Centrale Raad van Beroep, 08-05-2018, ECLI:NL:CRVB:2018:1364, 16/6121 PW

Naar aanleiding van een anonieme melding van 24 maart 2015 dat appellante zich ook in Engeland en België heeft gemeld om sociale voorzieningen aan te vragen, heeft een handhavingsspecialist van de Dienst Werk en Inkomen van de gemeente Amsterdam (DWI) een onderzoek ingesteld naar de rechtmatigheid van de aan appellante verleende bijstand. In dat kader heeft de handhavingsspecialist onder andere Suwinet geraadpleegd. Daaruit is gebleken dat appellante in Nederland meerdere bankrekeningen op haar naam heeft staan. Op grond hiervan is appellante uitgenodigd voor een gesprek op 19 mei 2015. De bevindingen van het onderzoek zijn neergelegd in een rapport van 21 mei 2015.

Bij besluit van 19 mei 2015 heeft het college het recht op bijstand per die datum opgeschort, omdat appellante op een oproep voor een gesprek op die dag niet is verschenen. Bij besluit van 26 mei 2015 heeft het college de bijstand met ingang van 19 mei 2015 ingetrokken, omdat appellante ook aan een tweede oproep voor een gesprek op 21 mei 2015 geen gehoor heeft gegeven. Tegen deze besluiten heeft appellante geen rechtsmiddelen aangewend.

Op 2 juni 2015 heeft appellante bijstand aangevraagd. Naar aanleiding van die aanvraag heeft een handhavingsspecialist van de DWI een onderzoek ingesteld naar de juistheid van de door appellante verstrekte gegevens. Tijdens dat onderzoek is naar voren gekomen dat een persoon met de naam van appellante en met dezelfde geboortedatum voorkomt in de basisadministratie van [gemeente 1] (België). Om die reden is het Internationaal Bureau Fraude-informatie (IBF) gevraagd een onderzoek uit te voeren. De bevindingen van het onderzoek van de DWI zijn neergelegd in een rapport van 12 juni 2015. Bij besluit van 15 juni 2015 is de aanvraag van appellante afgewezen. Tegen dit besluit heeft appellante geen rechtsmiddelen aangewend.

Het IBF heeft op 23 juli 2015 gerapporteerd dat appellante werkzaam is bij [NV] in [gemeente 1] . Het onderzoek is vervolgens overgedragen aan een sociaal rechercheur van de gemeente Amsterdam. Op 29 oktober 2015 heeft de officier van justitie van het arrondissementsparket te Amsterdam een rechtshulpverzoek ingediend bij de bevoegde autoriteiten in België. Bij proces-verbaal van 5 maart 2016 hebben de Belgische autoriteiten gegevens verstrekt ter uitvoering van het rechtshulpverzoek.

Naar aanleiding van een nieuwe aanvraag heeft het college bij besluit van 7 maart 2016 aan appellante bijstand toegekend met ingang van 29 januari 2016.

Het besluit tot intrekking van bijstand is een voor de betrokkene belastend besluit, waarbij het aan het bijstandverlenend orgaan is om de nodige kennis over de relevante feiten te vergaren. Dat betekent dat de last om aannemelijk te maken dat aan de voorwaarden voor intrekking is voldaan in beginsel op het bijstandverlenend orgaan rust.

Tussen partijen is niet in geschil dat, indien wordt uitgegaan van de in 1.7 vermelde onderzoeksbevindingen, dit de conclusie rechtvaardigt dat appellante in de periode in geding haar hoofdverblijf niet in de gemeente [gemeente 2] maar in België had. Appellante heeft evenwel aangevoerd dat die bevindingen niet ten grondslag mogen worden gelegd aan de besluitvorming, omdat sprake is van identiteitsfraude. Zij heeft nooit zelf in België ingeschreven gestaan en heeft daar ook nooit gewerkt.

Appellante heeft verder aangevoerd dat sprake is van dringende redenen op grond waarvan het college had moeten afzien van terugvordering. In dit verband heeft appellante verwezen naar informatie van haar behandelend psychiater van 15 juni 2016. Ook deze beroepsgrond slaagt niet.

In wat appellante heeft aangevoerd ligt, anders dan zij heeft aangevoerd, voorts geen grond voor toepassing van artikel 4:84 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb), omdat het college op grond van artikel 58, eerste lid, van de PW verplicht is de in de periode in geding gemaakte kosten van bijstand terug te vorderen.

Niet in geschil is dat de door het college gevraagde gegevens, te weten een ontslagbrief van de werkgever in België en een besluit over toe- of afwijzing van een werkloosheidsuitkering in België, van belang waren voor de beoordeling van de aanvraag om bijstand. Evenmin is in geschil dat appellante die stukken niet heeft overgelegd.

