Centrale Raad van Beroep, 26-09-2017, ECLI:NL:CRVB:2017:3302, 16/693 WWB

1.1.1.

Appellant ontving sinds 26 februari 1986 bijstand, laatstelijk ingevolge de Wet werk en bijstand (WWB) naar de norm voor een alleenstaande ouder. In het kader van een onderzoek van de sociale recherche naar de rechtmatigheid van de aan appellant verleende bijstand heeft het Internationaal Bureau Fraude-informatie onderzoek gedaan naar onroerende zaken van appellant in Turkije. Uit dit onderzoek is naar voren gekomen dat appellant bij de afdeling onroerende zaaksbelastingen van de deelgemeente [deelgemeente 1] in [gemeente] belastingaangiftes heeft ingediend voor twee werkplaatsen en zes appartementen (onroerende zaken te [gemeente] ), dat de onroerende zaken te [gemeente] op 18 mei 2005 zijn opgeleverd en door een lokale makelaar op 11 augustus 2010 zijn getaxeerd op minimaal € 500.000,- en dat appellant sinds 19 oktober 2000 eigenaar is van de bouwgrond waarop de onroerende zaken te [gemeente] zijn gebouwd. Voorts heeft de sociale recherche appellant als verdachte verhoord.

1.1.2.

1.1.3.

Appellant heeft hangende de door hem tegen de besluiten van 28 en 29 april 2011 gemaakte bezwaren stukken ingebracht die betrekking hebben op onroerende zaken te [gemeente] , waaronder op zijn naam staande eigendomsbewijzen, verklaringen van Turkse autoriteiten en een verklaring van de broers van appellant, inhoudende dat de onroerende zaken te [gemeente] hen toebehoren en dat deze onroerende zaken slechts om fiscale redenen op naam van appellant zijn gezet.

1.1.4.

Bij besluit van 16 januari 2012 heeft het college de bezwaren tegen de besluiten van 28 en 29 april 2011 ongegrond verklaard. Aan deze besluitvorming heeft het college, samengevat, het volgende ten grondslag gelegd. Appellant had al vanaf de aanvang van de bijstandsverlening onroerende zaken in zijn bezit. De door appellant in bezwaar overgelegde stukken bevestigen dit. Door van het bezit van onroerende zaken geen melding te maken aan het college heeft appellant de op hem rustende inlichtingenverplichting geschonden. Als gevolg van deze schending kan het recht op bijstand van 1 juli 2000 tot 2010 niet worden vastgesteld. In 2010 beschikte appellant over vermogen boven de voor hem geldende vermogensgrens.

1.1.5.

Bij uitspraak van 18 juli 2012, 12/1909, heeft de rechtbank het beroep tegen het besluit van 16 januari 2012 gegrond verklaard, dit besluit vernietigd voor zover dat ziet op de intrekking van de bijstand over de periode van 19 oktober 2000 tot en met 11 augustus 2010 en bepaald dat de rechtsgevolgen van het vernietigde gedeelte van dat besluit in stand blijven. De rechtbank heeft daartoe, samengevat en voor zover van belang, het volgende overwogen. Appellant stond ingeschreven als eigenaar van zes appartementen en twee werkplaatsen. Hij is er niet in geslaagd om met objectieve en verifieerbare gegevens aannemelijk te maken dat hij niet (redelijkerwijs) kan of kon beschikken over deze op zijn naam staande onroerende zaken. De overgelegde verklaring van de broers van appellant is daartoe niet voldoende, aangezien appellant zelf tegenover de sociale recherche heeft verklaard dat hij het onroerend goed samen met zijn broers heeft aangekocht. Nu appellant van de onroerende zaken te [gemeente] geen melding heeft gemaakt aan het college, is hij de op hem rustende inlichtingenverplichting niet nagekomen. Gelet op de getaxeerde waarde in 2010 is in voldoende mate aannemelijk dat appellant sinds 19 oktober 2000 beschikte over vermogen boven de voor hem geldende vermogensgrens. Het recht op bijstand over de periode van 19 oktober 2000 tot en met 11 augustus 2010 was daarom wel vast te stellen.

1.1.6.

1.2.1.

