Centrale Raad van Beroep, 11-06-2019, ECLI:NL:CRVB:2019:2127, 17/8194 PW

Het waterverbruik en de waarnemingen zijn aanleiding geweest voor een onaangekondigd huisbezoek op het uitkeringsadres. Dit huisbezoek heeft op 23 mei 2016 plaatsgevonden. De handhavers hebben zich gelegitimeerd en aan appellante uitgelegd dat zij het huisbezoek wilden afleggen omdat zij de woonsituatie van appellante wilden controleren, aangezien er een vermoeden van samenwoning bestaat en het huisbezoek noodzakelijk is om het recht op bijstand te kunnen beoordelen. Tevens hebben zij appellante uitgelegd dat het weigeren van het huisbezoek tot beëindiging van de bijstand kan leiden. Appellante heeft het huisbezoekformulier ondertekend waarop staat vermeld dat zij toestemming heeft gegeven voor het binnentreden van de woning en het huisbezoek. Het huisbezoek is voortijdig afgebroken. In het door de handhavers opgestelde en ondertekende verslag van het huisbezoek van 25 mei 2016 is hierover, voor zover hier van belang, het volgende opgenomen.

Appellante heeft op verzoek van de handhavers de inhoud van een kast op de slaapkamer getoond. Daarin hebben de handhavers twee mappen zien staan, waarvan één rode multomap. De handhavers hebben appellante verzocht de inhoud van de rode map te tonen. Appellante heeft meegedeeld dat zij een pauze wilde inlassen om haar advocaat te bellen. De handhavers hebben vervolgens plaatsgenomen aan de tafel in de woonkamer. Zij zagen appellante heen en weer lopen in de woonwagen, waarbij zij in de slaapkamer en een andere kamer aan de zijkant van de woonwagen is geweest. Na verloop van tijd heeft appellante gemeld dat zij het nummer van haar advocaat niet kon vinden en wilde voortgaan met het huisbezoek. De handhavers hebben vervolgens geconstateerd dat de rode multomap niet meer in de kast in de slaapkamer stond. Daarop heeft appellante meegedeeld dat er geen rode multomap in de kast heeft gestaan. Na aandringen van de handhavers dat zij de rode multomap hadden zien staan en de inhoud ervan wilden zien, heeft appellante verklaard dat dit privé is en dat zij het huisbezoek wil beëindigen. De handhavers hebben haar de gevolgen van het stopzetten van het huisbezoek uitgelegd. Hierna is het huisbezoek opnieuw voortgezet. Appellante heeft de handhavers twee oranje ING-multomappen laten zien en meegedeeld dat dit de mappen waren die de handhavers hebben gezien in de slaapkamer. De handhavers hebben appellante meegedeeld dat het niet dezelfde mappen zijn als de rode map die zij hebben gezien en dat zij daarnaar op zoek moet gaan. Appellante heeft hierop woedend gereageerd. Daarna hebben de handhavers de woonwagen verlaten. Appellante heeft verzocht om het huisbezoek toch voort te zetten. De handhavers hebben hiermee ingestemd en hebben dit de laatste kans genoemd. Vervolgens heeft appellante in de logeerkamer op verzoek van de handhavers de lades van het zich daar bevindende bureau getoond, waarin administratie lag op naam van appellante en van haar overleden moeder. Nadat appellante de handhavers de badkamer had getoond, zijn appellante en de handhavers weer naar de woonkamer gegaan. De handhavers hebben appellante verzocht de inhoud van de lades van het dressoir te tonen en ook eventuele administratie die hierin lag. De handhavers hebben gezien dat appellante de meest linker bovenlade heeft geopend, een stapel administratie uit de lade heeft gehaald en die in een plastic tas heeft gedaan die haar zus, die op dat moment in de woonkamer aanwezig was, in haar handen had. Appellante heeft de handhavers meegedeeld dat zij de administratie niet mogen inzien, omdat dit post is van haar overleden moeder. Nadat de handhavers hadden meegedeeld dat zij dit zelf eerst moeten zien om dit daadwerkelijk te kunnen constateren, heeft appellante opgemerkt dat dit privé is en dat het de handhavers niets aangaat. De handhavers hebben appellante daarna meegedeeld dat het huisbezoek wordt beëindigd omdat appellante niet langer meewerkt aan het onderzoek. Tevens hebben zij haar erop gewezen dat het niet meewerken kon leiden tot beëindiging van haar recht op uitkering. Daarna hebben de handhavers de woonwagen verlaten.

