Centrale Raad van Beroep, 30-06-2020, ECLI:NL:CRVB:2020:1325, 19/988 PW

Appellant heeft op 14 september 2017 een aanvraag op grond van de Participatiewet (PW) ingediend voor bijzondere bijstand voor de kosten van rechtsbijstand ten bedrage van € 279,81, verleend door mr. R. Skála, voor een procedure bij de kantonrechter over onderbewindstelling.

Bij besluit van 11 oktober 2017, na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 1 maart 2018 (bestreden besluit), heeft het college de aanvraag afgewezen. Het college heeft aan het bestreden besluit ten grondslag gelegd dat de kosten van rechtsbijstand in de procedure bij de kantonrechter over onderbewindstelling door de Raad voor de Rechtsbijstand (RvR) als niet noodzakelijke kosten zijn aangemerkt en om die reden niet door de RvR worden vergoed. Artikel 15 van de PW staat dan aan bijstandsverlening in de weg.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard.

3. In hoger beroep heeft appellant zich op de hierna te bespreken gronden tegen de aangevallen uitspraak gekeerd.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

Ingevolge artikel 5, aanhef en onder e, van de PW wordt onder een voorliggende voorziening verstaan elke voorziening buiten deze wet waarop de belanghebbende of het gezin aanspraak kan maken, dan wel een beroep kan doen, ter verwerving van middelen ter bekostiging van specifieke uitgaven.

Ingevolge artikel 15, eerste lid, van de PW bestaat geen recht op bijstand voor zover een beroep kan worden gedaan op een voorliggende voorziening die, gezien haar aard en doel, wordt geacht voor de belanghebbende toereikend en passend te zijn. Het recht op bijstand strekt zich evenmin uit tot kosten die in de voorliggende voorziening als niet noodzakelijk worden aangemerkt. Als de vergoeding van een bepaalde kostensoort in het algemeen of in een specifieke situatie in de voorliggende voorziening niet noodzakelijk is geacht, moet de bijstandverlenende instantie volgens vaste rechtspraak (uitspraak van 13 december 2011, ECLI:NL:CRVB:2011:BU8263) voor de toepassing van de PW daarbij aansluiten.

Volgens eveneens vaste rechtspraak (uitspraken van 31 oktober 2006, ECLI:NL:CRVB:2006:AZ1426 en 26 februari 2013, ECLI:NL:CRVB:2013:BZ3215) kan de Wet op de rechtsbijstand (Wrb) in beginsel als een toereikende en passende voorliggende voorziening worden aangemerkt indien een betrokkene een aanvraag indient om bijzondere bijstand in de kosten van rechtsbijstand. De kosten van een procedure die de Wrb voor eigen rekening laat, zoals de eigen bijdrage, kunnen onder bepaalde omstandigheden tot de bijzondere noodzakelijke kosten van het bestaan worden gerekend. In het geval dat rechtsbijstand is verleend op grond van een toevoeging kan in beginsel de noodzaak voor het verlenen van rechtshulp worden aangenomen.

Appellant heeft aangevoerd dat het onbegrijpelijk is dat de Wrb als passende en toereikende voorliggende voorziening wordt gezien, terwijl vaststaat dat hij daarop geen beroep kan doen. Ter toelichting hierop stelt appellant dat hij aannemelijk heeft gemaakt dat onderbewindstelling door de kantonrechter voor hem geen adequate oplossing is, zodat hij was aangewezen op de hulp van mr. Skála om de onderbewindstelling aan te vechten. Deze grond slaagt niet.

Appellant heeft aangevoerd dat wegens zeer dringende redenen als bedoeld in artikel 16, eerste lid, van de PW toch bijstand moet worden verleend. Deze beroepsgrond slaagt niet. De rechtbank heeft terecht geoordeeld dat van zeer dringende redenen om toch tot bijstandsverlening over te gaan, geen sprake is. De omstandigheid dat appellant in procedure is met de gemeente Groningen over het, naar zijn mening onrechtmatig, handelen van de Gemeentelijke kredietbank, is, anders dan appellant meent, niet een zeer dringende reden als bedoeld in die bepaling.