Bij brief van 7 februari 2014 heeft het college appellant bericht voornemens te zijn beslag te leggen op zijn ouderdomspensioen op grond van de Algemene Ouderdomswet (AOW-pensioen), en hem verzocht om informatie te verstrekken over zijn inkomsten en vermogen, om de beslagvrije voet exact te kunnen bepalen. Hierbij heeft het college vermeld dat indien appellant geen dan wel onvolledige informatie verstrekt, de beslagvrije voet op grond van artikel 60, eerste en zesde lid, van de WWB op nihil zal worden gesteld, waardoor zijn AOW-pensioen volledig zal worden beslagen.

1.2.2.

Appellant heeft met het daartoe bestemde en door hem ondertekende ‘Vragenformulier debiteuren’, gedagtekend 17 februari 2014 en voorzien van een aantal bijlagen, opgave gedaan van zijn inkomsten en vermogen. Op dit formulier heeft appellant opgegeven dat zijn vermogen € 0,- bedraagt.

1.3.

Bij brief van 5 maart 2014 heeft het Hoofd van de Afdeling Invordering van de gemeente Den Haag appellant medegedeeld, onder verwijzing naar de onder 1.1.6 genoemde uitspraak van de Raad van 18 februari 2014, dat appellant ook nu weer geen informatie heeft verstrekt over zijn vermogensbestanddelen, zodat de beslagvrije voet op grond van artikel 60, eerste en zesde lid, van de WWB op nihil wordt gesteld en zijn volledige AOW-pensioen zal worden beslagen.

1.4.

Vanaf maart 2014 ligt het volledige AOW-pensioen van appellant onder beslag bij de Sociale verzekeringsbank.

1.5.

Bij brief van 19 januari 2015 heeft appellant het college verzocht de beslagvrije voet onverwijld en met terugwerkende kracht aan te passen overeenkomstig de door appellant gemaakte berekening. Volgens deze berekening bedraagt de beslagvrije voet € 1.834,07 per maand. Omdat het AOW-pensioen van appellant € 740,60 netto per maand bedraagt, kan geen beslag worden gelegd.

1.6.

Bij besluit van 27 januari 2015, na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 8 juni 2015 (bestreden besluit), heeft het college het verzoek om aanpassing van de beslagvrije voet afgewezen. Het college heeft aan het bestreden besluit het volgende, samengevat weergegeven, ten grondslag gelegd. Vaststaat dat appellant met betrekking tot zijn vermogen in het buitenland geen bewijsstukken heeft aangeleverd op grond waarvan kan worden gesteld dat hij daarover niet meer beschikt. Het standpunt dat appellant over verzwegen onroerende zaken in het buitenland beschikt, wordt dan ook gehandhaafd. Nu appellant daarover geen openheid van zaken verschaft, is sprake van schending van de inlichtingenverplichting als bedoeld in artikel 60, zesde lid, van de Participatiewet (PW). Dat de onroerende zaken niet aan appellant toebehoorden, is nergens uit gebleken. Aldus bestaat onvoldoende reden om de beslagvrije voet aan te passen. Uit de in het dossier aanwezige stukken kan niet worden opgemaakt dat het vermogen in Turkije is vervreemd en tegen welk bedrag dit vermogen in eigendom zou zijn overgedaan. Ook is niet bekend wat appellant met een eventuele opbrengst van het vermogen heeft gedaan.

1.7.

Hangende het beroep tegen het bestreden besluit heeft appellant een groot aantal stukken ingebracht ter onderbouwing van zijn stelling dat hij nooit heeft beschikt over onroerende zaken in [gemeente] en dat deze onroerende zaken zijn verkocht. Voor een groot deel betreffen het dezelfde stukken die appellant al in de intrekkings- en terugvorderingsprocedure had ingebracht, zoals de in 1.1.3 genoemde verklaring van zijn broers.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard.

3. Appellant heeft zich op de hierna te bespreken gronden tegen de aangevallen uitspraak gekeerd.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

4.1.

a. het college, in afwijking van artikel 4:93, vierde lid, van de Algemene wet bestuursrecht, bevoegd is tot verrekening voor zover beslag op de vordering van de schuldeiser nietig zou zijn;

b. de beslagvrije voet, bedoeld in de artikelen 475c tot en met 475e van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, in afwijking van artikel 4:116 van de Algemene wet bestuursrecht, niet geldt bij invordering van kosten van bijstand en de bestuurlijke boete bij dwangbevel.

