Centrale Raad van Beroep, 07-02-2017, ECLI:NL:CRVB:2017:500, 14/3847 WWB

Voor de beantwoording van de vraag of en, zo ja, in hoeverre sprake is van een aanvraag om bijzondere bijstand voor schulden is niet alleen bepalend de strekking van de aanvraag maar ook de feitelijke situatie op het moment van de aanvraag. Van een schuld is sprake indien de kosten vóór de dag van de aanvraag bij de betrokkene in rekening zijn gebracht maar nog niet zijn voldaan. Zijn de kosten voor de dag van de aanvraag bij de betrokkene in rekening gebracht en feitelijk al door een ander betaald, dan is sprake van een schuld aan die ander, indien een verplichting tot terugbetaling aan die ander voldoende is aangetoond. Kosten die voor de dag van de aanvraag zijn gemaakt maar pas daarna bij de betrokkene in rekening worden gebracht en kosten die op of na de aanvraagdatum zijn of zullen worden gemaakt kunnen niet als schuld worden beschouwd.

Uit de gedingstukken blijkt dat appellant ondanks herhaaldelijke aanmaningen van [Bank] een ongeoorloofde overschrijding van het kredietlimiet op zijn betaalrekening met nummer [nummer] niet heeft aangevuld. Vervolgens heeft [Bank] per brief van 3 juni 2011 aan appellant te kennen gegeven dat hij uiterlijk 17 juni 2011 een bedrag van € 5.107,42 moet voldoen. Appellant kan dan ook niet worden gevolgd in zijn betoog deze kosten ten tijde van de aanvraag nog niet bij hem in rekening waren gebracht.

Uit 4.3.2 volgt dat appellant bijzondere bijstand heeft aangevraagd ter aflossing van een schuld.

Appellant heeft niet aannemelijk gemaakt dat sprake was van zeer dringende redenen als bedoeld in artikel 49, aanhef en onder b, van de WWB. Gelet op het uitzonderingskarakter van deze bepaling en mede gelet op de bewoordingen daarvan, moet sprake zijn van een situatie waarin de behoeftige omstandigheden op geen andere wijze zijn te verhelpen en bijstandsverlening onvermijdelijk is. Appellant heeft niet aannemelijk gemaakt dat de betreffende schuld hem in zijn bestaan bedreigde. Het college was daarom niet bevoegd om appellant met toepassing van artikel 49, aanhef en onder b, van de WWB niettemin bijstand te verlenen voor de schuld bij [Bank] , nu appellant niet aannemelijk heeft gemaakt dat sprake was van zeer dringende redenen als bedoeld in dat artikel.

Uit 4.3.1 tot en met 4.3.5 volgt dat de in 4.3 vermelde beroepsgrond niet slaagt en dat het college de aanvraag terecht heeft afgewezen.

Ingevolge artikel 4:17, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb), voor zover van belang, verbeurt het bestuursorgaan, indien een beschikking op aanvraag niet tijdig wordt gegeven, aan de aanvrager een dwangsom voor elke dag dat het in gebreke is. Ingevolge artikel 4:17, derde lid, van de Awb is de eerste dag waarover de dwangsom is verschuldigd, de dag waarop twee weken zijn verstreken na de dag waarop de termijn voor het geven van de beschikking is verstreken en het bestuursorgaan van de aanvrager een schriftelijke ingebrekestelling heeft ontvangen.

Ingevolge artikel 4:13, eerste lid, van de Awb dient een beschikking te worden gegeven binnen de bij wettelijk voorschrift bepaalde termijn of, bij het ontbreken van zulk een termijn, binnen een redelijke termijn na ontvangst van de aanvraag. Ingevolge artikel 4:13, tweede lid, van de Awb is de in het eerste lid bedoelde redelijke termijn in ieder geval verstreken wanneer het bestuursorgaan binnen acht weken na ontvangst van de aanvraag geen beschikking heeft gegeven, noch een mededeling als bedoeld in artikel 4:14, derde lid, heeft gedaan. Nu de WWB geen bepaling kent inzake de termijn waarbinnen op een aanvraag moet worden beslist, geldt als redelijke beslistermijn een periode van acht weken.

Niet in geschil is dat appellant het college op 18 oktober 2012 in gebreke heeft gesteld. Partijen zijn verdeeld over het antwoord op de vraag of het college het in 1.3 genoemde formulier reeds op 14 juni 2012 heeft ontvangen. Die vraag dient ontkennend te worden beantwoord.

Het ligt op de weg van appellant, als aanvrager van bijzondere bijstand, om aannemelijk te maken dat hij de bewuste aanvraag niet eerst op 18 oktober 2012, maar reeds op 14 juni 2012 bij het college heeft ingediend. Met de enkele stelling van appellant dat niet valt in te zien waarom het college de aanvraag pas op 18 oktober 2012 heeft ontvangen, heeft hij niet aannemelijk gemaakt dat de aanvraag door het college op 14 juni 2012 is ontvangen. Dat appellant geen ontvangstbewijs heeft, komt voor zijn rekening en risico. Het college kan hierom geen dwangsom verbeuren.

De vraag of de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het EVRM is overschreden moet beoordeeld worden aan de hand van de omstandigheden van het geval. Daarbij zijn van betekenis de complexiteit van de zaak, de wijze waarop de zaak door het bestuursorgaan en de rechter is behandeld, het processuele gedrag van appellant gedurende de procesgang en de aard van het besluit en het daardoor getroffen belang van appellant, zoals ook uit de jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens naar voren komt.

Zoals de Raad eerder heeft overwogen (uitspraak van 26 januari 2009, ECLI:NL:CRVB:2009:BH1009) is de redelijke termijn voor een procedure in drie instanties in zaken zoals deze in beginsel niet overschreden als die procedure in haar geheel niet langer dan vier jaar in beslag heeft genomen. In die uitspraak heeft de Raad verder overwogen dat de behandeling van het bezwaar ten hoogste een half jaar, de behandeling van het beroep ten hoogste anderhalf jaar en de behandeling van het hoger beroep ten hoogste twee jaar mag duren, terwijl doorgaans geen sprake zal zijn van een te lange behandelingsduur in de rechterlijke fase in haar geheel als deze niet meer dan drie en een half jaar heeft geduurd. De omstandigheden van het geval kunnen aanleiding geven een langere behandelingsduur te rechtvaardigen.

Gelet op 4.5.3 is van een overschrijding van de toegestane behandelduur geen sprake. Het verzoek om schadevergoeding op grond van artikel 6 van het EVRM zal daarom worden afgewezen.