Centrale Raad van Beroep, 02-08-2023, ECLI:NL:CRVB:2023:1466, 21/2378 ZW

Appellante was werkzaam bij de gemeente Amsterdam als [naam functie], toen zij zich op 15 september 2018 voor dit werk ziek meldde met gezondheidsbelemmerende klachten. Met een besluit van 3 april 2019 heeft de gemeente Amsterdam appellante met ingang van 3 augustus 2019 op grond van artikel 12.12 onder a, van de Nieuwe Rechtspositieregeling Gemeente Amsterdam ontslag verleend wegens ongeschiktheid of onbekwaamheid voor de verdere vervulling van de functie, anders dan door ziekte of gebreken. Appellante heeft op 30 augustus 2019 met terugwerkende kracht per 3 augustus 2019 bij het Uwv een Ziektewet (ZW)-uitkering aangevraagd omdat zij naar haar zeggen ziek uit dienst is gegaan. Bij besluit van 27 november 2019 heeft het Uwv appellante blijvend en geheel een ZW-uitkering geweigerd, omdat appellante een zogeheten benadelingshandeling heeft gepleegd. Zij is namelijk akkoord gegaan met beëindiging van haar dienstverband tijdens ziekte en heeft daardoor onnodig een beroep op de ZW gedaan.

In hoger beroep heeft appellante zich primair op het standpunt gesteld dat zij geen benadelingshandeling heeft gepleegd. Voor zover aangenomen moet worden dat wel sprake is geweest van een benadelingshandeling heeft het Uwv het Maatregelenbesluit onjuist toegepast. Door de benadelingshandeling te beoordelen als een overtreding van de vierde categorie en de daarbij behorende maatregel op te leggen is volgens appellante een te zware maatregel toegepast. Omdat het Uwv heeft vastgesteld dat de benadelingshandeling appellante niet in overwegende mate te verwijten is, is volgens appellante sprake van een overtreding van de derde categorie en had het Uwv op grond van artikel 2, eerste lid, aanhef en onder c, van het Maatregelenbesluit de maatregel moeten vaststellen op 15% of 25% verlaging gedurende vier maanden. Het Maatregelenbesluit is qua regelgeving hoger in rangorde dan de Beleidsregel en dient daarom leidend te zijn. Volgens appellante is er in ieder geval aanleiding om artikel 8, eerste lid, van de Beleidsregel buiten toepassing te laten wegens strijd met de bedoeling van de wetgever om bij overtreding van een verplichting van de vierde categorie, waarbij sprake is van verminderde verwijtbaarheid, standaard een maatregel op te leggen van 25%.

Voor de relevante wet- en regelgeving wordt verwezen naar de bijlage bij deze uitspraak.

Appellante heeft bij de rechtbank geen gronden aangevoerd tegen het standpunt van het Uwv dat sprake is van een benadelingshandeling. In beroep zijn uitsluitend gronden aangevoerd tegen de hoogte van de opgelegde maatregel. Gelet op het proces-verbaal van de zitting heeft de toenmalige rechtshulpverlener van appellante desgevraagd aan de rechtbank te kennen gegeven dat niet ter discussie staat dat sprake is van een benadelingshandeling. De rechtbank heeft zich in de aangevallen uitspraak om die reden onthouden van een oordeel over de benadelingshandeling en zich beperkt tot een oordeel over de hoogte van de maatregel. Uit vaste rechtspraak¹ volgt dat het een partij in beginsel vrijstaat om in hoger beroep nieuwe gronden aan te voeren, maar dat dit niet geldt ten aanzien van gronden die in een eerdere fase van de procedure welbewust niet aan de orde zijn gesteld dan wel uitdrukkelijk zijn prijsgegeven. Appellante heeft de omvang van het geding in beroep uitdrukkelijk en welbewust beperkt tot de hoogte van de opgelegde maatregel. Onder deze omstandigheden staat het appellante niet vrij in hoger beroep alsnog de benadelingshandeling ter discussie te stellen. In hoger beroep is daarom uitsluitend de hoogte van de maatregel in geschil en in het bijzonder of het Uwv daarbij terecht toepassing heeft gegeven aan artikel 8, eerste lid, van de Beleidsregel.

Wat appellante in hoger beroep heeft aangevoerd vormt geen aanleiding anders te oordelen dan de rechtbank heeft gedaan. De stelling dat het Uwv het Maatregelenbesluit onjuist heeft toegepast en artikel 8, eerste lid, van de Beleidsregel buiten toepassing dient te blijven, slaagt niet. De Raad heeft in de uitspraak van 21 april 2022, ECLI:NL:CRVB:2022:940, geoordeeld dat de Beleidsregel met de in artikel 8, eerste lid, genoemde maatregel van 50% binnen de onder- en bovengrenzen van artikel 2, eerste lid, aanhef en onder c, van het Maatregelenbesluit blijft en de in dit artikel gemaakte keuze voor een maatregel van 50% ook anderszins binnen de grenzen van een redelijke beleidsbepaling blijft. De Raad heeft daarbij overwogen dat ook in geval van verminderde verwijtbaarheid een benadelingshandeling een overtreding is (en blijft) van een verplichting uit de vierde categorie, die qua ernst van de gedraging niet op één lijn valt te stellen met het overtreden van re-integratieverplichtingen uit de derde categorie, waar artikel 2, eerste lid, aanhef en onder c, van het Maatregelenbesluit op ziet. Het Uwv heeft er in de Beleidsregel dan ook in redelijkheid voor kunnen kiezen om bij het niet naleven van een verplichting uit de vierde categorie in geval van verminderde verwijtbaarheid de hoogte van de maatregel vast te stellen op 50%.

Appellante heeft in hoger beroep geen gronden aangevoerd tegen het oordeel van de rechtbank dat door het Uwv terecht een verminderde verwijtbaarheid is aangenomen, als bedoeld in artikel 8, eerste lid, van de Beleidsregel.