4.2.

Onder verwijzing naar de in beroep ingebrachte stukken heeft appellant, kort weergegeven, aangevoerd dat hij aan zijn inlichtingenverplichting heeft voldaan, omdat hij informatie heeft verstrekt over het vermogen dat in Turkije op zijn naam stond en dat inmiddels is verkocht. Hij heeft aldus met objectieve en verifieerbare gegevens aannemelijk gemaakt dat hij wegens verkoop en levering vanaf 7 maart 2011 niet redelijkerwijs over de onroerende zaken te [gemeente] kan of kon beschikken. Hij heeft aangetoond dat deze onroerende zaken aan [naam] zijn overgedragen, zodat hij met ingang van die datum niet meer kan worden aangemerkt als eigenaar daarvan. Zijn twee te [gemeente] wonende broers zijn de feitelijke en economische eigenaars van de onroerende zaken te [gemeente] . Om fiscale redenen hebben de broers appellant verzocht de aankoop van deze onroerende zaken op zijn naam te verrichten. De broers hebben besloten om de onroerende zaken te [gemeente] te verkopen en om die reden zijn deze zaken op 7 maart 2011 verkocht en geleverd aan [naam] . Het is appellant niet bekend tegen welk bedrag de onroerende zaken zijn verkocht. Aldus heeft appellant voldoende inlichtingen verschaft over de verkoopopbrengst, die niet aan hem toekomt, omdat hij slechts de juridisch eigenaar was van de onroerende zaken te [gemeente] .

4.3.

Deze beroepsgrond slaagt niet. De rechtbank heeft er terecht op gewezen dat appellant zijn stelling dat de onroerende zaken toebehoorden aan zijn broers al tevergeefs naar voren had gebracht in de hoger beroepsprocedure die heeft geleid tot de meergenoemde uitspraak van de Raad van 18 februari 2014. Evenals de rechtbank ziet de Raad geen aanleiding om over die stelling thans anders te oordelen. Aldus moet appellant geacht worden te beschikken of redelijkerwijs te kunnen beschikken over de onroerende zaken in [gemeente] dan wel, indien deze onroerende zaken zijn verkocht, over de verkoopopbrengst daarvan. Concreet en verifieerbaar bewijs van de gestelde verkoop, in de vorm van bijvoorbeeld verkoop- en/of leveringsaktes, heeft appellant niet verstrekt, zodat niet kan worden vastgesteld dat de onroerende zaken te [gemeente] feitelijk zijn verkocht en geleverd en tegen welke prijs. Het college heeft zich dan ook terecht op het standpunt gesteld dat appellant de in artikel 60, eerste lid, van de PW bedoelde inlichtingenverplichting heeft geschonden, door geen openheid van zaken te geven over de onroerende zaken te [gemeente] .

4.4.

Nu voorts vaststaat dat het college de bij de besluiten van 28 en 29 april 2011 teruggevorderde kosten van bijstand bij dwangbevel heeft ingevorderd, is het bepaalde in artikel 60, zesde lid, aanhef en onder b, van de PW hier van toepassing.

4.5.

Appellant heeft aangevoerd dat het bepaalde in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) dat altijd rekening moet worden gehouden met de beslagvrije voet ter hoogte van 90% van de toepasselijke bijstandsnorm en artikel 60, zesde lid, aanhef en onder b, van de PW op gespannen voet met elkaar staan en in feite tegenstrijdig zijn. Voor zover appellant hiermee heeft willen betogen dat ondanks het feit dat het bepaalde in artikel 60, zesde lid, aanhef en onder b, van de PW in zijn geval van toepassing is, bij de invordering toch rekening had moeten worden gehouden met de beslagvrije voet, slaagt dit betoog niet. De wetgever heeft immers in artikel 60, zesde lid, aanhef en onder b, van de PW een uitzondering gecreëerd op de in het Rv geregelde beslagvrije voet. Aangezien vaststaat dat in het geval van appellant de in die bepaling beschreven situatie zich voordoet, heeft het college terecht geweigerd om rekening te houden met de beslagvrije voet.

4.6.

4.7.

Uit 4.3 tot en met 4.6 volgt dat het hoger beroep niet slaagt, zodat de aangevallen uitspraak moet worden bevestigd.