Centrale Raad van Beroep, 29-07-2020, ECLI:NL:CRVB:2020:1656, 19/1568 WSF

1.1.

De minister heeft aan appellante, voor het eerst, per 1 april 2007 een prestatiebeurs beroepsonderwijs toegekend voor het volgen van een opleiding in de beroepsopleidende leerweg (BOL), laatstelijk voor de BOL-opleiding niveau 3 Maatschappelijke Zorg (Medewerker Maatschappelijke Zorg). Met deze opleiding is appellante in maart 2011 gestopt. Vanaf augustus 2015 is appellante een opleiding in de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) gaan volgen. Zij stond vanaf het schooljaar 2015-2016 ingeschreven voor de BBL‑opleiding niveau 4 Maatschappelijke Zorg (Persoonlijk Begeleider Specifieke Doelgroepen).

1.2.

Appellante heeft bij de minister een formulier verzoek ‘Voorziening beroepsonderwijs bij bijzondere omstandigheden’ ingediend. Daarbij heeft zij verzocht om verlenging van de prestatiebeurs en verlenging van de diplomatermijn. Bijgevoegd zijn een verklaring van de onderwijsinstelling en een door de huisarts ingevuld formulier medische informatie.

1.3.

Bij besluit van 10 augustus 2017 heeft de minister het verzoek om verlenging van de prestatiebeurs afgewezen omdat een BBL-opleiding geen recht geeft op studiefinanciering. Het verzoek om verlenging van de diplomatermijn is ook afgewezen.

1.4.

Bij besluit van 20 oktober 2017 (bestreden besluit) heeft de minister het bezwaar van appellante tegen het besluit van 10 augustus 2017 ongegrond verklaard. Voor verlenging van de diplomatermijn ziet de minister geen aanleiding omdat de bijzondere omstandigheden van medische aard niet geleid hebben tot het niet tijdig kunnen behalen van het afsluitend examen. Appellante had eerder dan in augustus 2015 kunnen starten met de BBL-opleiding. De gevolgen van de keuze van appellante om niet eerder te gaan studeren en haar bijstandsuitkering te behouden, komen voor haar rekening. Bovendien had appellante, ondanks de instroom in het tweede leerjaar van de driejarige BBL-opleiding, bij aanvang van de opleiding in augustus 2015 het afsluitend diploma pas kunnen behalen na het verstrijken van de diplomatermijn.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard. Naar het oordeel van de rechtbank heeft de minister het verzoek om verlenging van de prestatiebeurs terecht afgewezen omdat een BBL-opleiding geen recht geeft op studiefinanciering en dus geen recht geeft op een prestatiebeurs. De rechtbank is verder

van oordeel dat de minister het verzoek om verlenging van de diplomatermijn terecht heeft afgewezen omdat de problematische omstandigheden waarin appellante verkeerde niet zodanig waren dat zij niet binnen de diplomatermijn het afsluitend examen heeft kunnen behalen. Daartoe is overwogen dat appellante niet voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat zij niet op een eerder moment tussen maart 2011 en augustus 2015, ondanks de moeilijke situaties waarin zij in die periode verschillende malen verkeerde, had kunnen starten met de opleiding. Dat appellante ervoor heeft gekozen om niet te gaan studeren maar haar bijstandsuitkering te behouden is begrijpelijk, maar de gevolgen hiervan komen voor rekening van appellante. Appellante had bij de start van de BBL-opleiding kunnen dan wel moeten weten dat zij deze studie niet zou kunnen afronden binnen de diplomatermijn nu deze termijn liep van 1 april 2007 tot 1 april 2017.

