Centrale Raad van Beroep, 27-08-2019, ECLI:NL:CRVB:2019:2818, 17/3971 PW

Appellante ontving bijstand, laatstelijk op grond van de Participatiewet (PW) naar de norm voor een alleenstaande. Appellante stond in de Basisregistratie personen (BRP) ingeschreven bij haar moeder op het adres [adres] (inschrijvingsadres).

Bij brief van 27 februari 2015 heeft de directeur van de afdeling publiekszaken van de gemeente Rotterdam (afdeling publiekszaken) namens het college aan appellante meegedeeld dat zij “hebben vernomen dat” appellante niet langer op het inschrijvingsadres woont maar dat zij geen adreswijziging van appellante hebben ontvangen. Appellante is hierbij in de gelegenheid gesteld binnen vier weken alsnog haar adreswijziging door te geven, dan wel via bijgevoegd formulier te verklaren dat zij wel op het inschrijvingsadres woont. Appellante heeft niet op deze brief gereageerd. Bij besluit van 20 mei 2015 heeft het college (de afdeling publiekszaken) vervolgens met verwijzing naar artikel 2.22 van de Wet basisregistratie personen de “bijhouding van de persoonslijst (…) met ingang van 27 februari 2015 opgeschort” (opschortingsbesluit BRP).

Bij aangetekend verzonden besluit van 1 juni 2015 (opschortingsbesluit bijstand) heeft het college het recht op bijstand van appellante vanaf 27 februari 2015 opgeschort. Dit besluit is op 3 juni 2015 aangeboden op het inschrijvingsadres, waarbij niemand werd aangetroffen. Het besluit is vervolgens niet afgehaald en geretourneerd.

Bij besluiten van 17 juni 2015 heeft het college de bijstand met ingang van 27 februari 2015 ingetrokken en de over de periode van 27 februari 2015 tot en met 31 mei 2015 gemaakte kosten van bijstand tot een bedrag van € 2.107,95 van appellante teruggevorderd.

Bij besluit van 4 augustus 2015 heeft het college appellante een boete van € 2.107,95 opgelegd wegens schending van de inlichtingenverplichting.

Bij besluit van 17 juni 2016 (bestreden besluit) heeft het college de bezwaren tegen besluiten van 17 juni 2015 ongegrond verklaard, het bezwaar tegen het besluit van 4 augustus 2015 gedeeltelijk gegrond verklaard en de boete vastgesteld op een bedrag van € 1.054,-.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard.

3. In hoger beroep heeft appellante zich tegen de aangevallen uitspraak gekeerd. Appellante heeft aangevoerd dat zij altijd woonachtig is geweest op het inschrijvingsadres en dat het college onvoldoende onderzoek heeft gedaan naar haar woonadres.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

De te beoordelen periode loopt in dit geval van 27 februari 2015 tot en met 17 juni 2015.

Op de vraag van de Raad naar de grondslag van de besluitvorming heeft het college geantwoord dat aan de besluitvorming ten grondslag ligt dat appellante de op haar rustende inlichtingenverplichting als bedoeld in artikel 17 van de PW heeft geschonden door niet te melden dat zij niet langer woonachtig was op het inschrijvingsadres, zij ook niet aannemelijk heeft gemaakt waar zij wel woonde en dat hierdoor het recht op bijstand niet is vast te stellen. De bijstand is ingetrokken met toepassing van artikel 54, derde lid, van de PW.

Intrekking van bijstand is een voor de betrokkene belastend besluit. Daarom rust de bewijslast om aannemelijk te maken dat aan de voorwaarden voor intrekking is voldaan in beginsel op de bijstandverlenende instantie. Dit betekent dat de bijstandverlenende instantie de nodige kennis over de relevante feiten moet verzamelen.

Waar een betrokkene zijn woonadres heeft, is daar waar hij zijn hoofdverblijf heeft. Het hoofdverblijf van een betrokkene ligt daar waar zich het zwaartepunt van zijn persoonlijk leven bevindt. Dit dient te worden bepaald aan de hand van concrete feiten en omstandigheden. Daarbij komt geen doorslaggevende betekenis toe aan de inschrijving in de BRP. Zie bijvoorbeeld de uitspraak van 14 november 2017, ECLI:NL:CRVB:2017:3994. De betrokkene is verplicht juiste en volledige informatie over zijn woonadres te verstrekken, aangezien dat gegeven van essentieel belang is voor de verlening van bijstand.

Gelet op 4.4 kan aan het opschortingsbesluit BRP op zichzelf geen doorslaggevende betekenis worden toegekend. Uit de door het college aan de rechtbank overgelegde stukken blijkt dat de afdeling publiekszaken naar aanleiding van een melding van een deurwaarder, dat bij een huisbezoek op 9 februari 2015 een nicht van appellante heeft verklaard dat appellante niet meer op het inschrijvingsadres woonde, de in 1.2 vermelde brief van 27 februari 2015 aan appellante heeft gestuurd. Omdat appellante niet binnen de gestelde termijn van vier weken heeft gereageerd, heeft het college het opschortingsbesluit BRP genomen. Hiermee is echter niet aan de hand van concrete feiten en omstandigheden als bedoeld in 4.4 komen vast te staan dat appellante niet meer woonde op het inschrijvingsadres. Het opschortingsbesluit BRP had voor het college aanleiding kunnen zijn tot nader onderzoek naar de woonsituatie van appellante. Dat heeft het college echter nagelaten, zodat het onderzoek onzorgvuldig is geweest. Het college heeft dan ook niet op grond van het opschortingsbesluit BRP en de daaraan ten grondslag liggende feiten kunnen concluderen dat appellante onjuiste inlichtingen heeft verstrekt over haar woonadres.

Dat later het opschortingsbesluit bijstand van 1 juni 2015 onbesteld op 12 juni 2015 werd geretourneerd, is ook onvoldoende voor de conclusie dat appellante niet woonachtig was op het inschrijvingsadres.

Uit 4.1 tot en met 4.6 volgt dat het bestreden besluit voor zowel de intrekking en terugvordering als de boete niet zorgvuldig is voorbereid en niet berust op een deugdelijke motivering. De rechtbank heeft dit niet onderkend, zodat de aangevallen uitspraak moet worden vernietigd. Doende wat de rechtbank zou behoren te doen, zal de Raad het beroep tegen het bestreden besluit gegrond verklaren en dit besluit vernietigen wegens strijd met de artikelen 3:2 en 7:12, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb).

Vervolgens moet worden bezien welk vervolg aan deze uitkomst moet worden gegeven. Hierbij zal een onderscheid worden gemaakt tussen de intrekking en de terugvordering aan de ene kant en de boete aan de andere kant.