Tweede Nota van Wijziging en nader gewijzigd c.q. aangescherpt bij het amendement Noorman-Den Uyl/Weekers, Kamerstukken II, 2003/04, 29 529, nr. 19) volgt dat dit lid, bestempeld als afstemmingsmoment, in de wet is opgenomen met als doel de betrokkenheid van het Uwv bij beslissing inzake eigen risicodragerschap wettelijk te verankeren. In de Tweede Nota van Wijziging staat als toelichting: “Met de voorgestelde wijzigingen wordt, zonder afbreuk te doen aan de één-loket-gedachte, de betrokkenheid van het Uwv bij beslissingen inzake eigenrisicodragen (…) wettelijk verankerd”. In het amendement staat als toelichting: “ Met dit amendement wordt geregeled dat voordat de inspecteur een beslissing neemt over het eigen risico dragen (…) het Uwv wordt gehoord omdat de beslissing in overeenstemming met het Uwv moet worden genomen. Hiermee wordt gewaarborgd dat de poortwachterrol van het Uwv (…) overeind blijft evenals de verantwoordelijkheid voor

re-integratie en beperking WW”.

6. Deze feiten en omstandigheden in samenhang bezien een afgezet tegen het bepaalde in artikel 40, vijftiende lid van de Wfsv, acht de rechtbank dusdanig bijzonder dat hier de strikte toepassing van de dwingendrechtelijke bepaling van artikel 83, derde lid, WIA zozeer in strijd is te achten met algemene rechtsbeginselen dat op die grond toepassing daarvan geen rechtsplicht meer kan zijn, althans niet in de volle omvang. Daarbij merkt de rechtbank op dat, mede in het licht van de tekst van voormeld artikellid en de kennelijke bedoeling van de wetgever met die bepaling, van bestuursorganen mag en ook moet worden verwacht dat zij naar vermogen inhoud geven aan de opdracht die in die bepaling ligt besloten. Niet gebleken is dat bij de beschikking van de inspecteur over het eigenrisicodragerschap van eiseres er daadwerkelijk een juiste afstemming heeft plaatsgevonden tussen de Belastingdienst en het Uwv. Die omstandigheid kan naar het oordeel van de rechtbank niet althans niet in volle omvang voor rekening en risico van eiseres worden gelaten. De rechtbank houdt vast aan het in de uitspraak van 19 september 2013 (13/941 en 13/2432) neergelegde oordeel dat het redelijk voorkomt dat de verplichting van verweerder om aan de ex-werkneemsters betaalde

WGA-uitkeringen op eiseres te verhalen komt te vervallen voor wat betreft de uitkeringen die betrekking hebben op de in dit geding aan de orde zijn de periode, in het licht van de afweging tussen enerzijds het algemeen belang bij het kunnen toerekenen van het betalen van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen gemoeide kosten en anderzijds het financieel economische belang van eiseres om de premiekosten zo laag mogelijk te houden.”

Appellant heeft in hoger beroep aangevoerd dat op betrokkene een onderzoeksplicht rust bij het aangaan van het eigenrisicodragerschap en dat bij betrokkene bekend was dat aan [ex-werkneemster 1] en [ex-werkneemster 2] een WGA-uitkering was toegekend. Betrokkene heeft in 2011 verzuimd bij appellant navraag te doen om zekerheid te verkrijgen over de uitkeringsrechten van deze (ex-)werkneemsters. De rechtbank kan niet worden gevolgd in haar oordeel dat betrokkene heeft mogen vertrouwen op de van de Belastingdienst verkregen instroomlijsten en de beschikking van 23 november 2011, waaruit volgens betrokkene zou blijken dat over de jaren 2009 en 2010 geen sprake was van aan beide (ex-)werkneemsters toegekende

WGA-uitkeringen. Volgens appellant had betrokkene nader onderzoek moeten doen. Door alleen af te gaan op informatie van een ander bestuursorgaan (de Belastingdienst) dan het bestuursorgaan dat de verhaalsbesluiten heeft genomen (appellant), welke informatie bovendien niet overeenkwam met de bij betrokkene bekende informatie over de

WGA-rechten van de (ex-)werkneemsters en was opgesteld in een ander kader, namelijk dat van de gedifferentieerde premievaststelling, heeft betrokkene niet voldaan aan de op haar rustende onderzoeksverplichting. Ook de overweging van de rechtbank over de zogenoemde BIER-lijsten wordt niet relevant geacht, omdat betrokkene in het geheel geen informatie bij appellant heeft opgevraagd. Ten slotte is appellant van mening dat de rechtbank ten onrechte heeft verwezen naar artikel 40, zestiende lid, van de Wet financiering sociale verzekeringen (Wfsv), omdat deze bepaling niet ziet op de toerekening en/of het verhaal van

WGA-uitkeringen op de eigenrisicodrager. Appellant ziet steun voor zijn betoog in de hiervoor onder 1.5 vermelde uitspraak van Raad van 13 mei 2016.

In de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank vastgehouden aan het in de uitspraak van 19 september 2013 (in de zaken 13/941 en 13/2432) neergelegde oordeel dat het redelijk is dat de verhaalsplicht van appellant, voor zover het betreft de aan [ex-werkneemster 1] over de periode van

1 januari 2012 tot 1 maart 2013 betaalde WGA-uitkeringen, komt te vervallen op grond van de door haar in die uitspraak genoemde bijzondere omstandigheden.