3. Appellante heeft zich in hoger beroep tegen de aangevallen uitspraak gekeerd. Zij heeft aangevoerd dat de rechtbank ten onrechte geoordeeld heeft dat een causaal verband ontbreekt tussen de bijzondere (medische) omstandigheden en het niet tijdig behalen van het afsluitend examen. Appellante heeft daartoe gesteld dat zij na het stoppen van de BOL-opleiding in maart 2011 eerst in augustus 2015 opnieuw met een opleiding kon beginnen. Eerder stond de gemeente het appellante namelijk niet toe om met behoud van haar bijstandsuitkering een opleiding te volgen. Pas na de inwerkingtreding van de Participatiewet werd haar dat toegestaan. Mede gelet op haar gezinssituatie kon van haar niet gevergd worden om af te zien van een bijstandsuitkering. Van een reële keuze was dan ook geen sprake. Appellante is er voorts vanuit gegaan dat zij bij de start van de opleiding in augustus 2015 binnen de diplomatermijn het afsluitend examen zou behalen. Dat is enkel niet gelukt door de in 2016 opgelopen studievertraging ten gevolge van diverse operaties en het overlijden van haar dochter op 3 mei 2016.

4. De Raad oordeelt als volgt.

4.2.

Vastgesteld wordt, en dat is tussen partijen ook niet in geschil, dat appellante het diploma van een opleiding niveau 3 of 4 niet heeft behaald binnen de in artikel 4.9 van de Wsf 2000 genoemde termijn van tien jaar.

4.3.

Het in de uitspraak van de Raad van 28 oktober 2015, ECLI:NL:CRVB:2015:3781, uiteengezette toetsingskader voor de beoordeling van een verzoek om verlenging van de diplomatermijn op grond van artikel 5.16 van de Wsf 2000 geldt eveneens voor de beoordeling van een verzoek om verlenging van de diplomatermijn op grond van artikel 4.14 van de Wsf 2000. Uit een verklaring van de onderwijsinstelling waar de student is ingeschreven, en in geval van medische omstandigheden tevens van een arts, zal moeten blijken dat voldaan is aan de in artikel 4.14, eerste en/of tweede lid, van de Wsf 2000 gestelde voorwaarden voor verlenging van de diplomatermijn. Het is niet aan de minister om zelfstandig te beoordelen of aan de toepassingsvoorwaarden van artikel 4.14, eerste en/of tweede lid, van de Wsf 2000 is voldaan. Het is wel aan de minister om te bezien of de door artikel 5.16, vijfde lid, van de Wsf 2000 voorgeschreven verklaringen op zorgvuldige wijze tot stand zijn gekomen, inzichtelijk en consistent zijn. Het vereiste van een inzichtelijke en consistente motivering houdt ook in dat de door de onderwijsinstelling getrokken conclusie wordt gedragen door de gegeven motivering.

4.5.

Appellantes stelling dat de gemeente het haar niet toestond om eerder dan per augustus 2015 met behoud van haar bijstandsuitkering te starten met de BBL-opleiding, daargelaten of een dergelijke weigering een bijzondere omstandigheid van tijdelijke aard in de zin van artikel 4.14 van de Wsf 2000 zou kunnen opleveren, mist een feitelijke onderbouwing. Uit de in beroep overgelegde, in het kader van de Wet Werk en Bijstand en Participatiewet, uitgebrachte medische adviesrapportages blijkt dat appellante begin 2012 vanwege een risicovolle zwangerschap arbeidsongeschikt werd geacht en dat in december 2015 het advies is uitgebracht om appellante twee jaar te ontheffen van de verplichting om te werken, zodat ze haar opleiding kan afmaken. Dat appellante de gemeente ook in de jaren voor 2015 verzocht heeft te mogen starten met een BBL-opleiding naast haar bijstandsuitkering, maar dat verzoek is afgewezen, blijkt niet uit deze rapportages noch uit andere gegevens.

4.6.

Uit wat is overwogen in 4.3 tot en met 4.5 volgt dat de minister zich terecht op het standpunt heeft gesteld dat niet is voldaan aan de toepassingsvoorwaarden voor verlenging van de diplomatermijn. Dit leidt tot de conclusie dat het hoger beroep niet slaagt en dat de aangevallen uitspraak, voor zover deze is aangevochten, met verbetering van gronden, moet worden bevestigd.