Centrale Raad van Beroep, 22-02-2022, ECLI:NL:CRVB:2022:369, 20/568 WAO

Betrokkene is met ingang van 18 augustus 2003 in aanmerking gebracht voor een uitkering op grond van de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO), berekend naar een mate van arbeidsongeschiktheid van 80 tot 100%. Betrokkene heeft sinds de toekenning van de WAO-uitkering werkzaamheden in loondienst en als zelfstandige verricht. De inkomsten uit deze arbeid zijn op grond van artikel 44, eerste lid, van de WAO verrekend met haar uitkering. Na verloop van tijd is deze arbeid voor betrokkene geschikt bevonden. Met ingang van 1 januari 2015 is de WAO-uitkering van betrokkene herzien, en is deze vastgesteld op basis van een mate van arbeidsongeschiktheid van 45 tot 55%. De toepassing van artikel 44 van de WAO is gecontinueerd.

In de periode van 1 januari 2017 tot en met 31 december 2017 heeft betrokkene inkomsten ontvangen uit loondienst van haar werkgever Stichting [naam stichting] en uit haar werk als zelfstandige. De werkzaamheden als zelfstandige verrichtte zij vanuit haar onderneming, een praktijk voor medische keuringen. Bij besluit van 31 augustus 2018 heeft het Uwv alle inkomsten uit arbeid van betrokkene door middel van een maandloonvergelijking (periodeloonvergelijking) verrekend met de WAO-uitkering en besloten dat de uitkering wordt uitbetaald naar een mate van arbeidsongeschiktheid van 15 tot 25%. Betrokkene heeft bezwaar gemaakt tegen dit besluit. In bezwaar is aangevoerd dat het Uwv bij de berekening van het (fictieve) arbeidsongeschiktheidspercentage een uurloonvergelijking had moeten toepassen, omdat betrokkene haar inkomen voor het grootste deel verwerft uit niet-verzekerde arbeid als zelfstandige en bij een inkomen uit dergelijke arbeid op grond van de Regeling samenloop arbeidsongeschiktheidsuitkering met inkomen (Regeling samenloop) een uurloonvergelijking wordt toegepast.

Het Uwv heeft in hoger beroep zijn standpunt gehandhaafd dat het terecht de periodeloonvergelijking heeft toegepast met betrekking tot de inkomsten van betrokkene. Om het inkomensverlies te bepalen, dient het inkomen te worden vergeleken met het maatmaninkomen. Voor degene die arbeid in dienstbetrekking (heeft) verricht, geldt op grond van artikel 10a van het SB de zogenaamde periodeloonvergelijking. Voor de overige personen geldt een uurloonvergelijking. Voor de situatie waarin zowel sprake is van inkomen uit in dienstbetrekking verrichte arbeid als inkomen uit niet in dienstbetrekking verrichte arbeid, heeft de regelgever geen expliciete regeling getroffen. Het Uwv heeft voor die situatie in zijn interne instructie opgenomen dat een periodeloonvergelijking moet worden toegepast. Hiervoor vindt het Uwv steun in artikel 10a van het SB, omdat de toepassing van dit artikel niet beperkt is tot situaties waarin uitsluitend sprake is van loon uit dienstbetrekking. Verder blijkt volgens het Uwv uit de nota van toelichting bij de invoering van dit artikel een voorkeur voor de periodeloonvergelijking, omdat dit leidt tot een correctere vaststelling van het fictieve arbeidsongeschiktheidspercentage van WAO-gerechtigden en omdat hiermee een vereenvoudiging werd beoogd voor de uitvoering en een vermindering van de lasten voor uitkeringsgerechtigden, omdat geen uitvraag naar gewerkte uren meer hoeft te worden gedaan. Daarnaast acht het Uwv van belang dat, doordat deze werkwijze in de voor de uitvoering geldende instructie is opgenomen, deze ook consistent wordt toegepast. Het Uwv meent daarom dat het in redelijkheid tot de keuze voor een periodeloonvergelijking heeft kunnen komen.

Betrokkene heeft zich op het standpunt gesteld dat in haar geval juist moet worden uitgegaan van een uurloonvergelijking. De artikelen 44, tweede lid van de WAO en 10a van het SB zijn beperkt tot loonaangiften en loon uit dienstbetrekking. Wat onder loon uit dienstbetrekking wordt verstaan, is uitgewerkt in artikel 2 van de Regeling samenloop. In dat artikel komt belastbare winst uit onderneming niet voor. Betrokkene wijst erop dat in de nota van toelichting bij de invoering van artikel 10a van het SB is opgenomen dat het doel van de wijziging is dat voor loon uit dienstbetrekking wordt overgegaan van een uurloonvergelijking naar een periodeloonvergelijking en dat er verder geen andere wijziging is beoogd. Voor inkomen anders dan uit dienstbetrekking blijft de uurloonvergelijking gehandhaafd. Omdat betrokkene in 2017 ook inkomen anders dan uit dienstbetrekking heeft en zij bovendien het grootste deel van haar inkomsten verwierf als zelfstandige, dient te worden uitgegaan van de uurloonvergelijking.

Op grond van artikel 44, eerste lid, aanhef en onder b, van de WAO wordt de uitkering van degene die arbeid gaat verrichten en daaruit inkomsten geniet gedurende een periode van vijf jaar niet ingetrokken of herzien, maar wordt de uitkering uitbetaald tot een bedrag ter grootte van de uitkering die zou zijn vastgesteld als die arbeid als algemeen geaccepteerde arbeid als bedoeld in artikel 18, vijfde lid, van de WAO zou zijn aangemerkt.

In artikel 44, tweede lid van de WAO, zoals dat luidt met ingang van 1 juli 2015, is bepaald dat indien degene die recht heeft op een arbeidsongeschiktheidsuitkering in dienstbetrekking arbeid als bedoeld in het eerste lid van voornoemd artikel verricht of heeft verricht, het loon geacht wordt te zijn genoten in het aangiftetijdvak waarover de werkgever of de inhoudingsplichtige van dat loon opgave heeft gedaan.

In de artikelen 2 en 2a van de Regeling samenloop is geregeld wat respectievelijk wordt verstaan onder loon, als bedoeld in artikel 44, tweede lid, van de WAO en onder inkomen, als bedoeld in artikel 44, eerste lid, van de WAO. Op grond van deze artikelen valt belastbare winst uit onderneming wel onder inkomen, maar niet onder loon als hiervoor bedoeld.

Aanleiding bestaat om het Uwv te veroordelen in de proceskosten van betrokkene in hoger beroep. Deze kosten worden begroot op € 1.518,- aan kosten voor verleende rechtsbijstand.

Van het Uwv wordt op grond van artikel 8:109, tweede lid, van de Awb griffierecht geheven.