Appellante heeft aangevoerd dat er geen redelijke grond was voor het afleggen van een huisbezoek aan het uitkeringsadres. Zij heeft een plausibele verklaring gegeven voor het hoge waterverbruik op het uitkeringsadres en de aanwezigheid van de auto van X. Voor zover er twijfel bestond over haar woon- en leefsituatie had het college de gewenst informatie op een voor haar minder belastende wijze kunnen verkrijgen. Deze beroepsgrond slaagt niet.

Volgens vaste rechtspraak (uitspraak van 12 juni 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:1829) kunnen aan het niet meewerken aan een huisbezoek eerst gevolgen worden verbonden - in de vorm van het weigeren, beëindigen of intrekken van de bijstand - indien voor dat huisbezoek een redelijke grond bestaat. Van een redelijke grond voor een huisbezoek is sprake als voorafgaand aan - dat wil zeggen: vóór of uiterlijk bij aanvang van - het huisbezoek duidelijk is dat en op grond van welke concrete objectieve feiten en omstandigheden redelijkerwijs kan worden getwijfeld aan de juistheid of volledigheid van de door betrokkene verstrekte gegevens, voor zover deze van belang zijn voor het vaststellen van het recht op bijstand en het bijstandverlenend orgaan deze gegevens niet op een andere effectieve en voor betrokkene minder belastende wijze kan verifiëren.

Anders dan appellante heeft aangevoerd, bestond in dit geval een redelijke grond voor het afleggen van een huisbezoek. Uit de door watermaatschappij Vitens verschafte en in 1.2 vermelde informatie is gebleken dat het waterverbruik op het uitkeringsadres het volgens het Nibud gemiddelde verbruik van een eenpersoonshuishouden van 45 m3 per jaar ruimschoots overstijgt. In samenhang met de in de periode van 9 mei 2016 tot en met 20 mei 2016 verrichtte observaties, waarbij een auto van X twaalf maal is waargenomen bij het uitkeringsadres, kon het college redelijkerwijs twijfelen aan de juistheid van de door appellante verstrekte informatie over haar woonsituatie. Deze twijfel is niet weggenomen met de enkele stelling van appellante dat het hoge waterverbruik kan worden verklaard door het feit dat haar kleinzoon regelmatig bij haar logeert en haar neefjes bij haar in bad gaan. De door appellante verstrekte informatie over haar woonsituatie kon voorts niet op een andere voor appellante minder belastende wijze worden geverifieerd.

Appellante heeft ook aangevoerd dat zij wel aan de medewerkingsverplichting heeft voldaan. Zij heeft volledige medewerking gegeven aan het huisbezoek, de handhavers de volledige woning laten beoordelen en geen rode map laten verdwijnen. De rode map is er in werkelijkheid nooit geweest. Het verslag van het huisbezoek is op dit punt onjuist, niet volledig en niet consistent. Het college had zich bij de besluitvorming dan ook niet op dat verslag mogen baseren. Ook deze beroepsgrond slaagt niet.

De handhavers hebben in het door hen ondertekende verslag van 25 mei 2016 uitgebreid en gedetailleerd gerapporteerd over het huisbezoek, in het bijzonder over wat er is voorgevallen toen zij appellante vroegen om de administratie en de rode map in te laten zien. Naar aanleiding van het bezwaar hebben zij op 15 september 2016 een nadere, eveneens door hen ondertekende, verklaring gegeven, waarin de weergave van de gebeurtenissen tijdens het huisbezoek in het verslag is bevestigd. Gelet hierop ziet de Raad geen aanleiding niet uit te gaan van de juistheid van het verslag en de nadere toelichting daarop.