Appellante heeft aangevoerd dat zij niet in staat was de gevraagde gegevens (tijdig) te verstrekken, omdat sprake is van identiteitsfraude en zij niet de persoon is die in België werkzaamheden heeft verricht. Daarbij heeft appellante aangevoerd dat zij ernstig ziek is en in overwegende mate afhankelijk is van anderen, zoals haar bewindvoerder en mantelzorger, en dat het haar ondanks hulp van deze personen niet is gelukt aan de gevraagde stukken te komen. Deze beroepsgrond slaagt niet, al omdat uit 4.2 voortvloeit dat appellante niet aannemelijk heeft gemaakt dat zij slachtoffer is geworden van identiteitsfraude en het er daarom voor moet worden gehouden dat zij wel in België stond ingeschreven en daar werkzaamheden heeft verricht. Niet is gebleken dat appellante niet (tijdig) over de gevraagde stukken kon beschikken. Hoewel het college appellante bij brief van 2 december 2015 uitdrukkelijk heeft gewezen op de mogelijkheid schriftelijk om uitstel te verzoeken indien zij niet tijdig over de gevraagde gegevens kon beschikken, heeft zij van die mogelijkheid geen gebruik gemaakt.

Gelet op wat onder 4.7 is overwogen, was het college op grond van artikel 4:5, eerste lid, aanhef en onder c, van de Awb bevoegd de aanvraag van appellante niet in behandeling te nemen. Wat appellante heeft aangevoerd geeft geen aanleiding om te oordelen dat het college niet in redelijkheid van zijn bevoegdheid gebruik heeft kunnen maken.

Appellante betwist dat zij de, niet-aangetekend verzonden, brief van 21 april 2016 heeft ontvangen, waarin het college haar onder meer heeft verzocht om vóór 5 mei 2016 de afschriften van alle betaal- en spaarrekeningen over de periode van 29 januari 2016 tot en met 21 april 2016 over te leggen.

Vaststaat dat het bij de onder 4.10 genoemde stukken gaat om voor de vaststelling van het recht op bijstand noodzakelijke gegevens en dat appellante heeft nagelaten die stukken tijdig over te leggen. Appellante heeft niet aannemelijk gemaakt dat haar ter zake geen verwijt valt te maken. Appellante stelt ook ter onderbouwing van dit standpunt dat zij slachtoffer is geworden van identiteitsfraude in België. Uit wat onder 4.2 is overwogen volgt dat zij dit niet aannemelijk heeft gemaakt. Bovendien laat dit onverlet dat zij - ook in geval van identiteitsfraude - in staat moet zijn geweest om tijdig de bankafschriften over te leggen. De bankrekeningen stonden immers op haar naam. Appellante heeft ook aangegeven dat het haar via de bewindvoerder uiteindelijk is gelukt om de beschikking te krijgen over enkele Belgische bankafschriften. Indien zij niet tijdig hierover kon beschikken, had het op haar weg gelegen tijdig uitstel aan het college te vragen. Dit heeft appellante nagelaten.

Uit 4.11 en 4.12 volgt dat het college op grond van artikel 54, eerste lid, van de PW bevoegd was tot opschorting van het recht op bijstand vanaf 5 mei 2016, zijnde de dag waarop appellante geen gevolg heeft gegeven aan het verzoek van het college tot het overleggen van de gevraagde gegevens.

Ingevolge artikel 54, vierde lid, van de PW kan het college, als de belanghebbende in het geval als bedoeld in het eerste lid het verzuim niet herstelt binnen de daarvoor gestelde termijn, na het verstrijken van die termijn het besluit tot toekenning van bijstand intrekken met ingang van de eerste dag waarover het recht op bijstand is opgeschort.

Vaststaat dat appellante onder andere de bij het opschortingsbesluit gevraagde afschriften van de bankrekeningen eindigend op [nummer 2] (ING) en [nummer 3] (ABN AMRO) niet binnen de geboden hersteltermijn heeft verstrekt. Uit 4.11 volgt dat deze gegevens van belang zijn voor het recht op bijstand en dat appellante niet aannemelijk heeft gemaakt dat zij niet binnen de in het opschortingsbesluit gestelde hersteltermijn over die gegevens heeft kunnen beschikken. Appellante heeft tegen de intrekking geen andere gronden aangedragen dan die zij in het kader van de opschorting heeft genoemd. Ook in dit verband geldt dat indien appellante niet tijdig over de gevraagde bankafschriften kon beschikken, bijvoorbeeld vanwege de bij haar aanwezige medische problematiek, het op haar weg had gelegen tijdig uitstel aan het college te vragen. Dit heeft appellante nagelaten. Hiermee is gegeven dat ook aan de voorwaarden voor toepassing van artikel 54, vierde lid, van de PW is voldaan.

Gelet op 4.2 tot en met 4.16 slagen de hoger beroepen niet, zodat de aangevallen uitspraken 1, 2 en 3 moeten worden bevestigd.