In zijn uitspraak van 13 mei 2016 heeft de Raad de rechtbank daarin niet gevolgd. Daartoe heeft de Raad overwogen dat het toerekeningsbesluit in rechte vaststaat en dat niet in geschil is dat betrokkene op de hoogte was van de toekenning van de WGA-uitkering aan [ex-werkneemster 1] per 10 oktober 2007, de omzetting van de loongerelateerde WGA-uitkering in een loonaanvullingsuitkering per 10 april 2008 en het verdere verloop van die uitkering nadien. Vervolgens heeft de Raad onder verwijzing naar zijn vaste rechtspraak (onder meer de uitspraken van 10 oktober 2006, ECLI:NL:CRVB:2006:AZ0127 en van 2 oktober 2015, ECLI:NL:CRVB:2015:3383) overwogen dat de werkgever in het kader van de besluitvorming omtrent het aanvragen van het eigenrisicodragerschap een eigen onderzoeksplicht heeft. Anders dan de rechtbank was de Raad in zijn uitspraak van 13 mei 2016 van oordeel dat de werkgever niet had voldaan aan zijn onderzoeksplicht en niet had mogen vertrouwen op de van de Belastingdienst verkregen instroomlijsten en de beschikking van 23 november 2011 van die dienst, waaruit bleek, zo stelde de werkgever, dat over de jaren 2009 en 2010 geen sprake was van aan [ex-werkneemster 1] toegekende WGA-uitkeringen die onder het risico van de werkgever vielen. Gelet op de bekendheid van de werkgever met de toekenning van de loongerelateerde WGA-uitkering en de omzetting daarvan in een loonaanvullingsuitkering en het verdere verloop van die uitkering nadien, had de werkgever op zijn minst moeten twijfelen aan de juistheid van de op 9 februari 2011 toegestuurde instroomlijst waarbij, in het kader van de gedifferentieerde premievaststelling, een overzicht was gegeven van WGA-toerekeningen aan de werkgever over 2009 en waarbij [ex-werkneemster 1] niet werd vermeld, en nader onderzoek moeten doen ten aanzien van de WGA-rechten van deze (ex-)werkneemster. De beschikking van de Belastingdienst van 23 november 2011, waarin is vermeld dat over 2010 geen

WAO- en WGA-uitkeringen zijn betaald in het bedrijf van de werkgever, had de werkgever eveneens aanleiding moeten geven tot nader onderzoek. Door alleen af te gaan op informatie afkomstig van een ander bestuursorgaan (de Belastingdienst) dan het bestuursorgaan dat de verhaalsbesluiten heeft genomen (appellant), welke informatie bovendien niet overeenkwam met de bij de werkgever bekende informatie over de WGA-rechten van de (ex-)werkneemster en was opgesteld in een ander kader, namelijk dat van de gedifferentieerde premievaststelling, heeft de werkgever niet voldaan aan de op hem rustende onderzoeksplicht, aldus de Raad. Onderschreven is het standpunt van appellant dat de werkgever in 2011 navraag had moeten doen bij appellant over de uitkeringsrechten van [ex-werkneemster 1] en niet zonder meer mocht vertrouwen op de juistheid van de verkregen informatie van de Belastingdienst. De overweging van rechtbank over de waarde van de zogenoemde BIER-lijsten achtte de Raad in dat geval niet relevant aangezien de werkgever in het geheel geen informatie heeft opgevraagd bij appellant. Ten slotte heeft de Raad geoordeeld dat artikel 40, zestiende lid, van de Wfsv niet ziet op de toerekening en/of verhaal van de WGA-uitkeringen op de eigenrisicodrager.

Het hoger beroep van appellant slaagt. In wat door betrokkene bij wijze van verweer in dit geding naar voren is gebracht, ziet de Raad geen aanknopingspunten om ten aanzien van het verhaal van de aan [ex-werkneemster 2] over de periode van 1 januari 2012 tot 1 maart 2013 en de aan [ex-werkneemster 2] en [ex-werkneemster 1] over de maanden maart en april 2013 betaalde WGA-uitkeringen anders te oordelen dan in zijn uitspraak van 13 mei 2016 ten aanzien van het verhaal van de aan [ex-werkneemster 1] over de periode van 1 januari 2012 tot en met februari 2013 betaalde

WGA-uitkeringen. De in die uitspraak van 13 mei 2016 geformuleerde algemene uitgangspunten en oordelen gelden mutatis mutandis (“met de voor toepassing in een ander geval nodige wijzigingen”) ook in dit geding. Naar aanleiding van wat overigens door betrokkene in dit geding als bijzondere aspecten naar voren is gebracht, wordt het volgende overwogen.

Ten slotte ziet de Raad in de door betrokkene genoemde recente ontwikkelingen in de regelgeving omtrent het eigenrisicodragen (Wet verbetering hybride markt WGA, Wet van

1 juni 2016, Stb. 2016, 221) geen aanknopingspunten om tot de conclusie te komen dat appellant in dit geval aan de nieuwe bepalingen toepassing had moeten geven en van verhaal van de aan [ex-werkneemster 2] over de hier in geding zijnde periode had moeten afzien. Dit temeer nu deze nieuwe regeling eerst ruim na de datum in geding is ingegaan.

6. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.