Centrale Raad van Beroep, 21-11-2022, ECLI:NL:CRVB:2022:2485, 22/197 WAO

Appellant ontvangt een uitkering op grond van de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO). Deze uitkering was vanaf 23 november 2008 berekend naar een arbeidsongeschiktheidsklasse van 55 tot 65%.

Op 2 oktober 2019 ontving het Uwv van appellant het formulier ‘Wijziging doorgeven over uw gezondheid’. Daarin heeft appellant aangegeven dat zijn gezondheid was gewijzigd en dat hij meer klachten had. Appellant heeft op 3 december 2019 het spreekuur van een arts van het Uwv bezocht. Deze arts heeft overwogen dat de belastbaarheid van appellant ernstiger beperkt is dan aangegeven bij de laatste WAO-beoordeling op 2 februari 2010. Er is volgens de arts sprake van meer uitgebreide beperkingen ten aanzien van persoonlijk en sociaal functioneren. Ook de werktijden dienen verder beperkt te worden dan in 2010 is aangegeven. De arts heeft de beperkingen van appellant vastgelegd in een FML, die arbitrair geldig is één jaar voorafgaande aan de datum van ontvangst van de aanvraag. De arbeidsdeskundige heeft in een rapport van 17 december 2019 geconcludeerd dat voor appellant geen geschikte functies zijn te selecteren, zodat de mate van arbeidsongeschiktheid wordt bepaald op 100%.

Het Uwv heeft bij besluit van 8 januari 2020 de WAO-uitkering van appellant per 2 oktober 2018 (een jaar vóór de aanvraag) verhoogd en berekend naar een mate van arbeidsongeschiktheid van 80 tot 100%. Het Uwv heeft het bezwaar van appellant tegen dit besluit bij besluit van 20 augustus 2020 (bestreden besluit) ongegrond verklaard en beslist dat de WAO-uitkering niet eerder dan per 2 oktober 2018 kan worden verhoogd. Er is volgens het Uwv geen sprake van een bijzonder geval als bedoeld in artikel 35, tweede lid, van de WAO.

Appellant heeft in hoger beroep herhaald dat sprake is van een bijzonder geval en betoogd dat zijn WAO-uitkering vijf jaren voor de ontvangst van de aanvraag op 2 oktober 2019 moet ingaan en niet een jaar vóór die datum. Volgens appellant is sprake van een bijzonder geval omdat het Uwv hem in een periode van vijf jaren nooit een herbeoordelingsformulier heeft gezonden om de mate van arbeidsongeschiktheid te onderzoeken. Dat in die periode nooit een ‘professionele herbeoordeling’ heeft plaatsgevonden, levert een bijzondere omstandigheid op. Appellant verwijst hierbij naar een uitspraak van de Raad van 23 augustus 2017, ECLI:NL:CRVB:2017:2900. In de tweede plaats benadrukt appellant dat hij sinds een operatie in 2003 lijdt aan een ernstige vorm van apathie. Hij kon vanwege zijn medische situatie niet eerder een aanvraag indienen, hij was onvoldoende zelfredzaam en hij kon geen beroep doen op anderen. Tot slot stelt appellant dat de verzekeringsarts bezwaar en beroep haar conclusie dat appellant wel in staat was om eerder een aanvraag in te dienen heeft gebaseerd op feiten en omstandigheden van vóór 2014, zoals het werken als taxichauffeur en het aanvragen van WW-uitkeringen. Daaruit kan volgens appellant niet worden afgeleid dat hij ook na 2014 voldoende zelfredzaam was om een wijziging van zijn WAO-uitkering aan te vragen. De verzekeringsarts bezwaar en beroep heeft er geen rekening gehouden dat de invloed van apathie op cognitieve gedragsstoornissen na verloop van tijd toeneemt.

Het Uwv heeft bevestiging van de aangevallen uitspraak bepleit.

Artikel 35, eerste lid, van de WAO bepaalt dat de arbeidsongeschiktheidsuitkering ingaat op de dag, met ingang van welke de belanghebbende aan de vereisten voor het recht op toekenning van die uitkering voldoet. In artikel 35, tweede lid, van de WAO is bepaald dat in afwijking van het bepaalde in het vorige lid, die arbeidsongeschiktheidsuitkering niet vroeger kan ingaan dan een jaar voor de dag waarop de aanvraag werd ingediend. Het Uwv kan voor bijzondere gevallen van het bepaalde in de vorige volzin afwijken.

Het geschil gaat over de vraag of sprake is van een bijzonder geval als bedoeld in artikel 35, tweede lid, van de WAO, waardoor de WAO-uitkering van appellant eerder zou moeten ingaan dan op 2 oktober 2018. Appellant bepleit terugwerkende kracht tot vijf jaren voor de aanvraagdatum en meent dat de verhoogde WAO-uitkering op 2 oktober 2014 zou moeten in gaan. De beoordeling van de mate van arbeidsongeschiktheid van appellant op 2 oktober 2018 is tussen partijen niet in geschil.

Op grond van vaste rechtspraak van de Raad (zie bijvoorbeeld de uitspraak van 17 september 2010, ECLI:NL:CRVB:2010:BN7819) is sprake van een bijzonder geval als betrokkene ter zake van de late aanvraag redelijkerwijs geacht moet worden niet in verzuim te zijn geweest. Dat zal onder meer het geval zijn als de verzekerde – mede als gevolg van zijn medische situatie – het aan inzicht in de ernst, de aard en de duurzaamheid van zijn met name psychische problematiek heeft ontbroken en om die reden heeft nagelaten eerder een aanvraag in te dienen. Op appellant rust de bewijslast van de aanwezigheid van een bijzonder geval.

Het oordeel van de rechtbank en de overwegingen die daartoe leidden worden onderschreven. Met juistheid heeft de rechtbank overwogen dat niet is gebleken dat er bij appellant sprake is geweest van (psychisch) onvermogen om eerder een aanvraag in te dienen en dat ook anderszins geen sprake is van een bijzonder geval. De Raad voegt daar naar aanleiding van de gronden in hoger beroep het volgende aan toe.